Grzyby "zjadające" plastik? Mogą pomóc w rozwiązaniu globalnego problemu

Od kiedy w latach 50. XX wieku rozpoczęto masową produkcję tworzyw sztucznych, ludzie wytworzyli 9 mld ton plastiku. Teraz w rozwiązaniu problemu zalegających plastikowych śmieci mają pomóc nam grzyby?

9 mld ton wytworzonego plastiku to również ogromna ilość śmieci, która będzie rozkładać się nawet kilkaset lat. Tylko 9 proc. plastiku używanego w latach 60. XX wieku zostało poddane recyklingowi a 12 proc. - spalone; reszta wciąż jest używana lub się rozkłada. 

Plastik i pochodzące z niego odpady stanowią poważne zagrożenie dla zwierząt, ale również dla ludzi - mikroplastik obecny jest niemal wszędzie i dostaje się również do naszych organizmów. Dobrą wiadomością jest to, że coraz więcej firm zdaje sobie sprawę z zagrożenia i szuka alternatywnych rozwiązań. 

Również naukowcy pracują nad różnymi metodami redukcji tworzyw sztucznych, a jedno z najbardziej zaskakujących rozwiązań mogą przynieść grzyby. Odkryto, że niektóre gatunki grzybów potrafią "zjadać" poliuretan, który jest jednym z głównych składników produktów z tworzyw sztucznych.

W 2011 roku studenci Yale podczas klasowej wycieczki badawczej odkryli rzadki grzyb o nazwie Pestalotiopsis microspora w amazońskim lesie deszczowym. Późniejsze badania pozwoliły stwierdzić, że grzyb ten może nie tylko rosnąć na poliuretanie, ale także wykorzystywać go jako jedyne źródło węgla.

Co ważne, grzyb był w stanie rozkładać plastik nawet w środowisku beztlenowym, a to oznacza, że mógłby być wykorzystywany na dnie wysypisk śmieci. Dalsze eksperymenty nad szybkością rozkładu wykazały, że Pestalotiopsis microspora oczyszcza plastik szybciej niż Kropidlak czarny (znany jako szkodliwa czarna pleśń). 

W badaniu z 2017 roku inny zespół naukowców wskazał, że grzyb Aspergillus tubingensis rozkładał plastik na wysypisku śmieci w Pakistanie. W ciągu dwóch miesięcy grzyb był w stanie skolonizować plastikowe śmieci i rozkładać poliuretan poliestrowy na mniejsze kawałki.

Takich przypadków na przestrzeni kolejnych lat pojawiło się jeszcze więcej. W jednym z eksperymentów udało się nawet z pomocą grzybów przekształcić plastik w jadalną formę, na skutek rozrostu boczniaków ostrygowatych. Naukowcom udało się również pozyskać z innych grzybów enzymy, które pomogły w oczyszczaniu ekosystemów z mikroplastiku. 

Czemu grzyby nie są więc częściej wykorzystywane do usuwania plastiku? Jak wskazuje serwis Interesting Engineering, problem jest w szybkość, z jaką są one w stanie rozkładać obce substancje.

Niestety niemożliwe jest w tym momencie oszacowanie tempa rozkładu plastiku z użyciem grzybów, a co za tym idzie - nie da się ich wykorzystać na skalę przemysłową. Jednak naukowcy są zgodni, że potencjał w wykorzystaniu grzybów jest ogromny.