Nowe myśliwce dla Iraku

Irak planuje wzmocnienie rodzimych sił powietrznych nowymi myśliwcami. W tym celu toczone są negocjacje z Pakistanem i Francją. Jeśli te zakupy zostaną zrealizowane, Irak będzie miał jedną z najbardziej eklektycznych flot samolotów bojowych. Już teraz w użyciu są tam maszyny z USA, Czech, Korei Południowej i Rosji.

Pierwszym samolotem, o którym myślą Irakijczycy jest JF-17 Thunder. Jest to maszyna opracowana wspólnie przez chińską firmę Chengdu Aircraft Corporation we współpracy z pakistańskim Pakistan Aeronautical Complex. Na świecie JF-17 uchodzi nawet bardziej za samolot pakistański niż chiński, bo w tym ostatnim państwie nie wszedł nawet do uzbrojenia sił powietrznych.

Irakijczycy mają prowadzić rozmowy w sprawie kupna 12 JF-17 od 2020 r. Wtedy to iracki ambasador w Pakistanie Hamid Abbas Lafta odwiedził zakłady lotnicze Pakistan Aeronautical Complex w Kamrze. Jednym z elementów wizyty była prezentacja myśliwca. Jesienią tego samego roku fabrykę wizytował również dowódca irackich sił powietrznych generał Shihab Jahid Ali Shakarchi. Odwiedził też sztab pakistańskich sił powietrznych, gdzie rozmawiał ze swoim odpowiednikiem.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Jesienią 2021 r. wielu użytkowników mediów społecznościowych podało, że kontrakt na dostawę JF-17 został już podpisany. Jednak do oficjalnego ogłoszenia zawarcia umowy nie doszło i tamte informacje należy traktować z dużą ostrożnością. Bardziej prawdopodobne jest, że negocjacje, chociaż są na zaawansowanym etapie, to jeszcze się nie zakończyły.

Według informacji portalu Konflikty.pl JF-17 jest napędzany pojedynczym silnikiem Klimow RD-93 i został zbudowany zgodnie z najnowszymi trendami dla maszyn tego typu. W kokpicie znajdują się trzy wyświetlacze wielofunkcyjne, a całość zbudowano w układzie HOTAS (ręce na drążku i przepustnicy). Samolot jest przystosowany do przenoszenia uzbrojenia zarówno amerykańskiego, jak i chińskiego. Uzbrojenie stałe obejmuje dwulufowe działko GSz-23-2. Na podwieszeniach JF-17 może przenosić między innymi bomby grawitacyjne Mk 82/83/84, Mk 82 Snakeye, Mk 20 Rockeye, bomby kierowane laserowo GBU-10/12/16, pociski przeciwokrętowe C-802AK, pociski powietrze–ziemia CM-802AKG, pociski przeciwradiolokacyjne LD-10 czy pociski powietrze–powietrze średniego zasięgu SD-10.

Najnowsza wersja JF-17 Thunder Block III wyposażona jest w zaawansowane systemy elektroniczne, takie jak system ostrzegania o opromieniowaniu radarem (RWR) i radar z aktywnym skanowaniem elektronicznym (AESA). Ponadto samolot miał otrzymać nowy zintegrowany kokpit wzorowany na najnowocześniejszym chińskim myśliwcu J-20.

W końcówce maja pojawiła się również informacja o zainteresowaniu Iraku francuskimi myśliwcami wielozadaniowymi Rafale. Przyczynkiem do tego były zakończone iracko-francuskie ćwiczenia lotnicze "Ababel 1" przeprowadzone w maju. Na potrzeby ćwiczeń francuskie siły powietrzne i kosmiczne wysłały do irackiej bazy Balad trzy myśliwce tego typu. Ze strony irackiej w manewrach udział wzięły myśliwce F-16C/D Fighting Falcon.

