Triada nuklearna Rosji. Najlepiej dofinansowany rodzaj sił zbrojnych

Siły nuklearne stanowią bardzo ważny aspekt polityki zagranicznej Rosji oraz ta zastrzega możliwość ich użycia w przypadku ataku przy zastosowaniu broni konwencjonalnej.

Rosyjskie siły strategiczne były w ostatnich latach najbardziej modernizowanym rodzajem sił zbrojnych Rosji kosztem np. wojsk lądowych. Komponent odstraszania nuklearnego składa się z trzech elementów: strategicznych wojsk rakietowych, strategicznego lotnictwa bombowego oraz strategicznych okrętów podwodnych o napędzie jądrowym.

Ponadto Rosja dysponuje też arsenałem taktycznej broni nuklearnej dostępnej dla konkretnych jednostek lotnictwa wojskowego, wojsk lądowych oraz marynarki wojennej. Z tego co wiadomo, jest on znacznie większy (dane z The Military Balance 2016 wspomniały o około 2 tys. głowic) niż rozlokowane w Europie w ramach programu NATO Nuclear Sharing kilkadziesiąt bomb jądrowych B61/B61-12 oraz blisko setka francuskich pocisków manewrujących ASMP (Air-Sol Moyenne Portée).

Dane z The Military Balance 2021 wskazywały, że w połowie 2020 roku aż 76 proc. wyposażenia było nowe lub zmodernizowane. Strategiczne wojska rakietowe składają się z trzech armii podzielonych na 12 dywizji sprawujących pieczę nad silosami rakietowymi, bądź wyrzutniami mobilnymi. Wedle szacunków badaczy z International Institute for Strategic Studies, Strategiczne Wojska Rakietowe w 2020 roku miały do dyspozycji 336 międzykontynentalnych pocisków balistycznych.

Wyposażenie pułków rakietowych obejmuje jednogłowicowe, międzykontynentalne pociski balistyczne RS-12M Topol o zasięgu 11 tys. km, RS-12M2 Topol-M (jednogłowicowa wersja wystrzeliwana z silosów) czy RS-18 o zasięgu ~10 tys. km (jest wystrzeliwany z silosów i przenosi sześć głowic MIRV bądź hipersoniczny pojazd szybujący Avangard).

Na wyposażeniu są też ostatnie sztuki odpalanych z silosów SS-18 Satan o zasięgu do 16 tys. km mogące przenosić 10 głowic MIRV (miały zostać całkowicie wycofane w 2022 roku).

W rosyjskim arsenale stale zwiększa się też liczba międzykontynentalnych pocisków balistycznych RS-24 Jars, które mają docelowo zastąpić starsze systemy. Wprowadzone do służby RS-24 Jars mają zasięg wynoszący 11 tys. km i mogą przenosić dziesięć głowic MIRV i to one stanowią większość rosyjskiego potencjału. Występują one w wariancie odpalanych z silosów, wyrzutni mobilnej, a nawet pociągu Barguzin.

Rosyjskie lotnictwo strategiczne opiera się na jednej eskadrze naddźwiękowych bombowców Tu-160 Blackjack oraz trzech wykorzystujących stare Tu-95MS Bear wielokrotnie przechwytywane przez patrole państw NATO. Przenoszą one pociski manewrujące Kh-55SM o zasięgu ~3000 km bądź Ch-102 o zasięgu 4500-5500 km z głowicą jądrową o mocy do około 250 kt. Te drugie charakteryzują się też wykorzystaniem technologi stealth.

Potencjał stanowi 11 okrętów podwodnych plus jeden stary Akula trzymany w rezerwie. Jednostki w służbie to Kalmar z 16 pociskami R-29RKU-02 o zasięgu 9 tys. km, z czego każdy może przenosić trzy głowice MIRV, sześć okrętów typu Delfin, z czego każdy przenosi 16 pocisków R-29RMU2, sześć okrętów klasy Boriej mogących pomieścić 16 pocisków R-30 Buława mających zasięg 9000 km i mogących przenosić sześć głowic MIRV.

Rosja ma też szereg uzbrojenia konwencjonalnego mogącego przenosić ładunki nuklearne. Najbardziej znanym jest system Iskander-M bądź K już niejednokrotnie wykorzystywany podczas wojny z Ukrainą (wyposażony jak dotąd w głowice konwencjonalne). W zależności od wersji jest mowa o zasięgu 500 lub 2500 km.

Innym lądowym systemem, gdzie możliwa jest instalacja głowicy jądrowej, są pamiętające czasy ZSRR zestawy Toczka-U o zasięgu 120 km. Z kolei lotnictwo może korzystać ze wspomnianych już pocisków manewrujących Ch-102, które można podwiesić pod uderzeniowe samolotu Su-34, a marynarka wojenna może uzbroić w głowice nuklearne m.in. pociski manewrujące Kalibr-NK o zasięgu 2500 km.