Turcja chce kupić samoloty Eurofighter Typhoon. Niemcy blokują transakcję

Eurofigter Typhoon FGR4
Eurofigter Typhoon FGR4
Źródło zdjęć: © Royal Air Force | Jamie Hunter
Łukasz Michalik

21.11.2023 00:33, aktual.: 17.01.2024 13:14

Zalogowani mogą więcej

Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika

Turcja, po utracie możliwości zakupu samolotów F-35, szuka innego sposobu na wzmocnienie swojego lotnictwa. Jedną z dostępnych na rynku alternatyw są samoloty Eurofighter Typhoon. Choć Ankara jest nimi zainteresowana, transakcja może nie dojść do skutku z powodu sprzeciwu Niemiec.

Minister obrony Turcji poinformował parlament o negocjacjach, których celem jest zakup w Wielkiej Brytanii 40 samolotów wielozadaniowych Eurofighter Typhoon. Samolot powstał jako efekt kooperacji czterech europejskich państw: Hiszpanii, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch.

To dwusilnikowa maszyna, zaprojektowana początkowo przede wszystkim do roli myśliwca przewagi powietrznej. Wraz z rozwojem konstrukcji i produkcją kolejnych wariantów Eurofightera, jego zdolności zwiększały się aż do obecnej postaci, gdy można uznać go za maszynę w pełni wielozadaniową.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Do tej pory zgodę na sprzedaż Turcji Eurofighterów wyraziły Londyn i Madryt. Stanowisko Włoch nie zostało na razie skonkretyzowane, jednak Berlin wyraził zdecydowany sprzeciw. Nie zmieniła go nawet niedawna podróż do Niemiec tureckiego prezydenta.

Przyczyną niemieckich obiekcji jest m.in. kwestia praw człowieka w Turcji, jej stosunek do wojny Izraela z Hamasem i sprawa zgody na dołączenie Szwecji do NATO.

Skutki zakupu rosyjskiego systemu przeciwlotniczego S-400

Tureckie poszukiwania nowych samolotów to próba uzupełnienia zdolności sił powietrznych po wykluczeniu przez Stany Zjednoczone w 2018 roku Turcji z programu budowy i rozwoju samolotu F-35.

Powodem takiej decyzji Waszyngtonu był fakt, że Turcja – choć jest członkiem NATO i mimo wcześniejszych ostrzeżeń – zdecydowała się na zakup rosyjskich systemów przeciwlotniczych S-400.

Fundamentem decyzji był nie tyle sam fakt zakupu broni w Rosji, co obawy, że równoległa eksploatacja kluczowego samolotu Zachodu i rosyjskiego systemu przeciwlotniczego może skończyć się zdobyciem przez Rosję wrażliwych danych na temat F-35.

Nowy samolot dla tureckiego lotnictwa 

W rezultacie Turcja stanęła w obliczu sytuacji, gdy pobliskie państwa – jak Włochy, Rumunia, skonfliktowana z Turcją Grecja czy Izrael – kupiły lub zamierzają kupić samoloty bojowe 5. generacji. Aby choć częściowo zniwelować pojawiające się dysproporcje w możliwościach sił powietrznych, Ankara rozpoczęła poszukiwania alternatywy dla F-35.

Jedną z nich są F-16C/D Block 70 i pakiet modernizacyjny dla obecnie eksploatowanych przez Turcję, starszych F16. Również i w tym przypadku Amerykanie blokują transakcję ze względu na sprzeciw Turcji wobec wejścia Szwecji do NATO. Kolejną alternatywą jest Eurofighter Typhoon.

Problem w pozyskaniu przez Turcję zachodnich samolotów oznacza ryzyko, że Ankara ostatecznie może podjąć próbę zakupu nowego uzbrojenia w Rosji. Pytany o tę kwestię prezydent Erdogan skomentował:

Jeśli dadzą nam samoloty, to nam je dadzą, jeśli nie, to są inne drzwi, do których możemy zapukać.

ANKARA, TURKIYE - NOVEMBER 20: Turkish President Recep Tayyip Erdogan makes remarks following a cabinet meeting in Ankara, Turkiye on November 20, 2023. (Photo by Mehmet Ali Ozcan/Anadolu via Getty Images)Recep Tayyip Erdoganprezydent Turcji

Deklaracja ta zbiegła się w czasie z intensywnymi działaniami Rosji, która usiłuje promować swój samolot 5. generacji Su-57 (a także inne modele, jak Su-35S) podczas Dubai Airshow 2023. Nikłe zainteresowanie maszyną ze strony potencjalnych zagranicznych nabywców nie przełożyło się do tej pory na jakiekolwiek zamówienia.

Łukasz Michalik, dziennikarz Wirtualnej Polski