Rosjanie chcieli zestrzelić francuski samolot E-3 Sentry. To cenny AWACS

Do incydentu doszło, jak ujawnił niedawno francuski minister obrony Sébastien Lecornu, w listopadzie 2023 roku. Choć francuski samolot przebywał w miejscu, gdzie – mimo toczącej się wojny w Ukrainie – mógł się znajdować, pilot cennego, ale stanowiącego łatwy cel E-3 Sentry zdecydował o zawróceniu.

Był to kolejny przypadek, gdy Rosjanie zagrażali natowskiemu samolotowi rozpoznawczemu. Wcześniej, w roku 2022, wystrzelili pocisk powietrze-powietrze w stronę brytyjskiego Boeinga RC-135, także patrolującego nad Morzem Czarnym.

E-3 Sentry to samolot wczesnego ostrzegania (AWACS). Jego charakterystyczną cechą jest duża, umieszczona nad kadłubem, obrotowa owiewka anteny radaru. Dzięki niemu E-3 jest w stanie wykrywać inne samoloty na dystansie 400-650 km. Ważną cechą samolotu jest możliwość obserwacji obiektów lecących znacznie niżej i poruszających się na tle ziemi.

Zobacz także: Rozpoznasz te myśliwce i bombowce?

Samolot wczesnego ostrzegania E-3 Sentry powstał w latach 70. XX wieku na bazie zmodyfikowanego, pasażerskiego Boeinga 707, w którym zamontowano radary AN / APS-133 i AN/APY-1 lub AN/APY-2.

Załogę maszyny stanowią cztery osoby oraz do 19 kontrolerów, obsługujących radary i pokładową awionikę. Mają oni do dyspozycji 14 stanowisk. Wyposażenie samolotu różni się w zależności od konkretnego użytkownika (np. maszyny saudyjskie mają dodatkową toaletę).

E-3 Sentry ma 46 metrów długości, 44 metry rozpiętości skrzydeł i waży 156 ton. Może latać z prędkością do 840 km/h, choć prędkość przelotowa jest niższa i wynosi 580 km/h. Wewnętrzne zbiorniki paliwa zapewniają zasięg do 8 tys. km, który może zostać zwiększony dzięki instalacji do tankowania w locie.

Francja jest jednym z czterech użytkowników samolotów E-3 Sentry (poza Stanami Zjednoczonymi, Arabią Saudyjską i Chile). Do niedawna E-3 użytkowała także Wielka Brytania, jednak zastąpiła te maszyny nowocześniejszymi odpowiednikami w postaci samolotów E-7 Wedgetail.

Także Stany Zjednoczone są w trakcie wycofywania i zastępowania swojej floty E-3, a Francja zmierza w niedalekiej przyszłości zastąpić swoje AWACS-y (w wersji E-3F) nowocześniejszą, szwedzką konstrukcją Saab GlobalEye.

Dodatkowym, ponadnarodowym użytkownikiem samolotów E-3 Sentry jest NATO, które – niezależnie od maszyn należących do państw członkowskich - ma do dyspozycji 14 takich samolotów (spośród 18 pierwotnie zamówionych).

NATO zamierza utrzymać flotę swoich E-3 aż do 2035 roku, jednak samoloty te przejdą do 2026 poważną modernizację. Obejmie ona m.in. wymianę środków łączności, rozbudowę możliwości transmisji danych czy komunikacji satelitarnej.