Polskie lotnictwo wojskowe w 2025 r. Pożegnanie z radzieckimi konstrukcjami

12 września 2025 r. w 12. Bazie Bezzałogowych Statków Powietrznych w Mirosławcu odbyło się uroczyste pożegnanie samolotów Su-22. Ich macierzysta baza w Świdwinie jest obecnie gruntownie przebudowywana - trafią tam niebawem pierwsze F-35, a także część zamówionych przez Polskę samolotów FA-50.

Po ponad czterech dekadach służby w polskich barwach "ślepy bokser", jak złośliwie nazywano pozbawiony radaru Su-22, odchodzi na zasłużoną emeryturę. Wraz z wycofaniem tych maszyn wielkimi krokami zbliża się moment, w którym w polskim lotnictwie wojskowym przestaną służyć statki powietrzne opracowane dziesiątki lat temu jeszcze w ZSRR.

Dotyczy to nie tylko samolotów, ale także śmigłowców bojowych – wycofano już morskie Mi-14, na przyszły rok zaplanowano wycofanie Mi-2, a wraz z dostawami AH-64E ze służby odejdą także śmigłowce Mi-24. Reliktem minionej epoki pozostają ostatnie samoloty MiG-29, jednak ich czas - który zakończy się wraz z wdrożeniem samolotów FA-50 - także jest już policzony.

Jak w kontekście zrealizowanych i planowanych zmian prezentuje się aktualny stan polskiego lotnictwa wojskowego? Podczas posiedzenia podkomisji stałej do spraw polskiego przemysłu obronnego oraz modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP w ramach Sejmowej Komisji Obrony Narodowej, bieżącą sytuację i plany na bliską przyszłość przedstawili reprezentanci MON-u.

Polska zamówiła 32 samoloty F-35. Cztery z nich zostały już formalnie przekazane Polsce, choć fizycznie znajdują się nadal na terytorium USA. Plan zakłada, że w bieżącym roku Polska otrzyma kolejne 3 Husarze, a w roku 2026 - następne trzy egzemplarze. Kluczowy dla dostaw ma być rok 2027, gdy producent przekaże Polsce 16 samolotów F-35 Husarz.

W kolejnych latach 2028 i 2029 Polska ma otrzymać odpowiednio cztery i dwa samoloty F-35, co zakończy realizację aktualnego zamówienia. Pierwsze dwa polskie F-35 trafią do 32. Bazy Lotnictwa Taktycznego w maju 2026, a następne dwa w lipcu 2026 r.

Drugą realizowaną obecnie umową jest zamówienie na 48 samolotów FA-50 w Korei Południowej. 12 z nich zostało już dostarczonych w przejściowym wariancie FA-50GF.

Pierwotny harmonogram, zakładający przekazanie Polsce w 2025 r. kilku maszyn w docelowym wariancie FA-50PL, nie zostanie dotrzymany – producent zamierza przekazywać po 12 egzemplarzy w 2026, 2027 i 2028 r. MON nie poinformował o terminie przebudowania użytkowanych obecnie FA-50GF do standardu FA-50PL.

Obok samolotów bojowych, Polska pozyskuje także maszyny transportowe. Polska odebrała już cztery z pięciu zamówionych samolotów C-130H Hercules. Ostatnia, piąta maszyna ma zostać dostarczona do końca 2025 r. Samoloty te dołączą do pięciu już eksploatowanych w Polsce Herculesów C-130E (do lotu nadają się trzy z nich).

Modernizacja czeka również wszystkie 16 eksploatowanych przez Polskę samolotów transportowych Airbus C295M CASA. Prace modernizacyjne rozpoczną się jeszcze w 2025 roku, a wszystkie samoloty CASA zostaną przebudowane do końca roku 2033.

Aktualny filar polskiego lotnictwa wojskowego w postaci 47 samolotów F-16C/D Block 52+ Advanced czeka poważna modernizacja MLU (mid-life upgrade). Prace modernizacyjne zostaną przeprowadzone w latach 2029-2039, a ich rezultatem będzie podniesienie wersji eksploatowanych maszyn do standardu F-16V, będącego odpowiednikiem nowych maszyn w wariancie F-16 Block 70/72.

Obok samolotów, które będą w najbliższym czasie dostarczane lub modernizowane, Polska użytkuje także ok. 14 MiG-ów 29, które będą wycofywane wraz z przejmowaniem kolejnych egzemplarzy FA-50PL. W latach 2022-2024 polskie lotnictwo otrzymało także dwa samoloty wczesnego ostrzegania Saab 340B AEW-300.

Zakończono także modernizację maszyn szkolnych - jeszcze w 2022 roku wycofano ze służby samoloty TS-11 Iskra, których miejsce zajęła znacznie nowocześniejsza konstrukcja - do szkolenia Polska kupiła 16 samolotów M-346 Bielik. Wszystkie zostały dostarczone do roku 2022, jednak jedna z maszyn tego typu została zniszczona w katastrofie w 2024 r.

Przesunięty w czasie jest za to program Karkonosze zakładający pozyskanie przez Polskę powietrznych tankowców, mogących pełnić także rolę maszyn transportowych. Plan zakłada, że maszyny o takich możliwościach zostaną pozyskane dopiero w latach 2032-2035.

Obok zakupów i modernizacji samolotów, Polska modernizuje także swoje śmigłowce. Do czterech już dostarczonych, leasingowanych egzemplarzy AH-64D do końca 2025 r. dołączą kolejne cztery śmigłowce. Leasing tych maszyn poprzedzi dostawy docelowych Apache’y w wersji AH-64E.

W związku z zamówieniem przez Polskę 96 śmigłowców AH-64E w przestrzeni medialnej pojawiły się spekulacje - bazujące na nieoficjalnych doniesieniach z MON-u – na temat możliwego ograniczenia liczby kupionych śmigłowców uderzeniowych.

Redukcja zamówienia nie jest jednak planowana, a dostawy nowych helikopterów mają zacząć się w 2028 r. (15 egz.). W 2029 r. Polska ma otrzymać 20 maszyn, w 2030 – 32, w 2031 - 21, a ostatnie osiem w 2032 r. Przejmowaniu śmigłowców Apache będzie towarzyszyć wycofywanie ze służby starych Mi-2 i Mi-24.

Realizowane są także dostawy 32 zamówionych śmigłowców wielozadaniowych AW149. Polska odebrała już osiem maszyn tego typu, a do końca 2025 r. ma odebrać kolejnych sześć. Następne śmigłowce zostaną dostarczone w roku 2026 (cztery), 2027 (pięć), 2028 (pięć) i 2029 (cztery).

Obok śmigłowców dostarczanych, Polska otrzymała już wszystkie cztery śmigłowce morskie AW101 i osiem śmigłowców S-70i Black Hawk przeznaczonych dla wojsk specjalnych.

Obok realizowanych lub zaplanowanych programów modernizacyjnych, MON potwierdził także chęć pozyskania kolejnych maszyn. Oficjalnie potwierdzony został zamiar zakupu przez Polskę ciężkich śmigłowców transportowych oraz kolejnych samolotów wielozadaniowych. W ich przypadku były to jednak ogólne deklaracje, bez wskazywania terminów, liczb czy typów maszyn, które brane są pod uwagę.