B‑52. Samolot stworzony do przenoszenia bomb jądrowych. Armia USA wciąż na niego stawia

B-52 to amerykański bombowiec strategiczny, którego produkcja rozpoczęła się blisko 70 lat temu. Jego najnowsza wersja wciąż stanowi ważny element uzbrojenia Sił Powietrznych USA. Maszyna służy m.in. do przenoszenia ładunków jądrowych.

Boeing B-52 Stratofortress, amerykański bombowiec strategiczny dalekiego zasięgu, który śmiało można określić mianem istotnego rozdziału w historii lotnictwa Stanów Zjednoczonych - historii, która nadal trwa, bo najnowsza wersja maszyny wciąż dumnie służy dla USAF.

Samolot opracowano w celu zastąpienia udającego się na zasłużoną emeryturę ciężkiego bombowca Convair B-36 Peacemaker. Pierwszy lot prototypu YB-52 miał miejsce 15 kwietnia 1952 roku. Pilotem maszyny był wówczas Tex Johnston. Pierwsza wersja seryjna B-52A została oblatana dwa lata później, lecz zbudowano jedynie 3 egzemplarze do testów. Na pierwszą wersję wielkoseryjną B-52B trzeba było poczekać kolejny rok. Maszyna weszła do służby w 1955 roku. Oprócz dwóch prototypów XB-52 i YB-52, do 1962 roku wyprodukowano:

• 3 samoloty B-52A
• 50 samolotów B-52B
• 35 samolotów B-52C
• 170 samolotów B-52D
• 100 samolotów B-52E
• 89 samolotów B-52F
• 193 samoloty B-52G
• 102 samoloty B-52H

Moment świetności samolotu B-52 przypadł na rok 1963. Wtedy to lotnictwo strategiczne USA było w posiadaniu aż 650 tego typu maszyn, zgrupowanych w 42 dywizjonach na 38 lotniskach. Z biegiem czasu, w związku z prężnie rozwijającą się radziecką obroną przeciwlotniczą, skuteczność amerykańskich bombowców coraz częściej stawiana była pod znakiem zapytania.

Ruchem, który pozwolił dać "drugie życie" maszynie B-52 było wyposażenie jej w pociski samosterujące, pozwalające atakować z większych odległości. Dzięki temu samoloty zaczęły odgrywać coraz większą rolę jako bombowce konwencjonalne.

Bombowiec B-52 może przenieść 31 500 kilogramów różnego rodzaju broni konwencjonalnej, jak np. bomby, miny, rakiety oraz bomby jądrowe (B28, B43, B53, B61, B83). Samoloty są również zdolne do przenoszenia 20 pocisków manewrujących do atakowania z większych odległości.

Wcześniejsze wersje samolotu były wyposażone w uzbrojenie strzeleckie. Maszyny posiadały wówczas m.in. cztery karabiny maszynowe kalibru 12,7 milimetra umieszczone w stanowisku ogonowym. Dzięki nim zestrzelono północnowietnamskie MiG-i 21. Najnowsza wersja bombowca B-52H została pozbawiona uzbrojenia obronnego.

Bombowce B-52 były w gotowości bojowej przez większość zimnej wojny. Maszyny wzięły udział w wojnie wietnamskiej, gdzie w ciągu ośmiu lat zrzuciły łącznie 2,63 miliona ton bomb.

W trakcie operacji "Pustynna Burza” w Iraku w 1991 roku, samoloty zrzuciły około trzydziestu procent bomb użytych przez całą koalicję.

Bombowce wykorzystano także podczas operacji "Allied Force", polegającej na bombardowaniu Jugosławii przez NATO w 1999 roku, w operacji "Enduring Freedom" w  Afganistanie w 2001 roku oraz w drugiej wojnie irackiej w 2003 roku. B-52 zwalczały także cele związane z tzw. Państwem Islamskim w Iraku i Syrii w ramach operacji "Inherent Resolve" od 2016 roku.

30 lipca 2008 roku rozpoczął się proces stopniowego wycofywania części B-52 ze służby. Obecnie w amerykańskiej armii służy 76 egzemplarzy najnowszej wersji H, zbudowanych w latach 1960-1962.

B-52H jest jednym z trzech typów bombowców strategicznych USA, zdolnych do przenoszenia ładunków jądrowych. Pozostałe to B-2 Spirit i B-1B Lancer.

Samoloty obsługuje pięć osób: dwóch pilotów i trzech członków załogi odpowiedzialnych za nawigację, uzbrojenie i walkę elektroniczną. Maszyna może przelecieć ponad 7 tys. kilometrów w ramach misji bojowej bez międzylądowania lub tankowania w powietrzu i samodzielnie powrócić do bazy. Oryginalnie B-52 były wyposażone w działa M61 Vulcan, ale wersji H z nich zrezygnowano.

Maszyny wyposażone są w 8 silników dwuprzepływowych Pratt & Whitney TF33-P-3/103. Ich dane techniczne przedstawiamy poniżej:

• Rozpiętość - 56,4 m
• Długość - 48,5 m
• Wysokość - 12, 4 m
• Powierzchnia nośna - 372 m2
• Masa własna - 88 450 kg
• Masa startowa - 256 ton
• Mada do lądowania - 229 ton
• Masa uzbrojenia - 22 600 kg
• Prędkość maksymalna - 1030 km/h
• Prędkość przelotowa - 943 km/h
• Pułap - 14,3 km

Przypomnijmy, że w pod koniec 2020 roku, amerykański bombowiec B-52H wykonał lot testowy z podwieszonym pociskiem hipersonicznym AGM-183A ARRW. Samolot znalazł się na wysokości 15 tysięcy metrów nad ziemią. Celem lotu było sprawdzenie wpływu ekstremalnych warunków na owym pułapie zarówno na pocisk, jak i samą maszynę. Jak dotąd, była to najwyższa wysokość osiągnięta przez samolot B-52H z tego typu ładunkiem.

Choć Stany Zjednoczone bardzo poważnie myślą o ulepszeniu swojej floty, polegającym na między innymi wprowadzeniu do służby bombowców nowej generacji B-21 Raider, to wciąż wiążą plany z samolotami B-52H. Zostaną one w służbie przynajmniej do lat 40. obecnego stulecia.

Zobacz także:

1. M-18 Dromader – latający traktor, czyli najlepszy polski samolot rolniczy
2. Kałasznikow - najsłynniejsza broń świata, czyli dlaczego AK-47 nie istnieje
3. Pepesza, czyli PPSz-41. Ikoniczny pistolet maszynowy Armii Czerwonej
4. Minigun – karabin maszynowy M134. 6 tys. strzałów na minutę