Pokaz lotniczy dla prezydenta Nawrockiego. Polska potrzebuje nowych samolotów

W 2019 roku podczas wizyty w Białym Domu prezydent Andrzej Duda mógł zobaczyć przelot F-35. Polska była wówczas w trakcie procesu zakupu tych maszyn, a pół roku po wizycie polskiego prezydenta, na początku 2020 r., umowa dotycząca pozyskania 32 samolotów F-35 została podpisana.

Nie ujawniono, jakie maszyny zobaczy w locie prezydent Nawrocki, ale można przypuszczać, że również i w tym przypadku pokaz, z którego materiały zostaną zapewne udostępnione mediom, jest elementem starań Amerykanów o kolejne zamówienia.

Wizyta prezydenta Nawrockiego odbywa się w czasie, gdy Polska – co wielokrotnie deklarowali przedstawiciele MON – potrzebuje ciężkich śmigłowców transportowych i, według nieoficjalnych informacji, rozważa renegocjację umowy na śmigłowce AH-64E tak, aby część z nich zamienić na maszyny transportowe CH-47 Chinook. Kolejnych samolotów potrzebuje także polskie lotnictwo.

Jeszcze w 2023 r. Inspektor Sił Powietrznych gen. dyw. Ireneusz Nowak potwierdził, że docelowo polskie lotnictwo wojskowe ma dysponować 10 eskadrami samolotów bojowych. Przy 16 maszynach na eskadrę daje to 160 egzemplarzy.

Tymczasem – po wycofaniu samolotów Su-22 (co już nastąpiło) i MiG-29 – Polska będzie dysponowała 127 maszynami bojowymi. To suma użytkowanych aktualnie 47 F-16, a także kupionych 32 F-35 i 48 FA-50PL (12 dostarczonych już do Polski samolotów FA-50GF ma zostać zmodernizowanych do docelowego wariantu).

Do podanej przez gen. Nowaka liczby brakuje zatem obecnie 33 samolotów – dwóch nowych, 16-samolotowych eskadr i jednej maszyny na miejsce F-16 rozbitego w Radomiu.

Trzeba jednak podkreślić, że liczba 10 eskadr została ustalona dla sił zbrojnych o liczebności ok. 150 tys. żołnierzy. Jak zauważa Jerzy Gruszczyński z Zespołu Badań i Analiz Militarnych (ZBiAM), liczebny rozwój polskiej armii może wiązać się z rozbudową lotnictwa bojowego nawet do 14 eskadr (224 samoloty). Przełoży się to na potrzebę pozyskania nawet sześciu – a nie tylko dwóch – dodatkowych eskadr.

Eksperci, jak były Inspektor Sił Powietrznych, gen. bryg. rez. Tomasz Drewniak, wskazują, że błędem byłoby wprowadzanie do służby kolejnego, zupełnie nowego typu samolotu, co znacząco skomplikowałoby logistykę czy proces szkolenia. Jakie samoloty zostały zaproponowane Polsce?

Jako pierwszy jasną deklarację złożył Boeing, jeszcze w 2023 roku, podczas MSPO w Kielcach, przedstawiając swoją ofertę dla Polski w postaci samolotów F-15EX. To najnowsza wersja starej konstrukcji, która – pomimo swojego wieku – nadal okazuje się skuteczna w roli samolotu przewagi powietrznej.

Dowodem na jej przydatność są zamówienia ze strony amerykańskiego lotnictwa. Choć Pentagon zamawia kolejne samoloty 5. generacji i pracuje nad generacją 6., wciąż pozyskuje starsze konstrukcyjnie samoloty, które są w stanie wynieść w powietrze więcej uzbrojenia niż nowsze maszyny.

Swoje produkty proponuje także europejski sektor lotniczy. Proponowany Polsce samolot Eurofighter Typhoon przebył długą drogę od maszyny typowo myśliwskiej (Tranche 1) po zaawansowany, wielozadaniowy samolot Eurofighter Typhoon Tranche 4, zdolny do wykonywania pełnego spektrum zadań.

Poza doskonałymi parametrami technicznymi – jak wysoka prędkość maksymalna, dynamika czy zdolność do lotów supercruise – Eurofighter ma również inną ważną zaletę, związaną z logistyką i współdziałaniem z sojusznikami.

O ile żaden kraj europejski nie użytkuje F-15, samoloty Eurofighter Typhoon służą w siłach lotniczych wielu państw Starego Kontynentu, także – jak w przypadku Wielkiej Brytanii czy Niemiec – razem z F-35. W takim tandemie samoloty o różnych cechach wzajemnie uzupełniają swoje zdolności.

Na tle wyspecjalizowanych maszyn bojowych nietypową propozycję złożył także europejski koncern Leonardo, który proponuje dalsze zakupy samolotu M-346 Master, służącego w polskich barwach jako M-346 Bielik. Dostawy 16 samolotów tego typu zakończyły się w 2022 roku, a jeden z polskich Bielików został rozbity w roku 2024 podczas przygotowań do pokazów lotniczych na lotnisku w Babich Dołach.

M-346 służą w Polsce w roli maszyn szkolnych, jednak Leonardo w 2027 roku ma zaprezentować wersję M-346 Block 20 o znacznie zwiększonych możliwościach bojowych. Samolot ma zostać wyposażony w nowy radar AESA, zmodyfikowaną awionikę i szeroki wachlarz przenoszonego uzbrojenia. Ten właśnie wariant jest przedstawiany jako ewentualna przyszła propozycja dla polskiego lotnictwa.

W przypadku M-346 widać analogię z koreańskim FA-50, czyli – pierwotnie – także maszyną szkolną, która poprzez wariant szkolno-bojowy wyewoluowała do lekkiego, wielozadaniowego samolotu bojowego, a w przyszłości ma doczekać się zoptymalizowanej do walki, jednoosobowej, bojowej wersji.