Czołg lekki i inne wersje hiszpańskiego ASCOD-a

Propozycja z Hiszpanii – po Amerykanach w programie Mobile Protected Firepower i Filipińczykach, którzy zdecydowali się na czołg Sabra – jest kolejnym przejawem wykorzystania tego podwozia. Czołg LT105 (LT jest akronimem od słów light tank, czołg lekki) – bo o nim mowa – zaprezentowano po raz pierwszy, podobnie jak kolejne wcielenie ASCOD-a – wóz ewakuacji technicznej ASCOD ARV (Armored Recovery Vehicle).

– Innowacyjność i elastyczność koncepcji wspólnej uniwersalnej platformy, którą jest rodzina pojazdów ASCOD/Pizzaro, sprzyja ciągłej ewolucji i integracji zaawansowanych i przełomowych technologii oraz szybkiemu i elastycznemu dostosowywaniu się do wymagań każdego klienta – powiedział Juan Escriña, dyrektor zarządzający GDELS-SBS i wiceprezes ds. pojazdów gąsienicowych i artylerii w GDELS. – Dwa nowe warianty opracowano w rekordowym czasie, wykorzystując wcześniejsze doświadczenia i zaangażowanie GDELS-SBS w ciągłe innowacje wzmacniające pozycję Hiszpanii jako punktu odniesienia dla tego typu gąsienicowych pojazdów bojowych.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Czołg lekki LT105 powstał poprzez integrację nowego załogowego systemu wieżowego z armatą gładkolufową kalibru 105 milimetrów z lufą o długości 52 kalibrów i współosiowym karabinem maszynowym kalibru 7,62 milimetra. W tym miejscu może się znaleźć MG3 zasilany amunicją 7.62 × 51mm NATO lub FN MAG na amunicję 7.62 × 51mm NATO. Producent zakłada potencjalną integrację wieży z przeciwpancernymi pociskami kierowanymi. Uzbrojenie główne ma gwarantować rażenie celów w odległości 3600 metrów i szybkostrzelność 6 strzałów na minutę. Po obu bokach wieży umieszczono gniazda wyrzutni granatów dymnych kalibru 76 milimetrów. Załoga dysponuje zapasem 36 sztuk amunicji 105x617R mm do armaty, w tym 12 pierwszego rzutu w magazynie automatu ładowania (tylna część niszy wieży), a 24 w kadłubie.

Za integrację wieży z kadłubem odpowiada izraelska spółka Elbit Systems Land, która zapewnia, że powstały w ten sposób pojazd będzie łączył dużą siłę ognia z mobilnością. Opcjonalnie można zastosować wieżę bezzałogową izraelskiej firmy, przenosząc załogę w całości do kadłuba, a tym samym zwiększając jej bezpieczeństwo. LT105 napędzany jest power-packiem składającym się z silnika wysokoprężnego MTU 8V 199 TE20 zespolonego z przekładnią Renk HSWL 106C.

GDELS-SBS zapewnia, że pojazd spełnia najwyższe międzynarodowe standardy w zakresie ochrony załogi i zachowuje odpowiednią mobilność ASCOD-a 2. Masa bojowa LT105 ma wahać się od 30 do 35 ton. Wieżę można opancerzyć do poziomu 4 według NATO-wskiej normy STANAG 4569A. Pojazd wyposażono ponadto w najnowszą wersję aktywnego systemu ochrony pojazdu Trophy typu hard kill. Koncepcja czołgu lekkiego LT105 ma łączyć w sobie zalety czołgu podstawowego i zasadniczego zmniejszenia całkowitej masy bojowej z ponad 50-60 ton, aby zarówno ułatwić poruszanie się w trudnych warunkach terenowych (zwiększenie mobilności), jak i transportowanie po drogach oraz torach, ale też drogą powietrzną lub morską.

QUIZ: Nadajesz się na czołgistę? Te pytania rozwieją wątpliwości

Według hiszpańskojęzycznej prasy już jakiś czas temu czołgi chciał kupić Kijów, ale było to niemożliwe. Ukraina nalegała na rozpoczęcie produkcji i dostaw natychmiastowo, ale nie mogło to dojść do skutku z powodu niedojrzałości wozu. Nie ma obecnie żadnych pewnych informacji, czy Ukraina wznowiła zainteresowanie LT105. Cała sprawa może być efektem nieporozumienia, gdyż z pewnością informacje przedstawione wyżej mają związek z tymi, które pojawiły się na początku września ubiegłego roku. Wówczas wiadomość – dotyczącą raczej Leopardów 2A4 – ogłosiła hiszpańska minister obrony, Margarita Robles. Tamtejsze media zasugerowały jednak, że chodzi o nowe czołgi, w całości wyprodukowane w Hiszpanii i jako jedyną opcję wskazywano LT105. Na ówczesny czas rozpoczęcie produkcji, a tym bardziej rozpoczęcie dostaw było niemożliwe bez przejścia testów.

