Tajemnicze struktury na Marsie. To pozostałości po innych planetach?

Najnowsze badania sugerują, że głęboko pod powierzchnią Marsa mogą kryć się gigantyczne struktury, będące pozostałościami po dawnych protoplanetach, czyli planetach będących we wczesnym stadium rozwoju, które jeszcze nie zakończyły zasadniczego wzrostu masy i rozmiarów. Te tajemnicze formacje, zachowane w nienaruszonym stanie przez miliardy lat, mogą pochodzić z początków Układu Słonecznego.

Analizy naukowe opublikowane w czasopiśmie "Science" opierają się na danych zebranych przez lądownik InSight NASA, który monitorował wstrząsy na Marsie od 2018 do 2022 r. Badając te "marsjańskie trzęsienia ziemi", naukowcy odkryli nieznane wcześniej struktury o znacznie większej gęstości niż otaczający je materiał.

Zidentyfikowano dziesiątki potencjalnych struktur o średnicy do 4 km, znajdujących się na różnych głębokościach w marsjańskim płaszczu. Płaszcz Marsa, zbudowany z litej skały, osiąga temperatury do 1500 stopni Celsjusza.

"Nigdy wcześniej nie widzieliśmy wnętrza planety w tak drobnych szczegółach i jasności" - powiedział główny autor badania Constantinos Charalambous z Imperial College London, cytowany w komunikacie NASA. "To, co widzimy, to płaszcz wysadzany starożytnymi fragmentami" - dodał. Badacze uważają, że struktury te powstały wskutek uderzeń obiektów w Marsa ok. 4,5 miliarda lat temu. Niektóre z tych obiektów mogły być protoplanetami, które nie przekształciły się w pełnowymiarowe planety.

Badacze po raz pierwszy zauważyli ukryte struktury, gdy odkryli, że niektóre sygnały marsjańskich trzęsień ziemi potrzebowały więcej czasu, aby przejść przez niektóre części płaszcza. Śledząc te sygnały, zidentyfikowali obszary o wyższej gęstości niż otaczająca je skała. Mars, w przeciwieństwie do Ziemi, nie posiada aktywności tektonicznej. Jego skorupa pozostaje nienaruszona, co pozwala na zachowanie takich struktur. Na Ziemi podobne formacje mogłyby zostać zniszczone przez ruchy płyt tektonicznych.

W sumie lądownik InSight przechwycił dane dotyczące 1319 wstrząsów na Marsie podczas około czteroletniej misji. Jednak naukowcy nadal byli zaskoczeni, że mogą mapować wnętrza planety w tak bardzo szczegółowo. "Wiedzieliśmy, że Mars jest dokumentem kapsuły czasu, ale nie przewidzieliśmy, jak wyraźnie będziemy w stanie zobaczyć z InSight" - powiedział współautor badania Tom Pike, inżynier eksploracji kosmosu w Imperial College London.

Odkrycie tych struktur potwierdza, że wnętrze Marsa jest znacznie mniej aktywne niż Ziemi. - "Ich przetrwanie do dziś pokazuje, że płaszcz Marsa ewoluował bardzo powoli" - dodał Charalambous. Marsjańskie trzęsienia ziemi, wywoływane przez osuwiska czy uderzenia meteorytów, pomogły również w odkryciu innych ukrytych obiektów, takich jak podziemny ocean.