F-22 Raptor niezastąpiony. Amerykanie gubią się w stwierdzeniach

Amerykańskie siły powietrzne zmieniają nastawienie do myśliwców F-22A Raptor. O ile jeszcze niecały rok temu dowództwo US Air Force prosiło polityków o moż­li­wość wycofania trzy­dziestu dwóch naj­star­szych, nie­zmo­der­ni­zo­wa­nych egzem­pla­rzy, o tyle teraz Raptory uzyskały najwyższy priorytet. Tak przynajm­niej wynika ze słów szefa zamówień sił powietrz­nych Andrew Huntera.

F-22 Raptor w powietrzuF-22 Raptor w powietrzu
Źródło zdjęć: © US Air Force Tech | Sgt. Dana Rosso

– F-22 jest kluczowym zasobem – mówił Hunter w czasie konferencji McAleese Defense Programs w Waszyngtonie. – Jaki jest mój krótkoterminowy priorytet na czas nowej rywalizacji wielkich mocarstw? Myślę, że na pierwszym miejscu posta­wiłbym F-22.

F-22 dobry, ale potrzebna modernizacja

Amerykańskie siły powietrzne mają w arsenale 183 F-22A wyprodukowane na przełomie wieków. Spośród nich trzy­dzieś­ci dwa to F-22A Block 20, które nie mogą być wyko­rzys­tane do zadań bojo­wych i miały być wycofane. Nie wiadomo jednak, czy to je miał na myśli Hunter, mówiąc o przebudowie pewnej liczby niebojowych F-22.

Ze słów szefa sztabu sił powietrznych, generała Davida Allvina, może wynikać, że chodzi o modernizację najstarszych ze 151 bojowych myśliwców, które wcześniej nie załapały się do programu moder­ni­zacji, uzgodnioną z Lockheedem w 2021 roku. Taką interpretację wspiera wysto­so­wana przez USAF propozycja budżetu na 2025 rok budżetowy, w której nadal zakłada się wycofanie trzydziestu dwóch F-22.

Amerykański F-22A Raptor ląduje w RAAF Base Tindal
Amerykański F-22A Raptor ląduje w RAAF Base Tindal © Department of Defence | LACW Annika Smit

O co chodzi z tą modernizacją?

Trzy lata temu siły powietrzne i Lockheed Martin podpisały umowę dotyczącą mo­der­ni­zacji około 100 myśliwców za niemal 11 miliardów dolarów. Nie jest to jeden konkretny program, ale seria działań polegających na zwiększeniu możliwości bojowych i resursu samo­lo­tów w ramach programów Advanced Raptor Enhance­ment and Sustainment i Raptor Agile Capability Release. Obejmują one zmiany w samym płatowcu i w opro­gra­mo­wa­niu. Z samolotami zinteg­ro­wano między innymi pociski AIM-9X i AIM-120D, opra­cowano dla nich nowe bardziej aero­dy­na­miczne zaczepy i dodatkowe zbiorniki paliwa oraz wpro­wadzono inne zmiany objęte klauzulą tajności.

Niezależnie od tego, o które egzemplarze chodzi, oznacza to zasadniczą zmianę podejścia do F-22. Do tej pory mówiło się, że Raptory mają posłużyć do początku lat trzydziestych – wtedy miały zacząć wchodzić do uzbrojenia myśliwce nowej generacji NGAD. Pierwszy lot de­mons­tra­tora technologii NGAD został ogłoszony przez szefa zamówień sił powietrznych Willa Ropera już we wrześniu 2020 roku. W ten sposób dowiedzieliśmy się, że NGAD jest już czymś rzeczywistym, a nie tylko koncepcją. Początek kolejnej dekady jako termin wdrożenia NGAD w 2021 roku potwierdził zastępca szefa sztabu do spraw strategii, generał Clinton Hinote.

