Oto zęby pradawnych bestii. Mają prawie 150 milionów lat

Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego odkryli cztery zęby należące do prehistorycznych morskich gadów. Odkrycia dokonano na stanowisku paleontologicznym w kamieniołomie Owadów-Brzezinki w województwie łódzkim. Największy ząb ma 5 cm dłogości.

To pierwsze tego typu znaleziska na stanowisku paleontologicznym w Owadowie-Brzezinkach. Cztery zęby zostały odkryte na przestrzeni dwóch lat w różnych częściach kamieniołomu, co prowadzi paleontologów do wniosku, że nie należały one do jednego osobnika. Naukowcy liczą, że na tym stanowisku znajdą o wiele więcej skamieniałości, jednak nie liczą na odkrycie pełnego szkieletu, gdyż takie znaleziska zdarzają się ekstremalnie rzadko.

Plezjozaury były jednymi z najpowszechniejszych morskich drapieżników w okresie od późnego triasu aż do późnej kredy (czyli skamieniałości mają co najmniej 145 milionów lat) . Zazwyczaj miały od 3,5 do 5 metrów długości a w ich pyskach znajdowało się pomiędzy 20 a 50 zębów, w zależności od gatunku. Charakteryzowały się długą smukłą szyją, krótkim, raczej beczkowatym tułowiem i ogonem. Ich kończyny przypominały płetwy i najbliżej było im do obserwowanych współcześnie u morskich żółwi.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Największy z czterech znalezionych zębów, mierzący około 5 cm długości, można oglądać obecnie na wystawie czasowej w Muzealnej Izbie Górnictwa Kruszcowego w Miedziance, a ostatecznie trafi on do Geoparku Owadów-Brzezinki w Sławnie. Uczeni stwierdzają, że określenie, z jakiej szczęki pochodziły znalezione zęby, jest dosyć problematyczne. W zależności od rodzaju plezjozaura jego uzębienie może być homodontyczne lub heterodontyczne, to znaczy, że poszczególne zęby jednego osobnika mogą różnić się od siebie lub nie, w zależności od pozycji w szczęce. Bez większej ilości znalezisk określenie konkretnego gatunku pozostaje w sferze spekulacji.

Na podstawie bruzd i zakrzywienia zębów uczeni określili, że zęby plezjozaurów mogą należeć do jakiegoś gatunku należącego do rodziny Cryptoclididae. Jest to odmiana plezjozaurów znajdowana głównie na północy Europy, zwłaszcza na terenie Anglii.

Kamieniołom Owadów-Brzezinki jest jednym z najciekawszych stanowisk paleontologicznych w Polsce. Naukowcy odkrywają tam ślady bytowania na tych obszarach w prehistorii organizmów zarówno morskich jak i lądowych. Odkrywane są skamieniałości rzadkich w zapisie kopalnym skrzypłoczy, owadów czy licznych kręgowców, takich jak ryby promieniopłetwe, żółwie, krokodylomorfy lub ichtiozaury.