Nowe spojrzenie na Himalaje. Naukowcy odkryli co jest pod górami
Najnowsze badania podważają stuletnią teorię o strukturze geologicznej Himalajów. Naukowcy odkryli, że pod górami znajduje się warstwa płaszcza ziemskiego, co wyjaśnia ich niezwykłą wysokość.
The snow-covered Himalayan mountain range is seen during sunset in Fojal Valley in Kullu district, Himachal Pradesh, India, on December 29, 2024. (Photo by Indranil Aditya/NurPhoto via Getty Images)
Naukowcy dokonali przełomowego odkrycia, które zmienia nasze rozumienie struktury geologicznej Himalajów. Przez ostatnie sto lat wierzono, że góry te są podtrzymywane przez podwójną warstwę skorupy ziemskiej. Jednak nowe badania wskazują na obecność warstwy płaszcza ziemskiego między skorupami kontynentalnymi.
Himalaje powstały około 50 mln lat temu w wyniku zderzenia płyt tektonicznych Azji i Indii, kiedy siły tektoniczne tak mocno ścisnęły Tybet, że region ten uległ zapadnięciu, a jego powierzchnia skurczyła się o prawie 1000 kilometrów. Indyjska płyta tektoniczna ostatecznie wsunęła się pod płytę euroazjatycką, podwajając grubość skorupy ziemskiej pod Himalajami i Wyżyną Tybetańską na północy i przyczyniając się do ich wypiętrzenia.
Nowa teoria geologiczna
Przez stulecie panowała teoria, że samo podwojenie skorupy ziemskiej dźwiga ciężar Himalajów i Wyżyny Tybetańskiej. Badania opublikowane w 1924 roku przez szwajcarskiego geologa Émile'a Arganda pokazują, że skorupy indyjska i azjatycka ułożone jedna na drugiej rozciągają się na głębokość 70-80 km pod powierzchnią Ziemi.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
"Sławosz, Sławosz!". Polski astronauta powitany po wylądowaniu w Polsce
Naukowcy twierdzą jednak, że teoria ta nie może być prawdziwa, ponieważ skały w skorupie ziemskiej ulegają stopieniu na głębokości około 40 km pod wpływem ekstremalnych temperatur.
Zespół naukowców, kierowany przez Pietro Sternai z Uniwersytetu w Mediolanie, odkrył, że między skorupami znajduje się warstwa płaszcza ziemskiego. To właśnie ona zapewnia stabilność i wytrzymałość całej struktury. Sternai podkreśla, że ta warstwa działa jak sztywna podpora, umożliwiając utrzymanie masy gór.
Symulacje komputerowe pokazały, że podczas zderzenia płyt tektonicznych, fragmenty płaszcza ziemskiego przemieszczały się i osadzały między skorupami. To odkrycie wyjaśnia wiele dotychczasowych zagadek geologicznych związanych z Himalajami.
Kontrowersje w świecie nauki
Nowa teoria spotkała się z mieszanymi reakcjami wśród geologów. Choć niektórzy, jak Douwe van Hinsbergen z Uniwersytetu w Utrechcie, uważają ją za dobrą interpretację, inni podkreślają jej kontrowersyjność. Adam Smith z Uniwersytetu w Glasgow zauważa, że wcześniejsze badania nie uwzględniały obecności płaszcza.
Odkrycie to nie tylko zmienia nasze rozumienie Himalajów, ale także wpływa na przyszłe badania geologiczne. Nowa teoria może pomóc w lepszym zrozumieniu procesów tektonicznych i formowania się gór na całym świecie.