NGAD

– Nasi żołnierze i partnerzy są pod wrażeniem postępu, jaki wykonali główni wykonawcy i ich poddostawcy – mówił generał Hinote. – Prawdopodobnie naj­waż­niej­sze będzie właściwe wyko­rzys­ta­nie projek­to­wania cyfro­wego i integ­racja systemów. Jeśli zrobimy to dobrze, będziemy go mogli wdrożyć szybciej.

Nie wiadomo, czy te optymistyczne plany są nadal aktualne. Na ten rok jest planowane podpisanie kontraktu na budowę NGAD z konkretnym wykonawcą. Pomóc w szybkim opracowaniu nowego myśliwca miało właśnie wycofanie trzy­dzies­tu dwóch F-22A Block 20. Zaosz­czę­dzo­ne w ten sposób 2,5 miliarda dolarów (w ciągu pięciu lat) miały być prze­zna­czo­ne właśnie na rozwój NGAD.

Alaskański F-22A podczas dobiegu w Kadenie
Alaskański F-22A podczas dobiegu w Kadenie © US Air Force | Tech. Sgt. Micaiah Anthony

– One nigdy nie będą częścią komponentu bojowego sił powietrznych – mówił w kwietniu 2023 roku generał Richard Moore, ostrzegając, że brak poparcia Kongresu dla wyco­fa­nia najstar­szych F-22 będzie oznaczał lukę w planowanych oszczędnościach w wyso­kości 500 milio­nów dolarów rocznie. – Być może dotknie to NGAD, być może zakupów amunicji, a być może spowo­duje obni­żenie goto­wości całej floty F-22. Nie­za­leż­nie od tego, co to będzie, coś o wartości pół miliarda dolarów nie zostanie zrealizowane bez przyjęcia tej poprawki.

Politycy nie posłuchali jednak wojs­ko­wych i kazali zatrzymać trzydzieści dwa F-22A Block 20 w służbie. Siły powietrzne natomiast obliczyły, że ich dopro­wa­dzenie do gotowości bojowej kosz­to­wa­ło­by 3,5 miliarda dolarów. Sprawa pozo­staje w zawieszeniu i, jak wspomniano, siły powietrzne w planie budżetu na kolejny rok nadal planują wycofanie spornych trzydziestu dwóch myśliwców.

Raptor na czas reoptymalizacji

Skąd taki nawrót pozytywnych uczuć do F-22? Wszystko za sprawą rosną­cego napięcia między­na­ro­dowego oraz roz­pę­dza­ją­cej się rywalizacji między Stanami Zjednoczonymi, Chinami i Rosją, wymu­sza­ją­cych zmiany w amerykańskich siłach zbrojnych. Analitycy i eksperci wypo­wia­da­jący się w środkach maso­wego przekazu wskazują na ryzyko wojny między Rosją a NATO i między Stanami Zjednoczonymi a Chinami w ciągu kilku najbliższych lat. Niezależnie od rzetel­ności i prawdo­po­do­bień­stwa tych przewi­dy­wań Amery­kanie chcą być gotowi na wszelkie ewentu­al­ności. Ale skoro NGAD jest jeszcze w powijakach, F-22 mogą być kluczowym zasobem decydu­jącym o wywalczeniu przewagi w powietrzu na jednym lub drugim teatrze działań. A ponieważ jest ich mało, o każdy eg­zem­plarz trzeba wyjątkowo dbać i w miarę możliwości starać się doprowadzić do gotowości bojowej jak najwięcej myśliwców tego typu.

Amerykański F-22A Raptor ze 199. Eskadry Ekspedycyjnej i australijski F-35A Lightning II z 75. Eskadry w RAAF Base Tindal
Amerykański F-22A Raptor ze 199. Eskadry Ekspedycyjnej i australijski F-35A Lightning II z 75. Eskadry w RAAF Base Tindal © Department of Defence | 1st Lt Robert H. Dabbs

– Chiny budują siły zbrojne z myślą o jednym zadaniu: aby odstraszać i poko­nać Stany Zjedno­czone, gdyby chciały interweniować na zachodnim Pacyfiku – stwierdził sekretarz sił powietrznych Frank Kendall. – Potrzebujemy zmian. Nie mamy za dużo czasu na zopty­ma­li­zo­wa­nie naszych sił, aby były gotowe do wyzwań stwarzanych przez nową erę rywalizacji wielkich mocarstw.

