Najlepszy czołg ZSRR. Rosja chce wznowić produkcję czołgu T-80

T-80 były najbardziej zaawansowanymi, produkowanymi seryjnie czołgami ZSRR, które trafiały do jednostek, mających w razie wojny sforsować obronę NATO. Po ponad 30-letniej przerwie, Rosjanie chcą ponownie uruchomić produkcję tego sprzętu. Czym charakteryzuje się T-80 i jakie są jego możliwości?

Czołg T-80UCzołg T-80U
Źródło zdjęć: © Lic. CC BY-SA 4.0, Vitaly V. Kuzmin, Wikimedia Commons | Vitaly V. Kuzmin
Łukasz Michalik

Po rozpadzie ZSRR rosyjska armia dysponowała ok. 4,5 tys. czołgów T-80. Były to wozy w różnych wersjach, z czego większość została zakonserwowana i trafiła do magazynów. W chwili rozpoczęcia ataku na Ukrainę rosyjska armia miała do dyspozycji około 800 T-80, a ok. 2500 pozostawało w rezerwie, reprezentując różny stan techniczny.

Najstarsze i najmniej zaawansowane to T-80B i T-80BW, stanowiące większość zmagazynowanych zapasów. Wyższy poziom techniczny reprezentują T-80U i T-80UD (wersja z dieslem), a najnowszy wariant, wyposażony we współczesną elektronikę (celowniki, termowizja, system kierowania ogniem Kalina, układ łączności) i opancerzenie reaktywne Relikt to czołg T-80BWM.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Podczas walk w Ukrainie Rosja straciła prawdopodobnie 200-260 czołgów T-80 (część źródeł wskazuje, że trafionych - co nie oznacza bezpowrotnego zniszczenia - mogło zostać nawet 600 maszyn), co stanowi 25-30 proc. stanu wyjściowego. W rezultacie konieczne stało się uzupełnienie strat.

Jak powstają nowe czołgi T-80?

Dostarczane od kilku lat do jednostek "nowe" T-80 to starsze egzemplarze, które są remontowane i modernizowane. Ostatnie kadłuby T-80 powstały bowiem w 1991 roku (podobnie jak w przypadku czołgów M1 Abrams, których ostatnie kadłuby wyprodukowano w 1993 r.).

Z tego powodu dość sensacyjnie brzmi rosyjska informacja o zamiarze wznowienia produkcji T-80. Nie wiadomo jednak, czy chodzi o budowanie od podstaw nowych czołgów, czy przez "produkcję" należy rozumieć kolejną linię remontową, gdzie pancerne skorupy czy starsze warianty T-80 będą doprowadzane do standardu T-80BWM, będącego obecnie szczytową formą tej broni.

Wznowienie produkcji turbin gazowych

Ważnym etapem na drodze do wznowienia produkcji T-80 jest przy tym reaktywacja zdolności zakładu w Kałudze, gdzie w czasach ZSRR produkowano turbiny gazowe, stanowiące napęd rosyjskiej rodziny T-80. Istnieje też seria ukraińska, jak opracowane w Charkowie T-80UD, napędzana tańszym i prostszym dieslem.

Zamówienia na T-80BWM spowodowały, że Kaługa w ciągu ostatnich lat odtworzyła swoje możliwości w zakresie remontu turbin i produkcji części zamiennych, a obecnie – według źródeł rosyjskich – jest już gotowa do ponownej produkcji kompletnych silników.

Ukraiński serwis Militarny wskazuje przy tym, że poza produkcją napędów do T-80, zakład w Kałudze rozwija także nowy silnik turbinowy o mocy 1500 KM.

Zdaniem Ukraińców tak mocna jednostka napędowa powstaje z myślą o powrocie do projektu czołgu T-14 Armata. Jego aktualny silnik, diesel o oznaczeniu 2B-12-3A, okazał się nie spełniać pokładanych w nim nadziei i jest jedną z przyczyn opóźnień, a w praktyce zamrożenia całego programu.

Wybrane dla Ciebie
Nowa data misji. Polskie satelity gotowe do startu
Nowa data misji. Polskie satelity gotowe do startu
Zażywali go już w starożytności. To znana substancja psychoaktywna
Zażywali go już w starożytności. To znana substancja psychoaktywna
Chiny i kolejny lotniskowiec. Ten ma być nuklearny
Chiny i kolejny lotniskowiec. Ten ma być nuklearny
Rosja modyfikuje drony Shahed. Nowe rozwiązania mają zmylić
Rosja modyfikuje drony Shahed. Nowe rozwiązania mają zmylić
Jaka to melodia? Ukraińcy znaleźli sposób na Kindżały
Jaka to melodia? Ukraińcy znaleźli sposób na Kindżały
USA uśmiechają się do NATO. Sprzedadzą im używane w Polsce pociski
USA uśmiechają się do NATO. Sprzedadzą im używane w Polsce pociski
Złożone procesy poznawcze. Nauczyły się odczytywać komunikaty świetlne
Złożone procesy poznawcze. Nauczyły się odczytywać komunikaty świetlne
Może być kluczowym świadkiem morderstw. Rośnie w lasach
Może być kluczowym świadkiem morderstw. Rośnie w lasach
Unikalne obserwacje supernowej. Tak wygląda gwiazda dzień po eksplozji
Unikalne obserwacje supernowej. Tak wygląda gwiazda dzień po eksplozji
Zmasowany atak Ukraińców. Uderzyli w kilkadziesiąt rosyjskich celów
Zmasowany atak Ukraińców. Uderzyli w kilkadziesiąt rosyjskich celów
Polska artyleria rakietowa w 2025 r. Miało być 500 HIMARS-ów, jest 20
Polska artyleria rakietowa w 2025 r. Miało być 500 HIMARS-ów, jest 20
Spektakularny rój meteorów w 2032 roku? To niewykluczone
Spektakularny rój meteorów w 2032 roku? To niewykluczone