Jeśli chcemy ograniczyć ryzyko pandemii, jedzmy mniej mięsa. A najlepiej nie jedzmy go w ogóle [OPINIA]

O ile źródłem pochodzenia koronawirusa były tzw. mokre targi, na których handlowano dzikimi zwierzętami, to równie dużym powodem do niepokoju są przemysłowe hodowle zwierząt. Naukowcy odkryli bowiem nowy wariant świńskiej grypy - oznaczony jako G4 - który może być zdolny do wywołania pandemii. Wirusa znaleziono w próbkach pobranych ze świń w chińskich rzeźniach.

– To przypomnienie, że jesteśmy stale narażeni na ryzyko pojawienia się nowych patogenów i że zwierzęta hodowlane mogą być źródłem wirusów pandemicznych – skomentował ten fakt na portalu The Guardian James Wood, szef wydziału weterynarii Cambridge University.

Dodatkowo badania nad nowym wirusem wykazały, że odporność, jaką ludzie uzyskują w wyniku ekspozycji na grypę sezonową, nie zapewnia przed nim ochrony. Okazało się także, że więcej niż jeden na dziesięciu pracowników hodowli świń było nim zarażonych. O ile nie wiadomo na razie, czy G4 może rozprzestrzeniać się z człowieka na człowieka, to widzimy już, że jest zdolny do przechodzenia ze zwierząt na ludzi.

Źródło pochodzenia koronawirusa wywołało wśród wielu obywateli zachodniej części świata zdziwienie, a nawet oburzenie. Dało się słyszeć mnóstwo głosów nacechowanych złością, pytających, "czemu Chińczycy do tej pory nic nie zrobili z mokrymi targami?".

Pytanie jest oczywiście zasadne – sprawa mokrych targów, na których handlowano egzotycznymi zwierzętami w celu ich późniejszej konsumpcji, powinna być już dawno rozwiązana. Zostało to jednak zrobione dopiero po szkodzie. Chiny zdelegalizowały tego typu miejsca dopiero pod koniec pierwszej fali pandemii.

Sęk w tym, że o ile dostrzegamy problemy daleko w Chinach, to nie buntujemy się równie mocno przeciw potencjalnym źródłom pandemii w naszej części świata – przemysłowym hodowlom zwierząt. Być może jest tak dlatego, że jedzenie np. nietoperzy jest dla nas sprawą egzotyczną, a spożywanie mięsa świń czy kurczaków po prostu codziennością.

Wiedza o zagrożeniu pochodzącym z hodowli przemysłowych nie pochodzi wyłącznie z odkrycia nowego wariantu świńskiej grypy przez badaczy. Sama N1H1 nie istnieje przecież od dziś i zabiła w sumie na świecie ponad pół miliona ludzi. Oprócz tego mamy jeszcze ptasią grypę, której pewne odmiany mogą przechodzić na ludzi i zabiły setki osób w Chinach.

Nie chodzi w tej sprawie tylko o to, że źródłem pandemii mogą być zwierzęta, które hodujemy i spożywamy tutaj w Europie. Równie istotne jest to, w jaki sposób je hodujemy.

– Upychamy tysiące zwierząt na przestrzeni boiska piłkarskiego tak, że stoją przy sobie dziób przy dziobie, czy pysk przy pysku, wywołując w nich stres, osłabiający ich układ odpornościowy, dodatkowo zmuszając je do wdychania amoniaku z rozkładających się odpadów, który niszczy ich płuca i odcinając je od dostępu do światła i świeżego powietrza. Te wszystkie czynniki tworzą idealne środowisko dla powstawania i rozprzestrzenienia się chorób – powiedział portalowi Vox Michael Greger, autor książki o ptasiej grypie "Bird Flu: A Virus of Our Own Hatching".

Do tego dochodzi kolejna kwestia, która sprawia, że hodowle przemysłowe są doskonałym środowiskiem dla wirusów – rozmnażanie zwierząt poprzez selektywny dobór. Rozmnażając zwierzęta w hodowli przemysłowej, dobiera się osobniki tak, żeby miały one jak największą masę mięśniową i żeby rosła ona u nich jak najszybciej. To sprawia, że zwierzęta, które jemy, są ze sobą prawie identyczne genetycznie. A dla wirusa to ogromne ułatwienie.

Czy w takim razie możemy po prostu przestać hodować zwierzęta przemysłowo i wrócić do bardziej tradycyjnych form hodowli zwierząt? Patrząc na rosnącą populację ludzi na świecie, gdybyśmy chcieli, żeby wszyscy, którzy mięso teraz jedzą, jedli je także bez istnienia hodowli przemysłowych i to w podobnie dużych ilościach, wydaje się to zadaniem niemożliwym. A to dlatego, że z takiego źródła pochodzi 90 proc. mięsa produkowanego na świecie.

Czytaj też: Koronawirus. Ekspertka: o zagrożeniu wiedzieliśmy od lat, ale i tak się nie przygotowaliśmy

Najłatwiejszym sposobem na zminimalizowanie ryzyka pandemii związanego z hodowlą zwierząt jest więc po prostu maksymalne ograniczenie popytu na mięso, czyli zmniejszanie jego spożycia. Najlepiej stopniowo aż do zera.

Powodów do takiego działania jest zresztą więcej – oprócz ryzyka pandemii związanego z hodowlą zwierząt, mamy jeszcze jej bardzo destrukcyjny wpływ na środowisko naturalne (szczególnie w przypadku bydła) i mocno wątpliwe etycznie warunki życia zwierząt.

Oczywiście indywidualne działania to nie wszystko. Równie ważne są działania systemowe, np. dotyczące wymaganych przez prawo warunków hodowli zwierząt. Dlatego oprócz patrzenia sobie w talerz, równie uważnie, a nawet uważniej, musimy patrzeć na programy wyborcze i ręce polityków.

Czytaj też: Koronawirus wpędził nas w gigantyczny kryzys. I może rozpędzić jeszcze inny – dużo większy