Te pszczoły przezwyciężyły rozkład. Przetrwały tak tysiąclecia

Około 2975 lat temu w rejonie Portugalii kaprysy pogody wybiły tysiące młodych pszczół. Takie wydarzenie nie jest niczym niezwykłym, ale tym razem jego ślad zachował się w doskonałym stanie. Uwięzione w kokonach owady zostały praktycznie zmumifikowane.

Odkryto starożytne pszczoły zmumifikowane w kokonachOdkryto starożytne pszczoły zmumifikowane w kokonach
Źródło zdjęć: © shutterstock

Jak informują naukowcy na łamach "Papers in Palaeontology" stanowisko archeologiczne w miejscowości Odemira, na południe od Lizbony dostarczyło sensacyjnego znaleziska. Tysiące pszczół z epoki brązu przetrwało dzięki procesowi fosylizacji. Zmieniły się w skamielinę godną rasowych kręgowców.

Pozostałości starożytnych pszczół

Pszczoły to istotni zapylacze i towarzyszą ludziom na Ziemi od tzw. zawsze. Nie trafiamy jednak na ich bezpośrednie ślady w postaci skamielin.

W zapisie kopanym, obejmującym 100 mln lat, znajdują się gniazda pszczół. Jednak prawda jest taka, że fosylizacja ich użytkowników praktycznie nie występuje.

Andrea Baucon
paleontolog z Uniwersytetu w Sienie

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Przeszkodą dla procesów fosylizacji są ciała pszczół. Są one pozbawione szkieletów i dysponują tylko chitynowym pancerzem, tzw. kutikulą. Za życia zapewnia im ona niezbędną twardość, ale chityna jest związkiem organicznym i po śmierci sprzyja bardzo szybkiemu rozkładowi pszczelego ciała.

Pszczoły uwięzione w kokonach

Tymczasem odkryte w Portugalii starożytne pszczoły zaprzeczyły naturze i skamieniały. Pozostały zapieczętowane w kokonach, a ich stan jest tak tak dobry, że naukowcy byli w stanie określić ich gatunek. Jest to Eucera tzw. pszczoły kornutki, które występują też współcześnie. Należą do samotników, zakładających gniazda pod ziemią.

Grzbiet skamieniałej pszczoły
Grzbiet skamieniałej pszczoły © IFS Science | Andrea Baucon

To jednak nie wszystko. Bezinwazyjne techniki obrazowania wystarczają, żeby zbadać szczegóły anatomiczne uwięzionych w kokonach pszczół, a także wskazać ich etap rozwojowy i płeć. Zachował się nawet zapas pyłku kwiatowego pozostawiany przez pszczelą matkę budującą kokon.

Pszczoła zmumifikowana w kokonie
Pszczoła zmumifikowana w kokonie © IFS Science

Co "zmumifikowało" pszczoły?

Znana jest też przyczyna ich odporności na rozkład. Okazuje się, że owady "zmumifikowała" ich własna matka. Fosylizacja okazała się skuteczna, ponieważ każdy kokon pieczętujący ciało pszczoły był wyposażony w wodoodporną wyściółkę, zbudowaną z organicznej nici polimerowej.

Wytwarza ją dorosła pszczoła na etapie rozrodu, zapewniając w ten sposób larwie ochronę przed żywiołami. Tym razem zabiegi pszczół się nie powiodły, a ich młode zabiła niska temperatura lub zadusiła powódź. Nie przedłużyły więc gatunku, ale pozostawiły po ślad, niezatarty przez tysiąclecia.

Wybrane dla Ciebie
Plejady to nie tylko siedem gwiazd. Kiedyś było ich znacznie więcej
Plejady to nie tylko siedem gwiazd. Kiedyś było ich znacznie więcej
Armia amerykańska chce śledzić obiekty z okolic Księżyca. Nowy program
Armia amerykańska chce śledzić obiekty z okolic Księżyca. Nowy program
Nie wyginęli? Mogą być z nami bardziej związani niż myśleliśmy
Nie wyginęli? Mogą być z nami bardziej związani niż myśleliśmy
Problemy Rosjan w Afryce. Nie będzie upragnionej bazy morskiej?
Problemy Rosjan w Afryce. Nie będzie upragnionej bazy morskiej?
Zdumiewające odkrycie. Układ Słoneczny pędzi szybciej, niż myśleliśmy
Zdumiewające odkrycie. Układ Słoneczny pędzi szybciej, niż myśleliśmy
Japonia rozważa zaskakujący ruch. Chce okrętów, jakie mają nieliczni
Japonia rozważa zaskakujący ruch. Chce okrętów, jakie mają nieliczni
Kometa C/2025 K1 (ATLAS) niczym Ikar. Rozpad po zbliżeniu do Słońca
Kometa C/2025 K1 (ATLAS) niczym Ikar. Rozpad po zbliżeniu do Słońca
Kolejna bolesna strata Rosjan. Ale tego Su-30 SM nie strącili Ukraińcy
Kolejna bolesna strata Rosjan. Ale tego Su-30 SM nie strącili Ukraińcy
Potężny sukces rakiety New Glenn. Start nowej misji marsjańskiej
Potężny sukces rakiety New Glenn. Start nowej misji marsjańskiej
Mamy już komplet. 180 czołgów K2 w Polsce
Mamy już komplet. 180 czołgów K2 w Polsce
Nowa data misji. Polskie satelity gotowe do startu
Nowa data misji. Polskie satelity gotowe do startu
Zażywali go już w starożytności. To znana substancja psychoaktywna
Zażywali go już w starożytności. To znana substancja psychoaktywna