Rosja dalej używa broni termobarycznej. Ukraińcy przejęli już kilka transportów

Walki trwają, a wraz z nimi więcej dowodów na użycie przez Rosjan wyrzutni termobarycznych pocisków rakietowych TOS-1A Buratino.

System TOS-1 podczas strzelania poligonowego.
System TOS-1 podczas strzelania poligonowego.
Źródło zdjęć: © Wikimedia Commons | Vitaly V. Kuzmin
Przemysław Juraszek

Broń termobaryczna stosowana przez Rosjan to szczególnie okrutny wynalazek, którego używanie na terenach zaludnionych jest zbrodnią wojenną. Jest to znacznie bardziej śmiercionośne uzbrojenie od amunicji kasetowej czy nawet fosforowej.

Ukraińscy żołnierze zdołali dotychczas unieszkodliwić przynajmniej dwa zestawy TOS-1 Buratino oraz dwa wozy zaopatrzenia TZM-T wedle danych zebranych przez oryxspioenkop.com. Teraz do tego grona możemy dodać trzeci cel w postaci ciężarówki przewożącej pociski rakietowe systemu TOS-1A.

Broń termobaryczna — jak działa

Zasada działania ładunków termobarycznych opiera się na wykorzystaniu ładunku wybuchowego w formie aerozolu, a nie stałej jak to bywa w klasycznych ładunkach burzących. Ten jest najpierw rozpylany na danym obszarze, a chwilę później detonowany, co powoduje zużycie w strefie zero całego tlenu oraz generowanie temperatury osiągającej nawet 3000 stopni Celsjusza.

W efekcie w strefie zero po prostu wyparowuje podobnie jak w przypadku użycia ładunku nuklearnego. Trzecim śmiercionośnym efektem jest powstawanie fali uderzeniowej wysokiego ciśnienia, która następnie wraca w formie fali zwrotnej wywołanej powstaniem późni (stąd też druga nazwa, czyli bomba próżniowa).

  • Zbliżenie na rakiety z głowicą termobaryczną systemu TOS-1A.
  • TOS-1 podczas strzelań poligonowych.
  • System TOS-1 podczas strzelania poligonowego.
[1/3] Zbliżenie na rakiety z głowicą termobaryczną systemu TOS-1A.Źródło zdjęć: © Wikimedia Commons

Powoduje to skoki ciśnienia/podciśnienia osiągające nawet paręset kg na cm kwadratowy powodujące rozrywanie nie tylko miękkich tkanek pokroju ucha wewnętrznego, płuc czy oka, ale nawet potrafi uszkodzić poszycie samolotów bądź anteny radarów. Co gorsza, w przypadku człowieka ten może jeszcze konać w męczarniach, ponieważ śmierć nie jest natychmiastowa.

Charakterystyka działania tej broni sprawia, że idealnie nadaje się do ataku na umocnione pozycje, ponieważ im gęstsza zabudowa to efekt rozrywania jest potęgowany (fale wpadają w rezonans). Rosjanie pierwszy raz użyli broni termobarycznej w Afganistanie, gdzie ta była używana do "czyszczenia" z przeciwników jaskiń.

Broń termobaryczna należy do kategorii broni zapalających, a więc podpada pod art. 3 konwencji o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych z 2 grudnia 1983 roku. Dopuszczenie tego typu uzbrojenia jest wyłącznie możliwe w przypadku braku obecności cywilów w regionie walk.

TOS-1A - jego specyfikacja i osiągi

TOS-1A Buratino wykorzystuje podwozie czołgu T-72, na którym osadzono wyrzutnię 24 pocisków rakietowych kal. 220 mm. Te są prostą konstrukcją niekierowaną o masie 181 kg z tego 45 kg to ładunek wybuchowy, toteż mają sens tylko w przypadku odpalania salw.

Pociski mają jednak mały zasięg wynoszący maksymalnie 6 km, więc wyrzutnie są narażone na przeciwpancerne w pociski kierowane (Javelin, Stugna-P i inne). W przypadku trafienia może dojść do potężnej eksplozji, co pokazuje poniższe nagranie z 2017 z terenów wschodniej Ukrainy.

Wybrane dla Ciebie