Ważna pomoc dla Ukrainy. Przygotowania do przekazania pocisków JASSM

Zachodnia broń dalekiego zasięgu to dla Ukrainy bezcenne wsparcie. Kijów otrzymał m.in. brytyjskie pociski Storm Shadow i ich francuski odpowiednik SCALP-EG. Dzięki tej broni skutecznie zaatakowano m.in. okręty w sewastopolskim porcie czy centrum dowodzenia w bazie lotniczej Belbek.

Aby użycie takich pocisków było możliwe, Ukraińcy musieli zmodyfikować swoje samoloty Su-24, do których dołączane są belki podwieszeń z samolotów Tornado. Mimo wielokrotnie ponawianych przez Ukrainę próśb, swoich pocisków Taurus nie chcą przekazać Niemcy, jednak niebawem Ukraina otrzyma inną, cenną broń – pociski lotnicze JASSM.

To pomoc tym ważniejsza, że broń tego typu może być przenoszona przez samoloty F-16. Ich pierwsza transza – co potwierdzono w sierpniu 2024 roku – została już przekazana Ukrainie, choć nie wiadomo, czy te konkretne egzemplarze zostały dostosowane do przenoszenia JASSM-ów.

Zobacz także: Czy to sprzęt NATO, czy rosyjski?

Zapowiedzi przekazania pocisków JASSM, początkowo w formie ogólnych deklaracji, pojawiły się w przestrzeni publicznej wiosną 2024 roku. Po kilku miesiącach wcześniejsze plany zaczynają nabierać konkretnych kształtów.

Jak podają źródła ukraińskie, amerykańska administracja przygotowuje się do przekazania Ukrainie pocisków JASSM, a zamiar ten jest popierany przez senatorów reprezentujących obie kluczowe siły polityczne. Choć decyzja nie została jeszcze oficjalnie podjęta, uruchomiono już przygotowania w zakresie kwestii formalnych i technicznych.

Pociski JASSM - AGM-158 Joint Air-to-Surface Standoff Missile – to broń lotnicza opracowana z myślą o rażeniu celów spoza zasięgu obrony przeciwlotniczej. Pocisk ma 4,27 m długości, waży nieco ponad tonę i może przenieść 454-kg głowicę bojową na dystans ok. 370 km. Podczas lotu porusza się z prędkością poddźwiękową, a jego wykrycie i zniszczenie utrudniają cechy stealth.

Pociski JASSM weszły na uzbrojenie amerykańskiego lotnictwa w 2003 roku, a do czasów współczesnych doczekały się wersji rozwojowych w postaci AGM-158B JASSM ER o zasięgu zwiększonym do 1000 km czy przeciwokrętowego wariantu AGM-158C LRASM.

Opracowano także wariant "paletowy" w postaci wyrzutni Rapid Dragon, która umożliwia wystrzeliwanie pocisków za pomocą samolotów transportowych. Trwają także prace nad wariantem AGM-158D JASSM-XR o zasięgu zwiększonym do 1900 km.

Jednym z użytkowników pocisków JASSM jest Polska, dysponująca zarówno wersją podstawową JASSM, jak i pociskami JASSM-ER o zwiększonym zasięgu. Amerykański Departament Stanu zatwierdził także opcjonalną sprzedaż Polsce pocisków JASSM-XR.

Warto podkreślić, że faktyczna wartość amerykańskiej pomocy dla Ukrainy zależy nie tylko od technicznych możliwości przekazanej broni, ale także od ograniczeń, narzucanych z powodów politycznych.

Na obecnym etapie nie jest jasne, czy pociski o zasięgu 370 km będą mogły zostać użyte do rażenia celów tylko na terytorium Ukrainy, czy również – co byłoby znaczącym postępem – na terenie Rosji.