Wielkie greckie zbrojenia. Jak ojczyzna Achillesa podnosi obronność

Po dekadzie zastoju spowodowanego kryzysem finansowym z 2009 r., w 2020 r. Grecja rozpoczęła realizację szeroko zakrojonego planu modernizacji sił zbrojnych. Celem jest nadgonienie opóźnień i utrzymanie parytetu siły bojowej z sąsiednią Turcją również inwestującą we własne wojsko.

W 2022 r. grecki minister finansów Christos Staikouros przedstawił historyczne dane i prognozy finansowe dotyczące zakupów uzbrojenia na najbliższych latach. O ile w 2020 r., w momencie inicjacji programu modernizacji sił zbrojnych, wydatki na ten cel wynosiły jedynie 515 mln euro, to w 2021 r. było to już 2,5 mld euro, a w 2022 r. 3,4 mld euro. Ogółem w latach 2022-2028 Grecja planuje przeznaczyć na zakupy uzbrojenia 11,4 mld euro. Z tych środków zostanie zakupione nowe wyposażenie dla wszystkich trzech rodzajów sił zbrojnych: wojsk lądowych, sił powietrznych i marynarki wojennej.

Największym zakupem greckich sił powietrznych jest pozyskanie 24 wielozadaniowych samolotów bojowych Dassault Rafale. Kontrakt na osiemnaście maszyn – sześć nowych i dwanaście używanych z zasobów francuskich sił powietrznych – został podpisany w styczniu 2021 r. Następnie w marcu kolejnego roku podpisano drugą umowę na dostawę sześciu dodatkowych myśliwców tego typu. Wszystkie samoloty z drugiego zamówienia będą fabrycznie nowe. Rafale zastąpią Mirage’e 2000 zakupione w połowie lat 80-tych także od Francji.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Samoloty wyciągnięte z lotnictwa francuskiego są w standardzie F3-O4T, którą dostarczano francuskim siłom powietrznym w latach 2012–2018. Przed dostawą do Grecji są modernizowane do wersji F3-R. W tym samym wariancie zostaną dostarczone samoloty fabrycznie nowe. Są to bardzo nowoczesne samoloty o dużych możliwościach bojowych, ale Francuzi wprowadzają do uzbrojenia jeszcze nowocześniejszą wersję F4.1. Sześć pierwszych samolotów zostało dostarczonych Grecji w styczniu 2022 r., a dostawy wszystkich mają się zakończyć latem 2024 r. Wraz z myśliwcami Grecy zakupili bogaty pakiet uzbrojenia obejmujący m.in. pociski powietrze-powietrze dalekiego zasięgu Meteor, pociski manewrujące SCALP, pociski powietrze-powietrze średniego zasięgu MICA i pociski przeciwokrętowe AM39 Exocet. Zakup Rafale’i ma wartość około 3 mld dolarów.

Ponadto Grecja zmodernizuje 83 myśliwce F-16C/D do najnowszej wersji F-16V. Kluczowym elementem odróżniającym F-16V od starszych wersji jest radar z aktywnym skanowaniem fazowym AN/APG-83 Scalable Agile Beam Radar (SABR). Modernizacja obejmowała także: nowy modułowy komputer misji, nowocześniejsze elementy awioniki, szybką magistralę danych o dużej pojemności, kompatybilność z nahełmowym systemem celowniczym Joint Helmet Mounted Cueing System, nowy centralny wyświetlacz Center Pedestal Display, łącze wymiany danych taktycznych Link 16, wielofunkcyjny system dystrybucji informacji Joint Tactical Radio System (MIDS-JTRS), nowy system nawigacji satelitarnej i bezwładnościowej GPS/INS oraz zmodernizowane wyposażenie do walki elektronicznej oparte na systemie Terma ALQ-213 z urządzeniem ostrzegającym o opromieniowaniu radarem AN/ALR-56M i różnymi zasobnikami walki elektronicznej, w tym ALQ-184. Dodatkowo modernizacja polegała na zainstalowaniu systemu automatycznego unikania kolizji z ziemią (Auto GCAS), transpondera swój-obcy APX-126 Combined Identification Friend-or-Foe oraz integracji pakietu nowych rodzajów broni.

Całość prac modernizacyjnych będzie prowadzona na miejscu w zakładach Hellenic Aerospace Industry. Pierwsze dwa samoloty zmodernizowano wzeszłym roku, a następnie wysłano do USA w celu dokonania oceny jakości przeprowadzonych prac przez producenta samolotu. Po otrzymaniu pozytywnej opinii Lockheeda Martina we wrześniu 2022 r. samoloty powróciły do Grecji i stały się wzorami dla modernizacji pozostałej floty. Wszystkie myśliwce maja być zmodernizowane do 2024 r. Wartość tej umowy to 1,5 mld dolarów.

Ponadto Grecy cały czas starają się na zakup myśliwców 5. generacji F-35A Lightning II. Uzyskanie amerykańskiej zgody wydaje się jedynie formalnością, ale na przeszkodzie ponownie stają kwestie finansowe. W zależności od pakietu uzbrojenia zakup 24 lub 32 F-35 będzie kosztował od kilku do kilkunastu miliardów dolarów. W związku z tym ich pozyskanie zostało odłożone poza rok 2028.

