Konflikt mocarstw. Jedno przyznaje sobie prawo do pierwszego ataku nuklearnego

W nocy z 6 na 7 maja 2025 r. indyjskie lotnictwo zaatakowało cele na terenie Pakistanu. Według Indii ataki były wymierzone w zaplecze organizacji terrorystycznych, a w czasie nalotów zaatakowano dziewięć obiektów.

Pakistan potwierdził uderzenia na sześć celów, położonych w większości blisko granicy z kontrolowaną przez Indie częścią Kaszmiru. Poinformował także o zestrzeleniu pięciu indyjskich samolotów, biorących udział w nalotach – trzech Rafale, jednego MiG-a 29 i jednego Su-30. Indie nie potwierdziły tych doniesień.

Obok lotnictwa, w roli formy nacisku na sąsiada Indie wykorzystały także wodę – jej przepływ z terytorium Indii do Pakistanu został zatrzymany na kilka godzin przed atakami.

Konflikt Indii z Pakistanem trwa już niemal 80 lat (pierwsza wojna o Kaszmir rozpoczęła się w roku 1947), przebierając różne formy – od działań dyplomatycznych, poprzez izolowane incydenty (jak zestrzelenia samolotów), ataki rakietowe i powietrzne, po ograniczone terytorialnie walki sił lądowych.

Jego eskalacja wywołuje szczególne zaniepokojenie ze względu na fakt, że – mimo indyjskiej przewagi – oba kraje są regionalnymi mocarstwami, dysponują licznymi siłami zbrojnymi, a w ich arsenałach znajduje się broń jądrowa.

Indyjskie siły zbrojne, liczące ok. 1,1 mln żołnierzy, są drugą pod względem liczebności, po Chinach, armią świata. Ich uzbrojenie to konglomerat sowieckiego i rosyjskiego sprzętu – jak czołgi T-72 czy T-90, rodzimych konstrukcji (nieudany czołg Arjun czy samolot Tejas), a także sprzętu zachodniego – jak zamówione we Francji samoloty Rafale czy południowokoreańskie haubice K9.

Ważnym atutem Indii jest marynarka wojenna – kraj ten siłami własnego przemysłu buduje nowoczesne niszczyciele i fregaty, dysponuje dwoma lotniskowcami i buduje trzeci, a przede wszystkim – obok licznych okrętów podwodnych starszych typów – samodzielnie buduje okręty podwodne typu Arihant, z napędem jądrowym i możliwością przenoszenia wystrzeliwanych spod wody pocisków balistycznych.

Armia Pakistanu jest mniejsza od indyjskiej – liczy ok. 550 tys. żołnierzy, jednak Islamabad intensywnie modernizuje swoje siły zbrojne, co jest możliwe dzięki bliskiej współpracy z Chinami.

To właśnie chińskie uzbrojenie stanowi obecnie najnowocześniejszy sprzęt pakistańskich sił zbrojnych – obok starszych, amerykańskich F-16 są to samoloty JF-17 i J10, czołgi MBT-3000 i ich lokalny wariant Haider, samobieżne haubice SH-15 czy systemy przeciwlotnicze HQ-7, HQ-9 czy HQ-16.

Chiński jest także najwartościowszy komponent pakistańskiej marynarki wojennej – osiem fregat typu Zulfiquar i Tughril. Mimo pojawiających się problemów technicznych, trapiących chiński sprzęt, współpraca Pakistanu i Chin kwitnie.

Jej dowodem są kolejne zamówienia Islamabadu – tym razem na chińskie okręty podwodne czy kolejne fregaty. W większości przypadków część sprzętu pochodzi z Chin, a część – dzięki transferowi technologii jest produkowana na miejscu, siłami pakistańskiego przemysłu.

Niepokój świata budzą jednak nie tyle zbrojenia obu państw, ile ich arsenały jądrowe. Oba kraje rozpoczęły własne programy jądrowe w latach 70. Pierwszą eksplozję atomową przeprowadziły Indie w 1974 roku, a po przeprowadzeniu serii testowych wybuchów w 1998 roku ogłosiły zakończenie prób. Indyjski arsenał jądrowy jest oceniany na nieco ponad 100 głowic.

Pakistan zdetonował pierwszy ładunek jądrowy w 1998 roku i nie przystąpił do Traktatu o Nierozprzestrzenianiu Broni Jądrowej. Od tamtego czasu zdołał rozbudować swój arsenał do rozmiarów porównywalnych lub nieco większych od indyjskiego.

Oba kraje dysponują pociskami balistycznymi, zdolnymi do przenoszenia głowic jądrowych. W przypadku Pakistanu szczytowym osiągnięciem przemysłu rakietowego jest pocisk pośredniego zasięgu (IRBM) Shaheen-III, pozwalający na rażenie celów odległych nawet o 4,5 tys. km.

Atutem Indii jest w tym przypadku rodzina pocisków Agni. Największy z nich – Agni IV – ma zasięg przekraczający 5 tys. km. Oznacza to, że całe terytoria Indii i Pakistanu znajdują się w zasięgu rażenia przynajmniej części środków przenoszenia broni jądrowej, jakimi dysponują oba kraje.

Arsenał atomowy Pakistanu jest ograniczony do pocisków balistycznych i manewrujących oraz komponentu lotniczego – bomby jądrowe mogą przenosić pakistańskie samoloty Mirage V i F-16.

Przewagę mają Indie, które dysponują pełną triadą nuklearną – obok pocisków balistycznych i manewrujących bazowania lądowego, mają do dyspozycji samoloty przenoszące bomby jądrowe (Mirage 2000 i Jaguar), a także okręty podwodne z pociskami balistycznymi.

Indie i Pakistan odmiennie traktują swoje atomowe arsenały. Dla Nowego Delhi broń jądrowa jest bronią odwetową, gdy dla Islamabadu stanowi gwarancję przetrwania. Dlatego większe i silniejsze Indie głoszą w tym przypadku zasadę uderzenia odwetowego, deklarując, że pierwsze nie użyją swojej broni jądrowej.

Odmienną strategię przyjął mniejszy i słabszy Pakistan, który w razie pełnoskalowego, ale prowadzonego wyłącznie konwencjonalnymi siłami konfliktu prawdopodobnie nie byłby w stanie zatrzymać armii Indii. Dlatego doktryna nuklearna Pakistanu zastrzega możliwość pierwszeństwa w użyciu broni jądrowej.