PZL Mielec, firma należąca do koncernu Lockheed Martin i jeden z najdłużej działających w Polsce producentów statków powietrznych, ukończył pierwsze dwie struktury do najnowszej wersji myśliwca F-16, Block 70/72. Jest to kluczowy moment dla PZL Mielec, zakładu zatrudniającego 1500 osób, dodatkowo zapewniającego ponad 5000 miejsc pracy w ramach krajowego łańcucha dostaw, głównie wśród firm zrzeszonych w Dolinie Lotniczej. Ukończone struktury to tylna i przednia część centralnego kadłuba samolotu. Zostaną one wykorzystane na linii montażu końcowego F-16 w fabryce Lockheeda w Greenville, w Karolinie Południowej.
– F-16 pozostaje kluczowym elementem Sił Powietrznych i filarem flot samolotów wielozadaniowych wielu sił powietrznych w Europie Środkowej i Wschodniej – powiedział Robert Orzyłowski, dyrektor Lockheed Martin na Polskę, Europę Środkową i Wschodnią. – Wyprodukowane przez PZL Mielec struktury wzmacniają pozycję Polski jako kluczowej części globalnego programu F-16, co przełoży się na szanse dla innych lokalnych przedsiębiorstw – dodał.
Prace wdrożeniowe i przygotowawcze do produkcji elementów konstrukcji F-16 w Mielcu rozpoczęły się w ubiegłym roku. Obejmowały one modernizację i przygotowanie powierzchni zakładów oraz uruchomienie linii produkcyjnej. Równocześnie grupa 46 przedstawicieli PZL Mielec, pracowników produkcyjnych i kierowników, wyjechała na sześć miesięcy do Greenville by zdobyć doświadczenie i poznać proces produkcyjny F-16, przygotowując się do realizacji swoich zadań w Mielcu.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
– Terminowe ukończenie pierwszych struktur F-16 to bardzo ważny moment dla PZL Mielec i naszych pracowników. Oznacza to powrót naszego zakładu do produkcji wojskowych samolotów odrzutowych i początek naszego udziału w produkcji F-16 – powiedział Janusz Zakręcki, prezes i dyrektor naczelny PZL Mielec.
F-16 Block 70/72 Viper
Pierwszy fabrycznie nowy egzemplarz F-16 Block 70/72 wykonał pierwszy lot 24 stycznia 2023 r. Jest to najnowsza wersja legendarnego już myśliwca F-16 Fighting Falcon, który po raz pierwszy wzniósł się w powietrze w 1974 r. Ogólne osiągi samolotu takie jak prędkość, zwrotność czy możliwości w manewrowej walce powietrznej do dzisiaj robią wrażenie i stawiają nawet starsze wersje F-16 w światowej czołówce. W tej chwili w służbie 25 państw pozostaje ponad 2700 F-16 różnych wersji, a kolejne są ciągle zamawiane, między innymi przez Słowację, Bułgarię, Maroko czy Bahrajn.
Jednak przez kilka dekad, które upłynęły od wprowadzenia F-16 do służby, znacznie rozwinęła się elektronika i systemy uzbrojenia, które wymagały modernizacji, stąd pomysł połączenia kadłuba klasycznego F-16 z najnowszymi osiągnięciami z dziedziny awioniki i sensorów. Tak powstał najnowszy F-16, który występuje pod dwoma oznaczeniami. Jeśli jest to samolot fabrycznie nowy zostaje on oznaczony F-16 Block 70/72, a jeśli jest to płatowiec używany, w którym wymieniono kluczowe komponenty, oznacza się go jako F-16V Viper.
Kluczowym elementem odróżniającym Vipera od starszych wersji jest radar z aktywnym skanowaniem fazowym AN/APG-83 Scalable Agile Beam Radar (SABR). W porównaniu do starszych radarów z anteną poruszaną mechanicznie radary AESA oferują większy zasięg, prędkość przetwarzania danych, większą zdolność do rozróżniania pojedynczych celów w grupie, są trudniejsze do zakłócenia, mogą być wykorzystane jako środek walki elektronicznej i mogą równocześnie skanować przestrzeń powietrzną i powierzchnię lądu lub morza. Radar SABR jest tak dokładny, że może zidentyfikować wrogi samolot na podstawie liczby łopatek w sprężarce w silniku schowanym głęboko w kadłubie. Ponadto, ponieważ nie mają ruchomej anteny, radary klasy AESA są mniej podatne na usterki mechaniczne.
Opracowany przez koncern Northrop Grumman radar AN/APG-83 wywodzi się z radarów AN/APG-80 (stosowany w F-16E/F Desert Falcon) i AN/APG-81 (stosowany w F-35). Został zaprojektowany dokładnie z myślą o zastosowaniu w F-16, tak aby jego instalacja w miejsce dotychczasowego radaru mechanicznego była maksymalnie uproszczona i nie wymagała ingerencji w strukturę płatowca czy okablowanie. W związku z tym radar posiada własny wymiennik ciepła z cieczą chłodzącą, a jego wszystkie punkty mocujące i podłączenia zasilania i łącza danych są umieszczone tak, aby pasowały do starych złączy w myśliwcu.
Modernizacja obejmowała także: nowy modułowy komputer misji (Modular Mission Computer), nowocześniejsze elementy awioniki oparte na komercyjnych produktach, szybką magistralę danych o dużej pojemności, kompatybilność z nahełmowym systemem celowniczym Joint Helmet Mounted Cueing System (JHMCS II) firmy Rockwell Collins, nowy centralny wyświetlacz Center Pedestal Display, łącze wymiany danych taktycznych Link 16, wielofunkcyjny system dystrybucji informacji Joint Tactical Radio System (MIDS-JTRS), nowy system nawigacji satelitarnej i bezwładnościowej GPS/INS oraz zmodernizowane wyposażenie do walki elektronicznej oparte na systemie Terma ALQ-213 z urządzeniem ostrzegającym o opromieniowaniu radarem AN/ALR-56M i różnymi zasobnikami walki elektronicznej, w tym ALQ-184. Dodatkowo modernizacja polegała na zainstalowaniu systemu automatycznego unikania kolizji z ziemią (Auto GCAS), transpondera swój-obcy APX-126 Combined Identification Friend-or-Foe oraz integracji pakietu nowych rodzajów broni, w tym AGM-88 HARM.
F-16V został także wyposażony w zmodernizowane podwozie i ulepszony silnik F100-PW-229, co pozwala na przenoszenie większej ilości paliwa i cięższych ładunków uzbrojenia. W zakresie celowania F-16V jest kompatybilny z zasobnikami celowniczymi Lockheed Martin AN/AAQ-33 Sniper Targeting System lub Northrop Grumman AN/AAQ-28 Litening Targeting System, a opcje uzbrojenia obejmują bomby kierowane GPS-em GBU-31 i GBU-38 Joint Direct Attack Munitions, GBU-54 Laser JDAM, bomby kierowane laserowo GBU-10 Enhanced Paveway II i GBU-24 Enhanced Paveway III, a także bomby dwutrybowe CBU-105 Sensor Fused Weapon. Do ataków z dalszej odległości, w zależności od typu celu, F-16V może przenosić pociski przeciwokrętowe AGM-84 Harpoon, pociski przeciwradiolokacyjne AGM-88 HARM i pociski powietrze-ziemia AGM-154 JSOW oraz AGM-84H/K SLAM-ER. Do działań w powietrzu samolot jest uzbrojony w pociski powietrze-powietrze AIM-120C-7 AMRAAM i AIM-9X Sidewinder.
Marcin Wołoszyk
