Grzyby są w stanie rozłożyć nawet wytrzymały plastik

Naukowcy z University of Sydney dowiedli eksperymentalnie, że dwa powszechnie występujące grzyby - Aspergillus terreus i Engyodontium album – potrafią w krótkim czasie rozkładać polipropylen, wytrzymały plastik używany do produkcji zakrętek do butelek, pojemników na żywność i plastikowych opakowań. Degradacja polipropylenu może trwać setki lat, a dwa wspomniane grzyby radzą sobie z nim w ciągu pięciu miesięcy. - To najwyższy wskaźnik degradacji odnotowany w literaturze - powiedział profesor Ali Abbas z University of Sydney.

Opis i rezultaty badań ukazały się na łamach pisma "npj: Materials Degradation" (DOI: 10.1038/s41529-023-00342-9).

Jak dotąd naukowcy znaleźli około 400 mikroorganizmów, które w jakiś sposób są w stanie rozłożyć plastikowe odpady. Przykładowo jedna z bakterii jest w stanie poradzić sobie z 90 proc. PET (politereftalanem etylenu) nawet w 16 godzin. Wśród tych organizmów na czoło w oczach badaczy wydają się jednak wysuwać grzyby, ponieważ są one najbardziej "wszechstronne" - wytwarzane przez nie enzymy potrafią sobie poradzić z dość dużą ilością tworzyw sztucznych.

Interesujący jest również fakt, że niektóre z nich są nawet w stanie rozkładać tzw. wieczne chemikalia, takie jak PFAS, ale przebieg tego jednak dość wolno przebiegającego procesu nie został jak dotąd wystarczająco dokładnie zbadany.

W kontekście zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi dużym problemem jest dla nas polipropylen. To szczególnie twardy rodzaj tworzywa sztucznego. Ale i na niego znalazły się odpowiednie sposoby.

W kontekście walki z polipropylenem szczególnie skuteczne okazują się dwa gatunki grzybów. Są to Aspergillus terreus oraz Engyodontium album. Ich efektywność w tym zakresie postanowiono sprawdzić w warunkach laboratoryjnych. Przygotowano dla nich specjalny posiłek, złożony właśnie z plastiku. Oczywiście najpierw trzeba go było odpowiednio "ugotować". Plastik został wystawiony na działanie promieniowania ultrafioletowego, wysokiej temperatury lub środków chemicznych, aby go nieco zmiękczyć. Była to symulacja naturalnych warunków, w których grzyby napotykają na plastik w takiej formie, że możliwe staje się dla nich jego "zaatakowanie".

Rezultaty eksperymentu przeszły najśmielsze oczekiwania. Z podanych grzybom próbek od 25 proc. do 27 proc. polipropylenu zostało pochłoniętych w ciągu 90 dni. Całość próbek została rozłożona po 140 dniach. Niezwykle interesujący jest również fakt, że grzyby radzą sobie z rożnymi formami polipropylenu, od granulek aż po arkusze polipropylenu powlekane aluminium.

Póki co nie należy się jednak spodziewać, że w najbliższym czasie zdolne rozkładać plastik grzyby pojawią się jako gotowy produkt na półkach w sklepach. Naukowców czekać bowiem będzie jeszcze szereg testów, w tym dotyczących potencjalnego wpływu na środowisko naturalne, możliwości przyśpieszenia całego procesu, jak i dokonanie oceny ekonomicznej wykonalności takiego projektu.

Źródło: Science Alert