Black Friday i Cyber Monday 2020. Jak kupować, żeby nie żałować? NASK przestrzega

Black Friday 2020 wypada już 27 listopada, a Cyber Monday 3 dni po nim. Wszystko wskazuje na to, że większość z nas zrobi zakupy przedświąteczne w sieci, a sprzedawcy, wiedząc o tym, kuszą nas promocjami na każdym kroku. NASK przypomina, na co zwrócić uwagę robiąc zakupy online, by potem nie żałować.

Chociaż Czarny Piątek w Polsce nie ma aż takiego impetu, jak w USA, to wciąż wielu z nas ulega szałowi zakupów. Większość sklepów, zamiast rozpoczynać przedświąteczne wyprzedaże 27 listopada, już od początku miesiąca kusi rabatami. W internecie cały czas jesteśmy bombardowani reklamami, które ogłaszają wielkie wyprzedaże i często trudno im się oprzeć. 

Nie ma nic złego w kupowaniu na promocjach, o ile robimy to świadomie, a nie pod wpływem emocji. Superokazja, która skończy się za kilka minut, może działać na nas oszałamiająco, ale czujność warto zachować do końca. NASK przypomina o kilku zasadach, na które warto zwróci uwagę, by kupując w sieci z okazji Black Friday i Cyber Monday, nie dać się oszukać.

• Zawsze sprawdzajmy wiarygodność sprzedawcy. Pomogą nam w tym opinie na portalach aukcyjnych, forach i w komentarzach.
• Dane, takie jak e-mail, numer telefonu lub numer skrzynki pocztowej nie wystarczą, aby uznać przedsiębiorcę za zaufanego. Na plus może działać możliwość odbioru osobistego towaru – jeśli sprzedający podaje swój adres to znak, że nie ma nic do ukrycia.
• Przed dokonaniem zakupów, warto zadzwonić pod podany na stronie numer telefonu. Jeśli nie możecie go znaleźć, powinna wam się zapalić czerwona lampka.
• Dokładnie sprawdzajcie adresy stron, na których robicie zakupy. Nieuczciwi sprzedawcy próbują często podszyć się pod znane sklepy, dlatego upewnijcie się, że w internetowym adresie portalu nie ma literówki.

- Jeśli zdecydujemy się na płatność online, poza sprawdzeniem wiarygodności sprzedawcy, warto pamiętać również o tym, aby na bieżąco weryfikować czy strona internetowa, za której pośrednictwem dokonujemy transakcji, jest odpowiednio zabezpieczona – mówi minister Marek Zagórski, pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa.

Wielu z nas jest przekonanych, że w takiej sytuacji wystarczy się upewnić, czy w pasku adresowym wyświetla się zielona kłódka. Niestety, to już nie wystarczy. Przestępcy stają się coraz bardziej zuchwali, wykorzystują certyfikaty i podpisują nimi swoje sfałszowane witryny.

Trzeba jednak pamiętać, że uzyskanie certyfikatu dla domeny nie stanowi gwarancji uczciwości jej abonenta wobec użytkowników. Zagórski podkreśla, że zwłaszcza w Black Friday i Cyber Monday powinniśmy zwrócić uwagę na to, czy transakcji dokonujemy za pośrednictwem znanego operatora płatności. "Czujność należy zachować do ostatniej chwili", dodaje ekspert. 

Eksperci podkreślają również, że powinniśmy wstrzymać się z zakupami do czasu, aż będziemy mogli skorzystać z bezpiecznej sieci. Oznacza to, że powinniśmy wystrzegać się robienia zakupów na ogólnodostępnych komputerach oraz nie podłączać się do otwartych sieci WiFi. Po pomyślnie zrealizowanej płatności wylogujmy się z konta bankowego i zamknijmy przeglądarkę.

O tym, że Czarny Piątek i Cyfrowy Poniedziałek to okazja dla nieuczciwych sprzedawców, którzy posuwają się nawet do zakładania fałszywych sklepów, pisaliśmy już jakiś czas temu. NASK podaje przykłady, co powinno w takim wypadku wzbudzić naszą czujność oraz co zrobić, jeśli dojdzie do przestępstwa. 

Specjaliści CSIRT NASK radzą, aby zwrócić uwagę na:

• ofertę sklepu – jeśli sklep oferuje swoim klientom maszyny budowlane, obuwie, bieliznę i terakotę - to znak, że coś jest nie tak. Taki rozrzut oferowanego asortymentu powinien wzbudzić nasze wątpliwości;
• wygląd strony internetowej - zwracajcie uwagę, czy treść na stronie jest pisana poprawną polszczyzna, czy nie ma błędów ortograficznych, gramatycznych, językowych. Jeśli macie wrażenie, że ktoś tworzył tę stronę w pośpiechu, dajcie sobie spokój z zakupami na niej;
• wszystkie niezbędne elementy e-sklepów - regulamin, sposób dostarczenia przesyłki, sposób płatności czy zwrotu towarów. Bądźcie wyczuleni na wszelkie niespójności pomiędzy tymi informacjami;
• wiarygodność firmy – warto sprawdzić, czy firma podana na stronie jako właściciel sklepu istnieje w KRS oraz czy jej dane teleadresowe są prawdziwe.

Każdy sklep powinien dać możliwość sprawdzenia danych w CEIDG, a jeżeli mamy wątpliwości, to powinniśmy skontaktować się ze sprzedawcą w celu uzyskania tych danych. Pomocne może okazać się także sprawdzenie historii sklepu - fałszywe witryny zwykle powstają w czasie sezonowych wyprzedaży. 

NASK podkreśla, że fałszywe zakupy mogą skończyć się utratą gotówki, ale nie tylko na kwotę zakupów. "Może zdarzyć się i tak, że stracimy wszystkie oszczędności czy swoje wrażliwe dane. Dlatego nie ignorujmy nawet najmniejszych niepokojących nas sygnałów", dodaje Zagórski. 

Eksperci dodają, że jeżeli zdarzy się, że mimo zachowania ostrożności, zostaniemy oszukani, możemy się zwrócić z prośbą o pomoc do wyspecjalizowanych instytucji. Nieuczciwe praktyki można zgłosić w prosty i szybki sposób na stronie incydent.cert.pl. Taka reakcja ma bezpośrednie przełożenie na wzrost bezpieczeństwa w sieci dla nas wszystkich.