Rosyjski samolot 6. generacji. MiG-41 jako odpowiedź na zapowiadany przez USA F-47

Rosyjska propaganda zareagowała na doniesienia o postępach prac nad amerykańskim, przyszłościowym samolotem F-47. Emerytowany generał Władimir Popow, pełniący obecne rolę komentatora telewizyjnego, zapowiedział szybkie zbudowanie przez Rosję samolotu MiG-41.

MiG-41 ma by następcą MiG-a 31, czyli oblatanego w połowie lat 70. XX wieku ciężkiego myśliwca przechwytującego. Taka rola narzuca konstrukcji specyficzne cechy znajdujące odzwierciedlenie w zapowiedziach Rosjan. Nowy samolot ma osiągać niezwykle wysoką prędkość, zapewniać zdolność do lotu na bardzo dużej wysokości, przenosić własne i niszczyć wrogie pociski hipersoniczne, a także zestrzeliwać obiekty na niskich orbitach.

Obecna kondycja rosyjskiego sektora lotniczego każe jednak zadać pytanie, na ile realne są te zapowiedzi. Zwłaszcza, że rosyjskie biura projektowe mają na koncie nietypowe, nowatorskie konstrukcje, które - choć zapowiadały się bardzo obiecująco - ostatecznie skończyły swój rozwój na etapie mniej lub bardziej dopracowanych prototypów.

Przykładem jest choćby orbitalny samolot MiG-105: opracowana w latach 70. w ramach programu Spiral konstrukcja, łącząca cechy samolotu i wahadłowca. Kosmiczny myśliwiec Rosjan miał umożliwiać - podobnie jak współcześnie ma to robić MiG-41 - niszczenie obiektów na orbicie. Samolot doprowadzono do etapu prototypu zdolnego do poddźwiękowego lotu atmosferycznego.

W czasach bliższych współczesności Rosja rozwijała także samolot Su-37 - bazującą na Su-27 konstrukcję o znacznie wyższych od pierwowzoru parametrach. W założeniu Su-37 miał rozwijać cechy, na które położono nacisk w Su-35 (Su-27M) - takie jak wysoka manewrowość - a jednocześnie oferować większe możliwości za sprawą nowocześniejszej awioniki. Projekt zakończono na etapie dwóch prototypów (jeden został zniszczony w katastrofie).

Wśród rosyjskich samolotów wyglądem wyróżnia się Su-47: eksperymentalna maszyna projektowana, podobnie jak Su-37, z myślą o supermanewrowości. W założeniu konstruktorów cecha ta miała umożliwić unikanie rakiet przeciwnika, a jednym ze sposobów na uzyskanie takich właściwości było zastosowanie skrzydeł o ujemnym skosie. Program zakończono na etapie latającego prototypu.

Do jakiego etapu uda się doprowadzić rozwój MiG-a 41?

Według ponawianych co kilka lat zapowiedzi MiG-41 ma być przyszłościowym myśliwcem przechwytującym, który sami Rosjanie zaliczają do generacji 6. (wcześniej 5++, rosyjska propaganda nie jest w tej kwestii zgodna).

Maszyna jest odległym potomkiem izdielije (ros. wyrób) 7.01 - miał to być myśliwiec zdolny do przechwycenia najszybszego seryjnie produkowanego samolotu świata, czyli amerykańskiej, rozpoznawczej maszyny SR-71 Blackbird. Z tego powodu konstrukcja została zoptymalizowana pod kątem prędkości.

Tę właśnie cechę odziedziczył po nim MiG-41. To nazwa powszechnie stosowana, choć nieoficjalna - formalnie samolot jest rozwijany jako PAK DP (izdielije 41, od czego wzięła się nazwa MiG-41).

Jego możliwości zmieniają się w zależności od czasu i osoby przedstawiającej projekt: prędkość samolotu ma przekraczać Mach 4-6 (czterokrotna prędkość dźwięku, ok 4,9 tys. km/h), pułap maksymalny - według części źródeł - ma sięgać nawet 50 km, a maszyna ma być zdolna nie tylko do walki z samolotami wroga, ale także z pociskami hipersonicznymi i satelitami.

Niejasną kwestią pozostają cechy stealth: część źródeł akcentuje ich obecność, gdy inne podkreślają, że wobec stawianych maszynie zadań trudnowykrywalność nie będzie istotna. Zwłaszcza, że - niezależnie od wykrycia za pomocą radaru – lot z dużą prędkością generuje takie ilości ciepła, że obecność samolotu będzie niemożliwa do ukrycia nawet z dużej odległości. W takich warunkach bezpieczeństwo maszyny miałoby wynikać przede wszystkim z prędkości, jaką będzie rozwijać, a także z bardzo dużego pułapu.

Superszybki lot na niezwykle dużej wysokości ma być możliwy dzięki nowemu silnikowi - jako docelowy wskazywany jest m.in. silnik AL- 51F-1 (izdielije 30) rozwijany z myślą o Su-57, ale także nowatorski napęd w postaci pulsacyjnego silnika detonacyjnego (PDE).

Samolot ma także w przyszłości współdziałać z bezzałogowcami i mieć wersję bezzałogową, jednak brak jest na ten temat jakichkolwiek szczegółów. Wiadomo za to, że jako czas wejścia do służby podawana jest połowa przyszłej dekady, gdy - według obecnych planów - mają zostać wycofane samoloty MiG-31.

Podawana publicznie lista cech samoloty wydaje się bardziej obrazem tego, jak Rosjanie wyobrażają sobie myśliwiec przyszłości, niż realnymi danymi bazującymi na rozwijanych i gotowych do wdrożenia rozwiązaniach.

Wynika to z faktu, że - choć propaganda Kremla tworzy obraz potężnego i nowatorskiego rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego - większość używanej i eksportowanej przez Rosję broni, która jest produkowana seryjnie i uchodzi za udaną, to projekty pamiętające czasy ZSRR lub ich rozwinięcia. Sprzęt opracowany już w Rosji - od karabinków AK-12, poprzez pojazdy BMPT Terminator czy czołgi T-14, po okręty podwodne typu Łada (projekt 677) - okazuje się obarczony różnymi wadami projektowymi.

Wpływ na to ma m.in. zanik pamięci instytucjonalnej w rosyjskim przemyśle zbrojeniowym, spowodowany przez wymieranie kadry inżynierów. Z powodu wieku umierają lub odchodzą z pracy specjaliści wykształceni w czasach ZSRR, dla których państwo nie zdołało przygotować następców.

Przez niewiele ponad dekadę Rosja straciła takich specjalistów, jak Paweł Simonow (projektant Su-27), Siergiej Niepobiedimyj (pocisk Iskander), Iwan Mikojan (współtwórca MiG-a 29), Gienrich Nowożyłow (samoloty Ił-76 i Ił-96), Wiktor Błagow (statek kosmiczny Wostok), Rollan Martirosow (Su-34), Paweł Kamniew (system Kalibr) czy Aleksandr Błagonrawow (wozy bojowe z rodziny BMP).

W takim kontekście deklaracje dotyczące budowy nowego supersamolotu i jego deklarowane, górujące nad światową konkurencją cechy wydają się przede wszystkim zestawem propagandowych sloganów. Prace nad MiG-iem 41 zostały ogłoszone ponad dekadę temu, a pomimo upływu czasu wszystko, czym mogą pochwalić się Rosjanie w tej kwestii, to kolejne zapowiedzi.