Siły powietrzne mają zyskać także nowe drony. W tej chwili siły powietrzne używają UAV typu Heron, ale chciałyby je zastąpić maszynami rodzimej konstrukcji. Jesienią zeszłego roku Hellenic Aerospace Industries zaprezentował model drona Archytas opracowanego przy współpracy trzech greckich uniwersytetów. Archytas jest dronem pionowego startu i lądowania przeznaczonym do wykonywania zadań rozpoznawczych. Ma zasięg maksymalny 300 km i długotrwałość lotu wynoszącą 4 godziny. W tym roku ma zostać zbudowany prototyp drona, a pierwszy lot jest zaplanowany na przyszły rok. W dalszych planach jest budowa drona bojowego Grypas.

Dużym liczebnie zakupem było pozyskanie 1200 transporterów opancerzonych M1118 Guardian Armoured Safety Vehicles. Są to pojazdy używane, wycofane ze służby w US Army. Były wykorzystywane głównie do zadań patrolowych w strefach objętych konfliktami. Grecy planują wykorzystać je w roli wozów rozpoznawczych i patrolowych. Ich dostawy rozpoczęły się zimą 2022 r.

Ponadto Grecy chcą kupić od USA pływające transportery opancerzone LVTP-7. Te pojazdy są stopniowo wycofywane ze służby w amerykańskim korpusie piechoty morskiej. W marcu 2023 r. Departament Stanu wydał zgodę na sprzedaż Grecji 76 transporterów tego typu. Są to pojazdy przystosowane do prowadzenia desantów morskich. Uzbrojone są w karabiny maszynowe i mogą przenosić desant ponad 20 żołnierzy. Ta umowa ma wartość 268 mln dolarów.

Duże umowy podpisano także z Niemcami. Wojska lądowe mają otrzymać 205 bojowych wozów piechoty KF41 Lynx produkowanych przez koncern Rheinmetall. Natomiast drugi niemiecki potentat pancerny, Krauss-Maffei-Wegmann, zmodernizuje 103 greckie Leopardy 2A4 do wersji Leopard 2A7. Ponadto Grecy kupią 20 fabrycznie nowych Leopardów 2A7. Grecy chcieli także kupić od Niemiec 200 starych bojowych wozów piechoty Marder 1A3, które już zostały wycofane z niemieckich wojsk lądowych. Dołączyłyby one do 40 wozów tego typu dostarczonych w 2022 r. nie wiadomo jednak czy te plany zostaną zrealizowane, ponieważ Mardery mogą trafić na Ukrainę.

Jeszcze jednym ważnym zakupem wojsk lądowych jest pozyskanie izraelskich przeciwpancernych pocisków kierowanych Spike NLOS. Zostaną one zintegrowane ze śmigłowcami szturmowymi AH-64A i AH-64D. Dodatkowo w tych pierwszych zostanie zmodernizowany system celowniczy. Poza śmigłowcami pociski Spike mogą być odpalane również z przenośnych wyrzutni naziemnych. Rozważa się ich rozmieszczenie na licznych greckich wyspach na Morzu Egejskim, gdzie służyłyby do zwalczania ewentualnego desantu przeciwnika.

Dużym liczebnie zakupem było pozyskanie 1200 transporterów opancerzonych M1118 Guardian Armoured Safety Vehicles. Są to pojazdy używane, wycofane ze służby w US Army. Były wykorzystywane głównie do zadań patrolowych w strefach objętych konfliktami. Grecy planują wykorzystać je w roli wozów rozpoznawczych i patrolowych. Ich dostawy rozpoczęły się zimą 2022 r.

Ponadto Grecy chcą kupić od USA pływające transportery opancerzone LVTP-7. Te pojazdy są stopniowo wycofywane ze służby w amerykańskim korpusie piechoty morskiej. W marcu 2023 r. Departament Stanu wydał zgodę na sprzedaż Grecji 76 transporterów tego typu. Są to pojazdy przystosowane do prowadzenia desantów morskich. Uzbrojone są w karabiny maszynowe i mogą przenosić desant ponad 20 żołnierzy. Ta umowa ma wartość 268 mln dolarów.

Duże umowy podpisano także z Niemcami. Wojska lądowe mają otrzymać 205 bojowych wozów piechoty KF41 Lynx produkowanych przez koncern Rheinmetall. Natomiast drugi niemiecki potentat pancerny, Krauss-Maffei-Wegmann, zmodernizuje 103 greckie Leopardy 2A4 do wersji Leopard 2A7. Ponadto Grecy kupią 20 fabrycznie nowych Leopardów 2A7. Grecy chcieli także kupić od Niemiec 200 starych bojowych wozów piechoty Marder 1A3, które już zostały wycofane z niemieckich wojsk lądowych. Dołączyłyby one do 40 wozów tego typu dostarczonych w 2022 r. nie wiadomo jednak czy te plany zostaną zrealizowane, ponieważ Mardery mogą trafić na Ukrainę.

Jeszcze jednym ważnym zakupem wojsk lądowych jest pozyskanie izraelskich przeciwpancernych pocisków kierowanych Spike NLOS. Zostaną one zintegrowane ze śmigłowcami szturmowymi AH-64A i AH-64D. Dodatkowo w tych pierwszych zostanie zmodernizowany system celowniczy. Poza śmigłowcami pociski Spike mogą być odpalane również z przenośnych wyrzutni naziemnych. Rozważa się ich rozmieszczenie na licznych greckich wyspach na Morzu Egejskim, gdzie służyłyby do zwalczania ewentualnego desantu przeciwnika.

Autor: Marcin Wołoszyk