NASA: ta struktura na Marsie ma miliardy lat. Pozwoli lepiej zrozumieć ewolucję Ziemi
NASA dokonała niezwykłego odkrycia na Marsie. W jednym z kanionów udało się dostrzec liczące miliardy lat skamieniałe paleo-wydmy. Utrwalone fale piasku pozwalają lepiej zrozumieć, jak ewoluował krajobraz na Ziemi.
09.10.2020 11:18
Mimo silnych erozji, na jakie narażone są skały i piasek na Marsie, te niezwykłe skamieniałe wydmy zachowały się w świetnym stanie, ukryte w kanionie Melas Chasma. Dzięki osłonięciu przed zjawiskami zewnętrznymi utrwalonej piaskowej formie udało się przetrwać miliardy lat.
Chociaż takie formacje występują również na Ziemi, to zwykle nie są tak dobrze zachowane, ze względu na działanie czynników zewnętrznych. Zrozumienie, jak wydmy na Marsie przetrwały próbę czasu, może dać naukowcom szerszy obraz na procesy osadowe na Czerwonej Planecie.
Wydmy na Marsie również nie są rzadkim zjawiskiem. Unoszone przez wiatr, są częścią krajobrazu planety. Jednak większość z nich to stosunkowo młode twory, zaś te zaobserwowane przez NASA w kanionie Melas Chasma liczą nawet miliardy lat. Mimo to zdają się bardzo podobne do tych kształtujących się obecnie. Sugeruje to, że klimat i atmosfera na Marsie niewiele się zmieniły w ciągu bardzo, bardzo długiego czasu.
Astronomowie twierdzą, że orientacja, długość, wysokość, kształt i nachylenie paleo-wydm Melas Chasma przypominają ostatnio wykonane fale piasku widoczne w innych miejscach na Czerwonej Planecie. "Wskazuje to, że główne kierunki wiatru, które są odpowiedzialne za kształt wydm, nie zmieniły się znacząco przez cały ten czas", wyjaśnia Matthew Chojnacki z Planetary Science Institute.
Starożytne wydmy na Marsie i Ziemi
Jak paleo-wydmom udało się przetrwać w niemal nienaruszone formie przez miliardy lat? Autorzy odkryli, że niektóre z nich zostały zakopane pod materiałem pochodzącym z wybuchu wulkanu. Podejrzewają, że jakiś czas później lotne związki z tego zdarzenia weszły w kontakt z wydmami, utrwalając je.
Podobny proces można zaobserwować na Ziemi, gdy wody gruntowe wnikają do częściowo zasypanej wydmy, tworząc warstwy litego piasku, podobne do struktur w Parku Narodowym Zion. Jednak na Marsie brakuje wody, roślinności czy tektoniki płyt. Z tego powodu głównym czynnikiem umożliwiających tworzenie się takich skamieniałych wydm są pasaty wiatrowe.
Samo istnienie i stopień zachowania tych wydm wskazuje na istotną różnicę w ewolucji krajobrazu Ziemi i Marsa. Starożytne, utrwalone wydmy na Ziemi są niezwykle rzadkie, ale te na Marsie pozwalają naukowcom lepiej zrozumieć, jak ewoluował krajobraz obu planet.