W czasie wystąpienia po zakończeniu ćwiczeń, rzecznik prasowy irackich sił powietrznych Yehia Rasool potwierdził zainteresowanie Rafale’ami. Dokładnie rzecz biorąc powiedział, że "irackie siły powietrzne dążą do rozbudowy swojej floty poprzez zakup nowoczesnych samolotów wielozadaniowych takich jak Rafale."

Według niektórych informacji Irak jest zainteresowany pozyskaniem co najmniej 14 francuskich samolotów i miał na ten cel już zarezerwować w budżecie 3,2 mld dolarów. Zakup samolotów miałby być spłacany dostawami ropy naftowej do Francji.

Francuski myśliwiec jest rynkowym hitem ostatnich lat. W tej chwili w służbie jest ponad 240 samolotów tego typu, a jego użytkownikami są: Francja, Egipt, Katar, Indie i Grecja. W samym 2022 r. podpisano umowy na dostawy 92 maszyn dla ZEA, Indonezji i Grecji. Ogółem na koniec 2022 r. Dassault miał potwierdzone zamówienia na 164 samoloty. Rafale jest produkowany w trzech wersjach: jednomiejscowej A, dwumiejscowej B i przystosowanej do operowania z lotniskowców M.

Obecnie do produkcji wchodzi konfiguracja F4.1 z ulepszonym radarem AESA RBE2AA, systemem walki elektronicznej Spectra, głowicą optoelektroniczną Optronique Secteur Frontal IRST, zasobnikiem celowniczym Talios i rozpoznawczym Reco NG. Ponadto pilot zyskał wyświetlacz przezierny i celownik zintegrowany w hełmie Thales Scorpion. Uzbrojenie zostało poszerzone o pociski MICA NG o zasięgu ponad 100 km i 1000-kilogramowe bomby AASM.

Przez wiele lat po wprowadzeniu Rafale do służby we Francji, Dassault nie udało się sprzedać Rafale zagranicznym klientom. Sytuacja ta zmieniła się jednak diametralnie w ciągu pierwszych kilku miesięcy 2015 r. W lutym tego roku Egipt ogłosił zakup 24 samolotów, a zaledwie dwa miesiące później Katar zobowiązał się do zakupu takiej samej liczby odrzutowców. Później zamówienie zwiększono do 36 egzemplarzy.

Tyle samo samolotów kupiły Indie. Liczba ta może wzrosnąć, ponieważ indyjskie siły powietrzne cały czas dysponują dużą liczbą starych MiGów wymagających pilnego zastąpienia. Ponadto marynarka wojenna szuka nowych samolotów dla swoich lotniskowców, a w konkursie Rafale rywalizuje z amerykańskim F/A-18.

Inny nabywca eksportowy, Grecja, we wrześniu 2020 r. przypieczętował szybki zakup 18 Rafale’i, przy czym jego zakup został podzielony między tuzin używanych odrzutowców pochodzących z zapasów francuskich sił powietrznych i sześć nowych odrzutowców. Pierwsze sześć używanych egzemplarzy zostało dostarczonych w styczniu 2022 r. W marcu 2022 r. Grecja podpisała kontrakt na kolejne sześć nowych Rafale’i, które mają zostać dostarczone od połowy 2024 r.

W listopadzie 2021 r. podpisano umowę z Chorwacją na dostawę 12 myśliwców z zasobów francuskich sił powietrznych. Zagrzeb dostanie osiem samolotów w przyszłym roku, a pozostałe w 2025 r. Francuski myśliwiec zastąpi w służbie MiGi-21.

Największy jak dotąd sukces Dassault z Rafale’m miał miejsce w grudniu 2021 r., kiedy Zjednoczone Emiraty Arabskie ogłosiły zamówienie na 80 egzemplarzy. Wyceniana przez Paryż na 16 mld euro umowa ze ZEA weszła w życie w kwietniu 2022 roku, po otrzymaniu pierwszej płatności od Abu Zabi. Dostawy samolotów w standardzie F4 zaplanowano na lata 2027-2031.