Film ze szkolenia ukraińskich artylerzystów. Ćwiczą na amerykańskich haubicach M109
Nowe nagranie, upublicznione przez ukraińskie ministerstwo obrony, pokazuje trening ukraińskich artylerzystów. Według udostępnionego przez Ukraińców opisu, 199. Centrum Treningowe eksploatuje amerykańskie haubice M109A6 Paladin. Nagranie dowodzi, że nie jest to prawda.
Ukraina eksploatuje obecnie prawdziwą mozaikę sprzętu artyleryjskiego. Obok broni o radzieckim rodowodzie, strzelającej amunicją kalibru 152 i 122 mm, wraz z zachodnią pomocą dotarły do Ukrainy systemy strzelające pociskami w "zachodnich" kalibrach 105 i 155 mm.
Choć różne państwa przekazują nowoczesne systemy artyleryjskie, jak polska armatohaubica Krab, niemiecka PzH 2000, szwedzki FH77BW Archer czy francuski Caesar, w siłach zbrojnych krajów NATO w czasie zimnej wojny dominowała haubica M109, która – po wycofaniu ze służby – często trafiała do magazynów.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
To opracowany w USA sprzęt, którego pierwszy wariant wszedł do służby w 1963 roku. Od tamtego czasu haubica M109 jest rozwijana i modernizowana, co zaowocowało mnogością wariantów, potęgowaną przez lokalne, narodowe wersje.
Zobacz także: Rozpoznasz te myśliwce i bombowce?
W rezultacie pod nazwą M109 może kryć się zarówno wyciągnięta z magazynu, stara haubica M109A2, jak i nowoczesny system M109A6 Paladin, stanowiący obecnie – wraz ze swoją wersją rozwojową M109A7 - podstawę amerykańskiej artylerii lufowej.
Holenderskie haubice w Ukrainie
Wygląda na to, że problem z identyfikacją używanego sprzętu wystąpił również po stronie Ukrainy. Udostępniony przez ukraińskie ministerstwo obrony film został opisany jako szkolenie prowadzone na haubicach Paladin.
Tymczasem – na co zwraca uwagę serwis Defence 24 – na filmie wyraźnie widać haubicę M109 w stanie wskazującym na długie magazynowanie w niekorzystnych warunkach, z odpadającymi płatami farby.
Widoczny na filmie sprzęt to nie nowoczesny Paladin, a – prawdopodobnie – model M109A2NL, czyli haubice przekazane przez Holandię. Kraj ten bez rozgłosu wsparł Ukrainę nieokreśloną liczbą haubic M109.
Pomoc ta jest dość zagadkowa, bo – według oficjalnie dostępnych danych – holenderskie haubice zostały dawno wycofane i sprzedane m.in. do Jordanii, a nieliczne pozostałe egzemplarze trafiły do muzeów. Mimo to, jak ujawniono w połowie 2024 roku, jedna z transzy holenderskiej pomocy zawierała m.in. haubice M109 i prawdopodobnie to właśnie ten sprzęt jest widoczny na udostępnionym przez Ukrainę filmie.
Łukasz Michalik, dziennikarz Wirtualnej Polski
