Czarny i biały dym podczas konklawe. Chemiczna tajemnica Watykanu

Trwa konklawe, w którym kardynałowie wybiorą 267. papieża - następcę zmarłego Franciszka. Świat o wyniku każdego głosowania informuje dym wydobywający się z komina Kaplicy Sykstyńskiej. Watykan przygotowuje specjalne chemiczne mieszanki, a osiągnąć pożądany - biały lub czarny - kolor dymu.

Black smoke emerges from the chimney atop the Sistine Chapel, signaling that a new Pope has not yet been elected by the Conclave at the Vatican on May 7, 2025. (Photo by Massimo Valicchia/NurPhoto via Getty Images)Czarny dym wydobywa się z komina Kaplicy Sykstyńskiej, co oznacza, że ​​konklawe w Watykanie 7 maja 2025 r. nie wybrało jeszcze nowego papieża.
Źródło zdjęć: © GETTY | NurPhoto
Amanda Grzmiel

Kto będzie kolejnym papieżem? Odpowiedź możemy poznać już dziś, ponieważ 8 maja to drugi dzień konklawe wybierającego następcę Franciszka. Zaplanowano cztery głosowania: dwa odbędą się rano, a dwa po południu. Jeśli papież zostanie wybrany podczas pierwszego porannego głosowania, biały dym z komina na dachu Kaplicy Sykstyńskiej można będzie zobaczyć około godziny 10.30. W przypadku braku wyboru, czarny dym pojawi się około godz. 12.30. Po drugim głosowaniu popołudniowym biały dym może ukazać się około godz. 17.30, a czarny około godz. 19.30.

Jak uzyskuje się biały lub czarny dym podczas konklawe?

Tymczasowy komin na dachu Kaplicy Sykstyńskiej na czas konklawe
Tymczasowy komin na dachu Kaplicy Sykstyńskiej zainstalowany na czas konklawe w Watykanie © Getty Images | 2025 Vatican Pool

Wewnątrz Kaplicy Sykstyńskiej zostały tymczasowo zainstalowane dwa piece, specjalnie dla konklawe - jeden do palenia kart do głosowania, drugi - do wytwarzania dymu, który jest jedynym zewnętrznym sygnałem dla świata wydobywającym się z spoza zamkniętych wrót Kaplicy. Oba piece są połączone z małym kominem. Do dymu dodawane są specjalne substancje chemiczne, aby jego kolor był wyraźnie widoczny.

Aby zapewnić widoczność sygnału, technicy watykańscy używają kombinacji związków chemicznych. "To dwa niestandardowe związki" - powiedział BBC prof. Mark Lorch, kierownik wydziału chemii i biochemii na Uniwersytecie Hull. Wyjaśnił też, co zawierają poszczególne dymy.

  • Jak powstaje czarny dym? Spalana jest mieszanka nadchloranu potasu, antracenu i siarki – produkująca gęsty, ciemny dym.
  • Co jest w składzie białego dymu? Tu stosuje się kombinację chloranu potasu, laktozy i żywicy sosnowej, która daje jasny, kremowy odcień.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Były też inne chemiczne próby mieszanek do spalania, ale kolor dymu nie do końca spełniał oczekiwania. "W przeszłości próbowano palić wilgotną słomę, aby uzyskać ciemniejszy dym, i suchą słomę, aby uzyskać lżejszy dym – ale powodowało to pewne zamieszanie, ponieważ czasami dym wydawał się szary" - dodał prof. Lorch. Naukowiec wyjaśnił, że mieszanki związków chemicznych używane w watykańskim piecu są "wstępnie pakowane do wkładów i zapalane elektronicznie", więc nie miejsca na pomyłkę, wszystko jest wcześniej przygotowane.

  • Przygotowywanie tymczasowych pieców i komina na czas konklawe
  • Przygotowywanie tymczasowych pieców i komina na czas konklawe (Fot: 2025 Vatican Pool)
[1/2] Przygotowywanie tymczasowych pieców i komina na czas konklawe Źródło zdjęć: Getty Images | 2025 Vatican Pool

Symboliczny biały dym ma dopiero nieco ponad 100 lat

I tym razem Kościół jest wierny tradycjom, mimo tak wszechobecnej technologii pozostał przy sprawdzonej i praktykowanej od lat symbolice dymu. Po raz pierwszy, biały dym, symbolizujący wybór nowego papieża, pojawił się wcale nie tak dawno, ponad 100 lat temu - 3 września 1914 roku, kiedy to kardynał Giacomo della Chiesa został wybrany na papieża Benedykta XV. Wcześniej, gdy wybierano papieża, nie było dymu, ponieważ karty z udanego głosowania były archiwizowane.

Historia czarnego dymu jest znacznie dłuższa. W minionych wiekach, niezależnie od tego, czy konklawe odbywało się w Watykanie, czy na rzymskim Kwirynale, czerń unosząca się z komina oznaczała, że Stolica Apostolska pozostawała nieobsadzona.

Papież, który zostanie wybrany podczas tegorocznego konklawe, będzie dopiero dziesiątym, którego wybór zostanie ogłoszony światu za pomocą białego dymu z Kaplicy Sykstyńskiej. Do białego dymu oznaczającego wybór nowej głowy Kościoła katolickiego dodano niedawno, bo w 2005 r. jeszcze dźwięk dzwonu - wprowadzonego podczas wyboru papieża Benedykta XVI. Te dwa sygnały używane razem służą teraz jako potwierdzenie o wyborze nowego papieża.

W tegorocznym konklawe uczestniczy rekordowa liczba kardynałów elektorów, wynosząca 133. Aby dokonać wyboru, konieczne jest uzyskanie dwóch trzecich głosów, co oznacza, że potrzeba 89 głosów.

Wybrane dla Ciebie
Inspirowali się Rosją. Korea przedstawia swój odpowiednik
Inspirowali się Rosją. Korea przedstawia swój odpowiednik
Uchwycili ją na zdjęciu. Chińczycy wciąż mają wiele tajemnic
Uchwycili ją na zdjęciu. Chińczycy wciąż mają wiele tajemnic
Techniczna porażka Rosjan. Modyfikacje nie pomagają
Techniczna porażka Rosjan. Modyfikacje nie pomagają
Problemy z koreańskimi czołgami K1. Załogi narażone na ekstremalne temperatury
Problemy z koreańskimi czołgami K1. Załogi narażone na ekstremalne temperatury
Polski dron, który spadł Inowrocławiu. Oto czym mógł być
Polski dron, który spadł Inowrocławiu. Oto czym mógł być
Najbardziej jadowita ryba świata. Tak działa jej jad
Najbardziej jadowita ryba świata. Tak działa jej jad
Nowa broń Rosjan. Jest napędzana elementem z Chin
Nowa broń Rosjan. Jest napędzana elementem z Chin
Gigantyczny most między dwiema galaktykami. Fenomenalne odkrycie
Gigantyczny most między dwiema galaktykami. Fenomenalne odkrycie
PT-91 Twardy na poligonie. Wojskowi pokazali zdjęcia
PT-91 Twardy na poligonie. Wojskowi pokazali zdjęcia
Polska zapora nie do przejścia. Imigranci wpadli na przedziwny pomysł
Polska zapora nie do przejścia. Imigranci wpadli na przedziwny pomysł
Niezwykłe tatuaże z Syberii sprzed dwóch tysięcy lat. Na rękach mumii
Niezwykłe tatuaże z Syberii sprzed dwóch tysięcy lat. Na rękach mumii
Lepsze niż F-16. Odważna opinia Ukraińca
Lepsze niż F-16. Odważna opinia Ukraińca