Nowa armia rosyjska. Moskwa buduje siły, które mogą rzucić wyzwanie Zachodowi

Kiedy Rosja będzie gotowa do kolejnego ataku? Szerokim echem odbiły się upublicznione analizy duńskiego wywiadu, który wskazuje, że zdolność do ataku na NATO Rosja odzyska około 5 lat po zakończeniu wojny w Ukrainie.

Podobny horyzont czasowy podają również polscy eksperci, jak chociażby płk. rez. Maciej Korowaj (od 5 lat), niemiecki wywiad (koniec obecnej dekady) czy Inspektor Generalny Bundeswehry gen. Carsten Breuer (2029 r.). Nieco mniej czasu daje amerykański wywiad czy major rezerwy Michał Fiszer wskazujący na gotowość Rosji do ataku już w 2028 roku.

Ocenom tym towarzyszy zazwyczaj zastrzeżenie, że gotowość do ataku nie oznacza automatycznego rozpoczęcia wojny.

Ekspansywne zapędy Moskwy ostudzić może odbudowa zachodniego potencjału militarnego – tego samego, który przez pół wieku zimnej wojny skutecznie odstraszał ZSRR i cały blok wschodni przed realizacją scenariuszy typu "W siedem dni do rzeki Ren", czy innych wariantów ataku na Zachód.

Rosja – mimo ponoszonych od trzech lat gigantycznych strat – jest jednak w stanie szybko odbudować swój potencjał. O jej zdolnościach dobitnie świadczy obecna sytuacja w Ukrainie: rzucane do rozpaczliwych ataków fale mobików (jak pogardliwie określano pobieżnie tylko przeszkolonych i źle wyposażonych rosyjskich żołnierzy) należą do odległej przeszłości.

Choć media informują o największym od lat, wiosennym poborze do rosyjskiej armii, aktualną inicjatywę na froncie Rosjanie uzyskali bez udziału poborowych: w rosyjskich oddziałach w Ukrainie walczą żołnierze zawodowi i ochotnicy, którzy zdecydowali się na podpisanie kontraktu. Poborowi walczą tylko na terenie Rosji – w obwodach kurskich i biełgorodzkim, gdzie wg rosyjskiej nomenklatury, prowadzona jest operacja antyterrorystyczna.

Co więcej, odbudowany po dziesięcioleciach upadku system szkolenia sprawia, że – jak ocenia m.in. płk Piotr Lewandowski – trafiający na front rosyjscy żołnierze są obecnie, statystycznie, wyszkoleni lepiej od swoich ukraińskich przeciwników.

Na reaktywację systemu szkolenia nakłada się zaskakująco wysoka, wobec prognoz sprzed dwóch lat, odporność rosyjskiego przemysłu. Owszem, magazyny mobilizacyjne świecą już pustkami i przy obecnym tempie strat Rosja niebawem utraci – w niektórych kategoriach sprzętu – możliwość jego odtwarzania.

Lotnictwo strategiczne, marynarka wojenna czy niektóre typy systemów przeciwlotniczych znajdują się w coraz gorszym stanie i z czasem ich kondycja może się jeszcze pogorszyć.

Jednocześnie jednak Rosja – jak szacuje m.in. cywilny analityk, Jarosław Wolski – zdołała, kosztem osłabienia oddziałów walczących w Ukrainie, zachować około 600 nowoczesnych czołgów.

W głębi kraju szkolone są znaczne siły, które nie są angażowane w bieżącą walkę. W przełomowym momencie mogą zostać rzucone na front, ale – być może – już teraz są tworzone z myślą o wykorzystaniu w innym miejscu po zakończeniu wojny w Ukrainie.

Zwraca na to uwagę thinktank RAND - amerykańska organizacja, specjalizująca się w badaniach z zakresu obronności. W swojej analizie RAND nakreślił cztery scenariusze odbudowy rosyjskich sił zbrojnych. Pierwszy z nich – nazwany "planem Szojgu" (od sekretarza Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej Siergieja Szojgu) – zakłada budowę armii liczniejszej niż w 2022 roku, ale modernizowaną "wyspowo", w ograniczonym zakresie spowodowanym długofalowymi problemami, z którymi boryka się rosyjski sektor obronny.

Drugi scenariusz to budowa licznej armii, wyposażonej w niezbyt nowoczesny, ale masowo produkowany sprzęt – co znajduje się w zasięgu rosyjskiego przemysłu. Scenariusz trzeci zakłada liczebną redukcję armii, przy jednoczesnym skoku technologicznym, wynikającym z zastosowania nowych, ale mniej licznych systemów uzbrojenia.

Czwarty wariant to przebudowa armii na wzór zachodni, z wykorzystaniem wzorów czerpanych m.in. z organizacji armii amerykańskiej, wsparta zewnętrzną wiedzą, pozyskaną dzięki współpracy z zagranicznymi partnerami.

Oceny tych scenariuszy podjął się w rozmowie z PAP m.in. dr. Jakub Olchowski z Instytutu Europy Środkowej. Jego zdaniem próba przewidywanie kierunku rozwoju rosyjskiej armii przypomina – ze względu na dużą liczbę zmiennych – wróżenie z fusów. Jednocześnie uznał trzeci i czwarty scenariusz za najmniej prawdopodobny.

W ocenie eksperta pod uwagę brać należy przede wszystkim plan liczebnej rozbudowy rosyjskich sił zbrojnych i ograniczoną – limitowaną zdolnościami przemysłu – próbę modernizacji armii, czyli "plan Szojgu".

Jednocześnie, co zauważył w serwisie X Konrad Muzyka z firmy analitycznej Rochan Consulting, "przemysł [Rosji] nie wypełni luk powstałych w wyniku wojny w następnych 10 latach, tę tezę trzeba weryfikować na bieżąco na podstawie danych o produkcji czołgów, bojowych wozów piechoty, czy chińsko-rosyjskiej współpracy gospodarczej".

To właśnie wsparcie zagraniczne może okazać się czynnikiem, który istotnie zmieni oblicze rosyjskich sił zbrojnych. Zwiastunem możliwych zmian są m.in. pojawiające się w Rosji opinie, dotyczące m.in. konieczności modernizacji artylerii i porzucenia postsowieckiego kalibru 152 mm na rzecz "zachodniego" kalibru 155 mm, wdrażanego obecnie przez Chiny.

Niezależnie od kierunku zmian, jakich doświadczą w najbliższych latach rosyjskie siły zbrojne, na początku kolejnej dekady Moskwa najprawdopodobniej będzie dysponowała odbudowaną armią. Może ona znacząco różnić się do tej, która ponad trzy lata temu rozpoczęła "trzydniową operację specjalną" i zamiast błyskotliwego zwycięstwa, ugrzęzła w Ukrainie, ponosząc największe straty od czasów II wojny światowej.