Bestie z północy dla Ukrainy? Negocjacje trwają

– Mamy dobry, pogłębiony dialog z Ukrainą na temat tego, aby Gripen stał się w przyszłości centralnym elementem ukraińskiej obrony powietrznej. Ale nic nie jest jeszcze przesądzone – powiedział Jonson w wypowiedzi dla szwedzkiej telewizji SVT.

Takie stanowisko stoi w pewnej sprzeczności z wywiadem, jakiego 30 września udzielił wiceminister obrony Ukrainy gen. Iwan Hawryluk. W rozmowie z redakcją BBC stwierdził, że dostawy Gripenów "są spodziewane".

Ukraińskie media przypominają, że negocjacje w sprawie pozyskania tych myśliwców przez Ukrainę toczą się już od kilku lat. W maju 2024 r. szwedzki rząd był bliski wydania zgody na transfer, ale ostatecznie wstrzymał przekazanie Ukrainie myśliwców Gripenów argumentując to prośbami sojuszników Kijowa o skupieniu się na dostawach jednego typu myśliwców, czyli F-16.

JAS 39 Gripen to jednosilnikowy myśliwiec ze skrzydłami typu delta z usterzeniem kaczki opracowany przez koncern SAAB. Mierzy ok. 14 m długości i może osiągać prędkość do 2 Ma (ponad 2100 km/h). Posiada wbudowane działko strzeleckie kal. 27 mm, ale jest też dostosowany do przenoszenia różnorodnego uzbrojenia dodatkowego - m.in. pocisków powietrze-powietrze AIM-9 Sidewinder oraz AIM-120 AMRAAM, bomb czy pocisków manewrujących Taurus KEPD 350.

W opinii części ekspertów i analityków, myśliwce JAS-39 Gripen są maszynami posiadającymi cechy idealne z punktu widzenia aktualnych potrzeb Ukraińców. W ten sposób o szwedzkich maszynach wyrażają się m.in. ukraiński ekspert lotniczy Walerij Romanenko czy były konsultant Pentagonu Reuben F. Johnson.

Chodzi przede wszystkim o fakt, że myśliwce JAS-39 Gripen zapewniają możliwość operowania z krótkich, improwizowanych pasów startowych (np. utwardzonej drogi). Jednocześnie są określane jako tańsze w eksploatacji i prostsze w konserwacji niż myśliwce F-16.