Niemieckie Flakpanzer Gepard trafią do Ukrainy. Wyjaśniamy, czym są

Niemcy dostarczyły już do Ukrainy ręczną broń przeciwlotniczą (zestawy FIM-92 Stinger i przestarzałe Striela), a także przeciwpancerną w formie granatników Panzerfaust-3 oraz RGW90. Wygląda na to, że naciski koalicjantów i opozycji na kanclerza Olafa Scholza osiągnęły zamierzony skutek i do Ukrainy trafi 50 samobieżnych systemów artyleryjskich Flakpanzer Gepard.

Flakpanzer Gepard to samobieżny pojazd przeciwlotniczy przeznaczony do ochrony poruszających się jednostek pancernych przed środkami ataku powietrznego. W momencie jego powstania zaliczylibyśmy do tego grona śmigłowce i samoloty szturmowe pokroju np. Su-25, a teraz do tej grupy dochodzą drony. Korzenie systemu sięgają lat 60. i 70., a pierwszy egzemplarz trafił do Bundeswehry w 1976 r. Gepard to system o masie około 47 ton, a jego załogę stanowi trzech żołnierzy.

Ze względu na ułatwienie logistyki Niemcy zdecydowali się wykorzystać podwozie czołgu Leopard 1, na którym osadzono wieżę zawierającą dwa radary o zasięgu 15 km. Pierwszy - obserwacyjny - pozwalał na wykrywanie zagrożeń, a drugi był radarem kierowania ogniem zsynchronizowanym z parą przeciwlotniczych armat automatycznych. Są nimi Oerlikon KDA L/R04 35/90 kal. 35 mm o szybkostrzelności 550 strz./min każda (łącznie 1100 strz./min) z zapasem amunicji obejmującym 680 sztuk.

Były one zasilane z taśmy nabojowej zawierającej amunicję typu: HEI-T (odłamkowo-zapalająca ze smugaczem), APDS-T (przeciwpancerna ze smugaczem) czy SAPHEI-T (przeciwpancerna z ładunkiem wybuchowym, smugaczem i środkiem zapalającym). Gepard mógł też korzystać z amunicji typu FAPDS, która fragmentowała po trafieniu w cel i charakteryzowała się podobnie jak przeciwpancerna APDS-T bardzo wysoką prędkością wylotową ponad 1400 m/s, podczas gdy reszta pocisków z innych typów amunicji nie przekraczała 1200 m/s.

Warto zaznaczyć, że sama armata automatyczna Oerlikon KDA była dalej rozwijana i w formie zmodernizowanej stanowi serce systemu Rheinmetall Skynex. Można zakładać, że przy stosunkowo niewielkich kosztach można byłoby dostosować Gepardy do wykorzystywania amunicji programowanej AHEAD. Ta w połączeniu z modyfikacją systemów kierowania ogniem Geparda byłaby skuteczna nie tylko wobec dronów, ale nawet pocisków rakietowych.

Zasięg Geparda to około 4 km (lub około km więcej w przypadku wykorzystania amunicji typu FAPDS), więc przewyższa znacząco radzieckie zestawy przeciwlotnicze ZSU 23-4 Szyłka, których zasięg w najlepszym przypadku wynosi blisko 2 km. Realnym konkurentem dla Geparda jest artyleryjski komponent zestawów 2K22 Tunguska (Ukraina nie ma na stanie zbyt wiele tych zestawów) lub Pancyr S1.

Niemcy wycofały z użycia Gepardy w 2010 r. bez wprowadzenia następców, przez co dolne piętro obrony przeciwlotniczej Bundeswehry w zasadzie nie istnieje (jest tylko ograniczona liczba zestawów Ozelot podległych pod Luftwaffe). Kraj planuje odtworzenie swoich zdolności w tym zakresie i być może następcą Gepardów będzie system Skynex osadzony na kołowym transporterze Boxer. Aktualnie Niemcy wykorzystują tylko stacjonarne warianty MANTIS.

Tymczasem używane niemieckie Gepardy trafiły do wyposażenia m.in. Rumunii i uczestniczyły w ćwiczeniach na trenie Polski pod koniec ubiegłego roku w ramach natowskiej grupy bojowej.

Zestawy Gepard będą stanowić istotne wzmocnienie obrony ukraińskich jednostek pancernych przed śmigłowcami, samolotami szturmowymi i większymi dronami.

Przemysław Juraszek, dziennikarz Wirtualnej Polski