Ponad 1000 pojazdów ASCOD (nazwa komercyjna) służy w siłach zbrojnych czterech państw: Hiszpanii (Pizzaro), Austrii (Ulan), Wielkiej Brytanii (jedynie częściowo za sprawą Ajaksa, choć w tym przypadku nie uporano się z wszystkimi problemami trapiącymi pojazd) i Filipin (Sabra). Hiszpański przemysł obronny stara się iść z duchem czasu i stawia przede wszystkim na robotyzację i autonomiczność tych pojazdów w ramach programu Fuerza. W pewnej części bazą dla takich pojazdów stał się właśnie Pizzaro. Podczas poprzedniej edycji FEINDEF w 2021 roku pojawił się demonstrator technologii opcjonalnie załogowego transportera opancerzonego ASCOD 2. Jako uzbrojenie główne pozostawiono armatę automatyczną MK30-2 kalibru 30 milimetrów i współosiowy karabin maszynowy kalibru 7,62 milimetra. Pojazd przystosowano do współpracy z bezzałogowymi statkami powietrznymi lub autonomicznymi pojazdami lądowymi do zwiadu i rozpoznania.

Hiszpanie bardzo prężnie eksperymentują z pojazdami rodziny Pizzaro, koncentrując się na tworzeniu pojazdów opcjonalnie załogowych z możliwością obsadzenia przez załogę, ale stawiając głównie na zdalne sterowanie. Dzięki robotyzacji wojsk lądowych ma dojść do obniżenia poziomu zagrożenia dla hiszpańskich żołnierzy bezpośrednio w strefie działań zbrojnych, szczególnie podczas walki w terenie zurbanizowanym.

O bezpieczeństwo żołnierzy podczas przemieszczania się w konwojach ma dbać wóz saperski Castor konwertowany do roli bezzałogowego pojazdu inżynieryjnego na bazie Pizzaro. Podstawowym jego celem będzie realizacja prac saperskich w trybie zdalnego sterowania i dzięki temu bezpieczne czyszczenie drogi dla przemieszczających się pododdziałów. Na początku zasygnalizowałem, że na FEINDEF 23 zaprezentowano również wóz zabezpieczenia technicznego ARV (Armored Recovery Vehicle). Wyposażony jest w dźwig i system stabilizacji, które pozwalają udźwignąć do 20 ton. Wyposażony został również w wyciągarkę i spychacz.

Jednak największym zainteresowaniem cieszył się Vehículo de Apoyo a Cadena, gąsienicowy pojazd wsparcia, to ulepszona wersja platformy ASCOD. Jest on odpowiedzią konsorcjum TESS – utworzone głównie w celu wyprodukowania i wprowadzenia do służby kołowego transportera opancerzonego Vehículo de Combate a Ruedas (VCR) Dragón – na zapytanie o informację na temat możliwości opracowania potencjalnego następcy leciwych wozów M113A2 TOA.

Modernizacja ma na celu zwiększenie mobilności, ochrony i ładowności. Wskutek zmian maksymalna masa bojowa przekroczy 42 tony. Wiemy, że w pojeździe zastosowano nową przekładnię ACT 850 opracowaną przez firmę SAPA Placencia dla pojazdów o masie do 45 ton, ale podczas FEINDEF ujawniono niewiele szczegółów technicznych. Dla wozu ma być dostępny opcjonalnie hybrydowy układ napędowy. To samo dotyczy gumowych gąsienic, o których dostawy ma zadbać spółka Soucy z Kanady (zamontowano je na demonstratorze technologii podczas targów). Pojazd wyposażono również w nowy typ zawieszenia. Seryjne egzemplarze otrzymają architekturę elektroniczną zgodną ze standardem NATO Generic Vehicle Architecture (norma STANAG 4754), co pozwoli na łatwą integrację nowych podsystemów i jednocześnie ułatwi modernizację w przyszłości.

Vehículo de Apoyo a Cadena będzie rozwijany w wielu konfiguracjach, w tym transportera opancerzonego. Na targach pojazd zaprezentowany ze 120-milimetrowym moździerzem w wieży opracowanej przez firmę Escribano. Moździerz może wystrzelić 10 pocisków na minutę w trybie ognia pośredniego i bezpośredniego. Obecnie Ejercito de Tierra dysponuje M113A2 w wielu wersjach: inżynieryjnej, nosiciela pocisków przeciwpancernych Spike, wozu dowodzenia, wozu zabezpieczenia technicznego ambulansu czy pojazdu wyposażonego w automatyczny granatnik kalibru 40 milimetrów. Co najmniej dwie wersje ASCOD VAC - ambulans i wóz dowodzenia – będą miały podwyższony kadłub. Powstaną również dwa warianty do przewozu ładunków, jeden z w pełni opancerzonym modułem transportowym i jeden z otwartą platformą.

Droga wozu do służby będzie jednak bardzo długa. W zeszłym miesiącu zatwierdzono program opiewający na 1,97 miliarda euro. Pierwsze pojazdy VAC zostaną przekazane wojskom lądowym w 2027 roku, a dostawy rozłożone będą na okres dziewięciu lat.