Kanadyjczycy zatankują w locie. Zapadła strategiczna decyzja

Rząd Kanady zlecił firmie Airbus Defence and Space dostawę czterech nowych samolotów A330 MRTT (Multi Role Tanker Transport) oraz konwersję do tego samego standardu pięciu używanych A330-200. Realizacja umowy sprawi, że siły powietrzne Kanady będą dysponowały liczną flotą nowoczesnych latających cystern dodatkowo umożliwiających przewóz ludzi i ładunków na dalekie odległości.

Flota samolotów nazwana Strategic Tanker Transport Capability (STTC) zastąpi użytkowane przez kanadyjskie siły powietrzne starzejące się CC-150 Polaris (A310 MRTT). Kanadyjskie A310 MRTT służą do operacji tankowania w powietrzu, transportu sprzętu i ludzi, ewakuacji medycznej, a także przewozu urzędników rządowych. Airbus został wybrany na dostawcę wielozadaniowych latających cystern w wyniku otwartego przetargu już w kwietniu 2021 roku. Uznany został wtedy za jedynego kwalifikującego się dostawcę następców tankowców CC-150. Od tamtego momentu trwały negocjacje dotyczące szczegółów kontraktu.

Nowe samoloty A330-200 będą budowane na linii montażu końcowego A330 w Tuluzie we Francji. Konwersja do wariantu A330 MRTT odbywać się będzie w zakładzie w Getafe w Hiszpanii i ruszy w połowie 2025 r. Ponadto zawarty kontrakt obejmuje pełen zestaw usług szkoleniowych, w tym dostawę pełnego symulatora lotu. Pierwsza latająca cysterna zostanie dostarczona kanadyjskim siłom powietrznym w 2027 r. Zawarta umowa jest warta około 3 mld dolarów kanadyjskich (2,1 mld euro).

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Kanadyjskie A330 MRTT zostaną wyposażone w sztywny przewód paliwowy pod kadłubem (Aerial Refuelling Boom System) i dwa podskrzydłowe zasobniki Cobham 905E z przewodami elastycznymi. Dzięki takiemu rozwiązaniu będą w stanie tankować samoloty niezależnie od stosowanej metody tankowania w powietrzu i będą kompatybilne ze wszystkimi samolotami sojuszników Kanady w NATO. Samoloty amerykańskich sił powietrznych stosują metodę sztywnego przewodu, ale już samoloty marynarki wojennej, a także europejskie korzystają z giętkich przewodów. Lotnictwo kanadyjskie jest w fazie przejściowej. Jeszcze kilka lat będzie wykorzystywało myśliwce F/A-18 Hornet korzystające z wykorzystaniem giętkiego przewodu, ale zamówione już myśliwce F-35A Lightning II będą tankowały z wykorzystaniem sztywnego przewodu.

Ponadto samoloty będą wyposażone w środki cyberbezpieczeństwa i samoobrony. Każdy z nich można będzie również zamienić w maszynę transportu medycznego z pomocą zamówionych zestawów Airbus Medical Evacuation Kit, składających się z dwóch stanowisk do intensywnej terapii i dodatkowych noszy dla pacjentów.

Piętnastu klientów wojskowych (w tym wielonarodowa jednostka NATO) zamówiło dotychczas 76 egzemplarzy A330 MRTT. Samolot Airbusa może zabrać na pokład do 300 żołnierzy. Nie licząc Stanów Zjednoczonych A330 MRTT zdobył 90 procent udziału w światowym rynku wielozadaniowych tankowców. Maszyny te osiągnęły już ponad 270 000 godzin nalotu. Były i są nadal wykorzystywane w takich rejonach jak Bliski Wschód i wschodnia flanka NATO.

Wybór A330 MRTT przyniesie korzyści również kanadyjskiej gospodarce. Airbus jest wiodącym graczem przemysłowym w kanadyjskim sektorze lotniczym od prawie 40 lat. Zatrudnia lokalnie ponad 4000 osób i zamawia towary oraz usługi od miejscowych firm warte około 2 miliardów dolarów kanadyjskich. Zasoby te będą wykorzystywane przy obsłudze technicznej i serwisowaniu kupionych latających cystern.

Możliwości A330 MRTT

A330 MRTT jest zbudowany na zmodyfikowanym kadłubie samolotu pasażerskiego Airbus A330-200. Oryginalna maszyna pasażerska ma 59 m długości i maksymalną masę startową 226 ton. Może zabrać 139 000 l paliwa co pozwala pokonać 11800 km. Latająca cysterna została opracowana w pierwszej połowie XXI w. W odróżnieniu od amerykańskich latających cystern nie ma zainstalowanych dodatkowych zbiorników paliwa, za to poza pełnieniem roli cysterny może także transportować do 300 pasażerów, 45 ton ładunków lub 130 rannych na noszach w różnych konfiguracjach i proporcjach.

W kolejnych latach możliwości A330 MRTT były zwiększane. Obecnie samoloty są produkowane w standardzie New Standard Definition. Maksymalna masa startowa została zwiększona do 242 ton. Wymagało to wzmocnienia wybranych elementów kadłuba i podwozia. Przekonstruowano również część slotów i klap.

Zmiany zaszły przede wszystkim w obrębie wyposażenia. Wszystkie kluczowe systemy są zarządzane poprzez Tanker Integrated Mission System (TIMS). Oparty jest on na procesorach Intel Core i7 i łączy w sobie podsystem sterowania boomem i wężami do tankowania, podsystem planowania misji i podsystem informacji taktycznej z protokołem wymiany danych Link 16. Samolot jest wyposażony również w transponder identyfikacji swój-obcy zgodny ze standardem IFF Mode 5.

Samoloty mają również funkcję automatycznego przekazywania paliwa. Polega ona na tym, że boom jest kontrolowany przez komputer wykorzystujący trójwymiarowy obraz z kilku kamer i oprogramowanie do szybkiej analizy obrazu. Dzięki nim komputer automatycznie naprowadza wysięgnik na wlew paliwa w samolocie pobierającym paliwo. System A3R utrzymuje dystans między końcówką wysięgnika a gniazdem odbioru paliwa z dokładnością do kilku centymetrów. Prawidłowe ustawienie i stabilność pozycji samolotu pobierającego paliwo sprawdzane są w czasie rzeczywistym, aby zachować bezpieczną odległość między wysięgnikiem a gniazdem odbioru paliwa, a także wybrać optymalny moment wysunięcia złącza teleskopowego w celu uzyskania połączenia cysterny z odbiorcą. W tym momencie inicjowane jest przetaczanie paliwa. Automatyczne tankowanie może się odbywać o dowolnej porze dnia i nocy i w każdej pogodzie.

Marcin Wołoszyk, konflikty.pl