Właśnie ten brak czasu jest kluczowy dla zrozumienia chęci podniesienia goto­wości całej floty F-22. O ile wcześniej priorytetem było pozys­ki­wa­nie okreś­lo­nych zdolności przy utrzymywaniu kosztów na jak najniższym poziomie, o tyle teraz szybkość jest na pierwszym miejscu. Siły powietrzne jak najszybciej potrzebują nowych samolotów i pilotów.

"Alleluja!"

– Siły powietrzne nie mają wystar­cza­jących zasobów, aby sprostać wszystkim wymaganiom dowódców polowych. To są najstarsze, najmniejsze i najmniej przy­go­to­wane do akcji siły powietrzne w historii – powiedział emerytowany generał David Deptula. – Moją ogólną reakcją na plany dotyczące F-22 jest: alleluja!

Już w 2022 roku ośrodek analityczny Mitchell Institute opublikował raport o upadku USAF-u spowodowanym trzema dekadami niedofinan­so­wa­nia. Wniosek był taki, że w obecnej sytuacji szybkość zakupów, aby posiadać jakiekolwiek zdolności, będzie ważniejsza niż osiągi danego uzbrojenia czy cena. Nawet zakładając terminowy rozwój NGAD – nowe myśliwce osiągną gotowość operacyjną w okolicy 2035 roku, podczas gdy niektóre szacunki wskazują na gotowość Chin do zaata­kowania Tajwanu już w okolicy 2027 roku. Kilkanaście dodatkowych F-22 prawdo­podobnie nie przesądzi o wyniku wojny, ale będzie znaczącą siłą bojową, o która warto zawalczyć. Stąd zmiana statusu F-22 z myśliwca, który powoli był przymierzany do wycofania, i nadanie mu najwyższego priorytetu.

Maciej Hypś, dziennikarz konflikty.pl

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Ukraina prezentuje DF-M. Nowoczesny system walki z dronami
Ukraina prezentuje DF-M. Nowoczesny system walki z dronami
Rosja prezentuje nową broń. Jest oparta na systemie z USA
Rosja prezentuje nową broń. Jest oparta na systemie z USA
Piszą o dronie w Polsce. Ukraińcy mają hipotezę, czym mógł być
Piszą o dronie w Polsce. Ukraińcy mają hipotezę, czym mógł być
Bayraktary wróciły na front. Powstają już lepsze wersje
Bayraktary wróciły na front. Powstają już lepsze wersje
Co z komunikacją? Problematyczne podróże z prędkością światła
Co z komunikacją? Problematyczne podróże z prędkością światła
Zmasowany atak na Ukrainę. Taka była skuteczność obrony powietrznej
Zmasowany atak na Ukrainę. Taka była skuteczność obrony powietrznej
Rozwinie elektronikę. Ten wyjątkowy kryształ "oddycha"
Rozwinie elektronikę. Ten wyjątkowy kryształ "oddycha"
Ukraina ujawnia. Rosja wykorzystała znaczną część zapasów uzbrojenia
Ukraina ujawnia. Rosja wykorzystała znaczną część zapasów uzbrojenia
To już dzisiaj. Wyjątkowy spektakl na niebie
To już dzisiaj. Wyjątkowy spektakl na niebie
Prawda wyszła na jaw. USA wspierały Chiny militarnie
Prawda wyszła na jaw. USA wspierały Chiny militarnie
Transformacja lotnisk.  Sztuczna inteligencja i nowe technologie na horyzoncie
Transformacja lotnisk. Sztuczna inteligencja i nowe technologie na horyzoncie
Ukraińcy pokazali broń w Kielcach. Chcą ją zaoferować Polsce
Ukraińcy pokazali broń w Kielcach. Chcą ją zaoferować Polsce