Naukowcy odwrócili proces starzenia się. Przełomowe badania

Za każdym razem, kiedy komórki naszego ciała replikują się, skracają się telomery, struktury chroniące chromosomy przed uszkodzeniem w czasie kopiowania. Postęp tego procesu przekłada się bezpośrednio na proces starzenia się.

Naukowcy z Izraela twierdzą, że udało im się odwrócić ten proces i wydłużyć telomery pacjentów biorących udział w badaniu. 26 uczestników siedziało w hiperbarycznej komorze tlenowej przez pięć 90-minutowych sesji tygodniowo przez trzy miesiące. W wyniku terapii niektóre telomery ich komórek wydłużyły się nawet o 20 proc. 

W wielu wcześniejszych badaniach próbowało osiągnąć podobny efekt, jednak izraelscy naukowcy są pierwszymi, którzy mogą pochwalić się faktycznymi wynikami. Podkreślają jednak, że liczba uczestników badania była zbyt mała, by mówić o prawdziwym przełomie. Są jednak pewni, że wyznaczyli dobrą drogę i chcą kontynuować badania. 

Główny badacz Shai Efrati, lekarz z Wydziału Lekarskiego i Sagol School of Neuroscience na Uniwersytecie w Tel Awiwie, wyjaśnił w rozmowie z ScienceAlert, że inspiracją do za ich eksperymentu były badania prowadzone przez NASA. 

- NASA przeprowadziła kiedyś eksperyment polegający na wysłaniu jednego bliźiaka w kosmos, podczas gdy drugi przebywał na Ziemi. Badanie wykazało znaczną różnicę w długości ich telomerów - powiedział Efrati. - Zdaliśmy sobie sprawę, że zmiany w środowisku zewnętrznym mogą wpływać na komórki i zachodzące w nich procesy starzenia.

Wraz z replikacją komórek i skracaniem się telomerów łatwiej o mutacje, które predysponują nas do szeregu schorzeń związanych z wiekiem, w szczególności zmian nowotworowych. Chociaż nie jest to jednoznaczne z procesem starzenia się, naukowcy są zdania, że istnienie związek między długością telomerów a zdrowiem. 

Efrati uważa, że istnieje wiele sposobów na przyspieszenie procesów osłabiających telomery. Wspomina m.in. o braku odpowiedniej ilości snu, czy niewłaściwej diecie. Spowolnienie tych procesów wymaga więcej wysiłku, ale dobrym początkiem są regularne ćwiczenia i zdrowa dieta. 

Naukowcy z Izraela jako pierwsi poszli krok dalej i odtworzyli uszkodzone telomery. Było wiele kamieni milowych w próbach realizacji tego zadania, w tym terapia genowa myszy, czy "odmłodzenie" komórek stuletniej kobiety poza jej ciałem, w warunkach laboratoryjnych. Wiele innych badań dawało znacznie mniej obiecujące rezultaty. 

Ostatnie badanie przyciąga tak wiele uwagi, ponieważ naukowcom udało się odtworzyć aż 20 proc. długości telomerów. Kluczem zdaje się być tlenoterapia hiperbaryczna (HBOT) - pochłanianie czystego tlenu podczas siedzenia w komorze ciśnieniowej przez długi czas; w tym przypadku pięć 90-minutowych sesji tygodniowo przez trzy miesiące.

HBOT wywołuje wciąż wiele kontrowersji, m.in. dlatego, że środowiska bogate w tlen mogą wywoływać te same zmiany genetyczne, co w przypadku bardzo niskiego poziomu tlenu. W tym wypadku zmiany te miały pozytywny wpływ na zdrowie samych tkanek. 

W komunikacie prasowym Efrati mówi, że zrozumienie procesu skracania telomerów jest "uważane za Świętego Graala biologii badającej proces starzenia się". Badania jego zespołu zostały opublikowane w Aging.