Nowoczesne oprogramowanie do edycji obrazu staje się coraz bardziej zaawansowane i jest powszechnie dostępne. W dobie cyfryzacji fotografii coraz częściej pojawia się problem udowodnienia czy dane zdjęcie jest autentyczne, czy może jest to fotomontaż.
Możliwości cyfrowego retuszu są coraz szersze, ale jednym z niewielu czynników w fotografii, którego nie można do końca podrobić jest światło. Narzędzia przeznaczone do wykrywania fałszerstw zazwyczaj bazują właśnie na analizie światła. Według Micah Kimo Johnsona, pracownika naukowego MIT, światło jest jednym z niewielu elementów, które są niesłychanie trudne do podrobienia. Twierdzi on, że nawet jeśli podrobiony obraz wygląda dobrze dla oka, dedykowane oprogramowanie wykryje niezgodności. Jeśli obraz powstał z fotomontażu kilku zdjęć, wykrycie tego faktu będzie możliwe, gdyż przy powstawaniu obrazu bierze udział wiele źródeł światła.
Badania są prowadzone w Dartmouth College Computer Science - http://www.cs.dartmouth.edu/farid/research/tampering.html, gdzie M.K.Johnson - http://wwwwww.mit.edu/~kimo/research/image_forensics/index.html publikuje wyniki.
Fałszerstwa są wykrywane na podstawie różnych cech, między innymi różnic w parametrach optyki aparatu fotograficznego ( szczególnie przydatne w przypadku tanich aparatów kompaktowych, które mają nie najlepszą optykę ), w modelu oświetlenia, w odblasku światła widocznym w oczach osoby a także w zniekształceniach obrazu spowodowanych widocznością pod ostrym kątem.
Tego typu narzędzia wymagają zaawansowanej wiedzy oraz doświadczenia fachowca, ale są nieocenione. W ten sposób można wykryć typowe fałszerstwa, takie jak wklejenie obrazu jednej osoby lub modyfikacja fragmentu obrazu za pomocą innego zdjęcia.
Na Uniwersytecie Purdue w USA prowadzone są także badania wykorzystujące niedoskonałości matryc cyfrowych ( uszkodzone subpiksele, które podlegają interpolacji przez oprogramowanie obrazujące ) do wykrywania nie tylko faktu wykonania danej fotografii przez konkretny aparat ale także do wykrywania fotomontażu. Dobre opracowanie znaleźć można pod tym adresem - http://isis.poly.edu/~forensics/pubs/sencarmemonchapter.pdf.
Ponieważ fotografie stają się często materiałem pomocniczym przy prowadzeniu postępowań sądowych także w sprawach karnych, narzędzia przeznaczone do wykrywania fałszerstw w cyfrowych obrazach stają się niezbędne przy sprawdzaniu autentyczności zdjęć.
