Prawdziwe pochodzenie kota. Analizy dają odpowiedź
Kot domowy wywodzi się z północnej Afryki, a do Europy i wschodniej Azji rozprzestrzenił się dopiero w ostatnich 2 tys. lat. W Chinach z kolei inny gatunek kota żył obok ludzi znacznie wcześniej - wynika z najnowszych badań genetycznych.
Koty mają znacznie inną historię niż do tej pory podejrzewano
Zespół z Uniwersytetu Rzymskiego Tor Vergata wykazał, że koty domowe pochodzą z Afryki Północnej. Jak udało się ustalić badaczom, koty te znalazły się w Europie i Azji Wschodniej dopiero ok. 2 tys. lat temu. Wyniki badań zostały opublikowane w magazynach naukowych Science oraz Cell Genomics.
Koty w Europie później, niż sądzono
Zespół Claudio Ottoniego wykazał, że koty domowe (Felis catus) są potomkami kota nubijskiego (Felis lybica lybica) i występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy.
Badacze przebadali 225 szczątek kotów z ok. 100 stanowisk archeologicznych. Na ich podstawie naukowcom udało się uzyskać 70 genomów od IX w p.n.e. do XIX w n.e. Ponadto, naukowcy ustalili też 17 genomów okazów muzealnych i współczesnych żbików.
Najstarszy okaz, który wg zespołu można określić jako kot domowy, pochodził z Sardynii z II w. n.e. Starsze okazy zostały zidentyfikowane jako żbiki europejskie (Felis silvestris). Jak stwierdzili naukowcy, jest to dowód na to, że koty zostały udomowione znacznie później niż hipotezy o ich obecności już w X w. p.n.e.
Śródziemnomorskie szlaki i dwie linie genetyczne
Claudio Ottoni wiąże ekspansję afrykańskich żbików w I tysiącleciu p.n.e. z cywilizacjami śródziemnomorskimi. Co najmniej dwie populacje brały w tym udział: jedna z Afryki północno-zachodniej trafiła na Sardynię i dała początek dzisiejszym populacjom żbików na wyspie. Druga zaś stała się przodkami współczesnych kotów domowych.
– Na początku procesu udomowienia koty prawdopodobnie bardzo dobrze adaptowały się do środowiska pełnego ludzi – mówi. – Koty mogły rozwijać się z ludźmi w różnych warunkach, zarówno w mieście jak i na wsi. Do tego towarzyszyły ludziom w długich podróżach, co zaowocowało ich sukcesem ewolucyjnym – dodaje.
Chiny: przez tysiące lat obok ludzi żył inny kot
Drugi zespół pod kierownictwem Luo Shu-Jin z Uniwersytetu Pekińskiego przebadał 22 zestawy szczątków kotów z Chin, obejmujących okres ok. 5 tys. lat. Badacze przeanalizowali genomy 130 współczesnych i pradawnych kotów eurazjatyckich.
Jak udało im się ustalić, ponad 5 tys. lat temu kotek bengalski (Prionailurus bengalensis) żył blisko ludzi. – Te koty często odwiedzały osady ludzkie. Prawdopodobnie były przyciągane przez gryzonie. Nie zostały jednak nigdy udomowione – mówi Luo.
Jedwabny Szlak i pochodzenie chińskich kotów
Udomowione koty jednak pojawiły się w Chinach później niż w Europie, bo w VIII w. n.e. Analiza genomów łączy je z kotami z Bliskiego Wschodu i Azji Centralnej. Zdaniem badaczy jest to znak, że koty te zostały sprowadzone do Chin Jedwabnym Szlakiem przez kupców.
