Ukraina zdecydowała o przyszłości swojego lotnictwa. Nie będą nią F-16
Ukraina zdecydowała się podpisać list intencyjny obejmujący wolę zakupu od 100 do 150 samolotów JAS-39 Gripen E/F. Przedstawiamy kulisy tej decyzji oraz osiągi maszyn, które mogą trafić do Ukrainy.
Gripen E/F obecny na inauguracji podpisania listu intencyjnego.
Podczas spotkania we szwedzkim Linköping, szwedzki premier Ulf Kristersson oraz prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podpisali list intencyjny na zakup 100-150 maszyn Gripen E/F. Wstępne dostawy mają mieć miejsce w ciągu trzech lat, ale nie można wykluczać przekazania w tym okresie również starszych maszyn w wersji C/D.
Jeśli list intencyjny przekształci się w zamówienie w niezmienionej formie to Ukraina z czasem posiadałaby blisko dwukrotnie większą flotę Gripenów niż będąca jego producentem Szwecja. Byłby to też ogromny sukces Szwedów, którzy dotychczas nie licząc własnego lotnictwa sprzedali Gripena E/F tylko Brazylii.
JAS-39 Gripen E/F — ewolucja udanej, lecz niedocenianej konstrukcji
Ukraińcy jeśli już zdecydują się zrealizować podpisany list intencyjny zamówią najpewniej obecnie produkowany najnowszy wariant JAS-39 Gripen E/F dostarczany od 2020 roku do Brazylii (pierwsza sztuka).
Warto zaznaczyć, że wersja E/F (jednomiejscowa/dwumiejscowa) Gripena znacząco różni się od wersji C/D, która zadebiutowała w 1988 roku. Wersja E/F jest bowiem o 30 cm dłuższa mierząc 15,2 m długości oraz szersza o 20 cm, ponieważ rozpiętość skrzydła delta wynosi 8,6 m. Gripen E/F jest także cięższą maszyną, ponieważ jego masa startowa wzrosła z 14 ton do 16,5 tony.
Ponadto zmianie uległ też silnik na mocniejszy, wyświetlacz Wide Area Display (WAD) obejmuje funkcje oparte o AI mające zapewnić lepszą synergię pilota i maszyny bądź nawet autonomiczny lot. Ponadto samolot otrzymał nowoczesny radar wykonany w technologii AESA oraz system IRST Skyward-G umożliwiający wykrycie sygnatury termicznej samolotu z odległości do 100 km. Wszystko to przy zachowaniu niskich kosztów eksploatacji (taniej od F-16 czyF-35) i zdolności operowania ze zwykłych odcinków dróg.
Gripen E/F może przenosić bardzo bogaty arsenał uzbrojenia na dziesięciu pylonach o łącznym udźwigu 7200 kg. Arsenał Gripena poza działkiem Mauser BK-27 kalibru 27 mm niedostępnym dla wersji F obejmuje m.in.:
- bomby z rodziny JDAM,
- pociski powietrze-powietrze krótkiego zasięgu AIM-9 Sidewinder,
- pociski powietrze-powietrze krótkiego zasięgu IRIS-T,
- pociski powietrze-powietrze dalekiego zasięgu MBDA Meteor,
- pociski powietrze-powietrze średniego zasięgu AIM-120 AMRAAM,
- pociski manewrujące Taurus KEPD 350,
- pociski przeciwokrętowe RBS-15F,
- wabiki MALD.
Mimo wspomnianych zalet Gripen nie zdobył wielkiego uznania na rynku międzynarodowym, z wyjątkiem kilku kontrahentów takich jak Czechy, Węgry (które wynajmują te maszyny), Brazylia, Tajlandia czy RPA mająca ogromne problemy z utrzymaniem zakupionych maszyn z własnej winy.
Powodem porażek eksportowych w przypadku większych państw może być brak politycznych wpływów Szwecji odbiegających od tego co klientom uzbrojenia mogą dodatkowo oferować Stany Zjednoczone czy Francja.
