BWP Taimas. Turecko-chińska hybryda dla Kazachstanu

Najprościej rzecz ujmując, Taimas jest hybrydą tureckiego podwozia Otokar Arma 8x8 i chińskiej wieży pochodzącej od wozu Norinco VN-11 (w tym aspekcie są jednak wątpliwości, o których nieco później). Po raz pierwszy zaprezentowany został podczas parady z okazji Dnia Zwycięstwa w Astanie w maju 2025 r. Oprócz Taimasa pokazano również Aibara 4×4, który wpisuje się w ramy inicjatywy Kazachstanu mającej na celu rozszerzenie krajowych programów pojazdów opancerzonych.

Taimasa opracowano w ramach trójstronnej współpracy między Turcją, Chinami i Kazachstanem. Otokar dostarczył podwozie Arma 8×8, Norinco przekazało system wieżowy, a przedsiębiorstwo Astana MPR Project odpowiada za integrację i produkcję. Kazachskie ministerstwo obrony zatwierdziło pojazd jako nadający się do służby, ale liczba planowanych egzemplarzy nie została ujawniona. Nie wiemy też ile jest gotowych.

Dla Kazachstanu projekt ten ma bardzo duże znaczenie, a jego przemysłowy aspekt gwarantuje wyłączne prawa do transferu technologii, które pozwalają temu państwu na pełną lokalną produkcję, od cięcia stali pancernej po końcowy montaż pojazdu w zakładzie w Astanie. Platforma stała się tym samym częścią potencjału kazachskiego przemysłu obronnego, nie zaś towarem produkowanym za granicą.

Taimas ma za sobą kompleksowe próby poligonowe, w tym testy amfibijne, przeprowadzone w rzekach Kazachstanu i na Morzu Kaspijskim. Przejechał ponad 50 tys. km prób w trzech strefach klimatycznych. Tym samym sprawdzono zdolności pojazdu do operowania w zróżnicowanym terenie i warunkach klimatycznych.

Masa bojowa wozu wynosi 30 t. Jest w stanie osiągnąć prędkość 110 km/h na drogach i zachowuje zdolność do pływania nawet po wyposażeniu we względnie ciężką wieżę. Pojazd może przewozić do 11 żołnierzy. Dzięki temu i ciężkiemu uzbrojeniu może nie tylko zapewnić transport i zwiększyć ich bezpieczeństwo oraz zapewnić odpowiednie wsparcie ogniowe dla zmechanizowanych jednostek piechoty. Według oficjalnych informacji ma wytrzymać wybuch miny o masie do 10 kg pod kadłubem i zachowuje zdolność do walki w środowiskach narażonych na zagrożenia nuklearne lub radiologiczne.

Uzbrojenie Taimasa koncentruje się na dwukalibrowym systemie wieżowym z armatą kal. 100 mm, armatą automatyczną kal. 30 mm i przeciwpancernymi pociskami kierowanymi. Armata kal. 100 mm, należąca do rodziny ZPL04, to niskociśnieniowa broń gwintowana, która może strzelać m.in. pociskami odłamkowo-burzącymi czy ppk odpalanymi z lufy. Współosiowe działo kal. 30 mm w niektórych źródłach określane jest też jako ZLB02, a w innych jako ZPT-99. Producent zapewnia, że dzięki tej broni załoga może prowadzić skuteczny ogień na dystansie do dwóch kilometrów przeciwko piechocie, fortyfikacjom i lekko opancerzonym pojazdom.

Uzbrojeniem dodatkowym są dwa gotowe do strzału przeciwpancerne pociski kierowane HJ-12 umieszczone w wyrzutniach, a zapas amunicji jest przenoszony wewnątrz wozu. HJ-12 jest naprowadzany na podczerwień, zdolny do ataku z górnej półsfery i może razić cele w zasięgu do czterech kilometrów. Niektóre wersje wieżyczek dysponują dodatkowo zamontowanym na stropie zdalnie sterowanym modułem uzbrojenia z karabinem maszynowym kal. 7,62 mm, przeznaczonym do obrony bliskiego zasięgu, w tym przed dronami niewielkich rozmiarów.

Armata kal. 30 mm pozwala na zwalczanie słabiej opancerzonych celów, w tym pojazdów, uzbrojenie kal. 100 mm służy do prowadzenia ognia bezpośredniego przeciwko mocniej opancerzonym celom, zaś HJ-12 do precyzyjnego zwalczania celów przeciwpancernych. Zapas amunicji kal. 100 mm wydaje się być ograniczony ze względu na masę i rozmiar pocisków, co zmniejsza zdolność prowadzenia ognia ciągłego. Trafienia pojazdów wyposażonych w takie wieżyczki przez broń przeciwpancerną lub drony klasy FPV powodują eksplozje często poważnie zagrażające przetrwaniu załogi.

Zatrzymajmy się jeszcze przy problemie zasygnalizowanym niemal na samym wstępie. A mianowicie pochodzenie wieżyczki. Niektóre źródła wymieniają ją jako VN11 firmy Norinco, podczas gdy inne przypisują ją rodzinie VN20, która jest cięższą konstrukcją opartą na podwoziu czołgu VT4, a co za tym idzie zapewnia dodatkową ochronę. Niektóre źródła określają ją jako wieżę AUS1, ulepszoną chińską wersję rosyjskiego modułu Bachcza-U stosowanego w BMP-3. AUS1 to połączenie armaty ZPL04 kal. 100 mm, współosiowego działka automatycznego kal. 30 mm i dwóch pocisków rakietowych HJ-12, z możliwością wewnętrznego magazynowania większej ilości amunicji.

Warto zauważyć, że pozyskanie chińskiego systemu uzbrojenia poprzedzono selekcją z dostępnych opcji różnego pochodzenia. Kazachstan przetestował podwozie Arma z wieżami BMP-3 i Nefer firmy Aselsan uzbrojoną w automatyczną armatę 2A72 kal. 30 mm.

Taimas wpisuje się w szerszą strategię Kazachstanu, mającą na celu wzmocnienie sił zmechanizowanych przy jednoczesnym rozwoju krajowego przemysłu obronnego. Warto przypomnieć, że w uzbrojeniu tego państwa z Azji Centralnej pozostaje również Barys A, dla którego bazą stała się singapurska platforma Terrex. Ujawnienie Taimasa ma też związek z doniesieniami o zamówieniu 834 pojazdów Arma o wartości 4,4 miliarda dolarów w 2023 roku. Informacje te nigdy nie zostały oficjalnie potwierdzone.