M10 Booker. Amerykański lekki czołg ma już oficjalną nazwę

M10 Booker to pierwszy od ponad 40 lat lekki czołg US Army, a zarazem przykład ewolucji tego rodzaju broni. Po długiej przerwie i użytkowaniu, podobnie jak obecnie Polska, wyłącznie czołgów podstawowych, Pentagon wraca do lżejszego sprzętu. Jaka jest jego rola?

Nazwa nowego czołgu, M10 Booker, to nawiązanie do niszczyciela czołgów M10 z czasów II wojny światowej i upamiętnienie dwóch amerykańskich żołnierzy - Roberta D. Bookera (zginął w 1943 r.) i Stevona A. Bookera (zginął w 2003 r.).

Nowy czołg powstał w ramach programu Mobile Protected Firepower i został zbudowany przez koncern General Dynamics Land Systems. Jest pierwszym lekkim czołgiem w amerykańskiej armii od czasów wycofania modelu M551 Sheridan i zakończenia programu rozwoju czołgu Stingray.

Zobacz także: Czy to sprzęt NATO, czy rosyjski?

Prace nad pojazdem o podobnej konfiguracji i przeznaczeniu były prowadzone także w Polsce. Wóz wsparcia ogniowego z armatą kalibru 120 mm miał powstać w ramach programu rozwoju wielozadaniowej platformy bojowej Anders, ale po opracowaniu prototypu program został ponad dekadę temu zakończony. W rezultacie polska armia ma do dyspozycji wyłącznie cięższe czołgi podstawowe.

Określenie "lekki" oznacza w przypadku Bookera masę sięgającą 42 ton – mniej więcej tyle, ile waży czołg podstawowy T-72M. Podwozie pojazdu bazuje na rozwiązaniach z bojowego wozu piechoty ASCOD.

Załogę Bookera stanowi czterech żołnierzy. W ciekawy sposób rozwiązano kwestię uzbrojenia. M10 Booker jest uzbrojony w armatę kalibru 105 mm, a jego wieża przypomina – pod względem rozmieszczenia podzespołów i wyposażenia – wieżę z czołgu M1A2SEPv3 Abrams, pomniejszoną i pozbawioną ciężkich modułów pancerza.

Podobnie jak w przypadku Abramsa, magazyn amunicji został odseparowany od załogi i wyposażony w klapy wydmuchowe, kierujące impet eksplozji na zewnątrz pojazdy.

Pojazd jest określany powszechnie mianem lekkiego czołgu, jednak według założeń programu, na potrzeby którego został zbudowany, jest to wóz wsparcia ogniowego. Jego priorytetową rolą jest niszczenie umocnionych stanowisk przeciwnika, a dopiero w drugiej kolejności walka z innymi pojazdami opancerzonymi.

W strukturze armii amerykańskiej M10 Booker ma trafić do dywizji powietrznodesantowych i lekkiej piechoty, które nie mają na swoim wyposażeniu czołgów podstawowych. Plany zakładają budowę co najmniej 504 egzemplarzy tego sprzętu.

Opracowanie i przyjęcie do służby czołgu M10 Booker wpisuje się w nieco szerszy trend, związany ze wzrostem zainteresowania nowymi, lekkimi czołgami, czego przykładem są m.in. czołgi Kaplan MT, Sabrah czy Tulpar.