Ćma bukszpanowa. Zniszczyła Wersal, teraz atakuje Polskę
Ćma bukszpanowa na dobre rozgościła się w polskich ogrodach i ogródkach. Zniszczyła krakowskie Planty, warszawski Wilanów, a we Francji sieje spustoszenie w ogrodach wersalskich. Entomolog z SGGW tłumaczy, dlaczego ćma jest tak dużym zagrożeniem dla roślin.
Zalogowani mogą więcej
Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika
Cydalima perspectalis, potocznie zwana ćmą bukszpanową, właściwie wcale nie jest ćmą, tylko motylem z rodziny wachlarzykowatych (Crambidae). Do Europy zawitała najprawdopodobniej razem z importowanymi sadzonkami bukszpanu. Pierwszy raz zauważono ją w Niemczech (2006), następnie w Szwajcarii, Holandii (2007 r.) i innych europejskich państwach, aż w 2016 dotarła do Polski, a konkretnie do Krakowa.
Ćma bukszpanowa
Cydalima perspectalis jest monofagiczna, co oznacza jednożerność, czyli preferencję pokarmową w stosunku do jednego rodzaju pokarmu np. tylko do wybranego gatunku rośliny. W przypadku ciem azjatyckich jest to bukszpan. Roślina stanowi obwódkę rabat w zabytkowych barokowych ogrodach, czego doskonałym przykładem są ogrody wersalskie we Francji.
- Niezwykle żarłoczne, monofagiczne larwy ćmy bukszpanowej w pierwszej kolejności zjadają blaszkę liściową - tłumaczy w rozmowie z WP Tech dr Ewa Sady, entomolog z Katedry Sadownictwa i Ekonomiki Ogrodnictwa SGGW. - Bez blaszki roślina nie jest w stanie przeprowadzić procesu fotosyntezy i w rezultacie zamiera. Młode odbijające pędy nie mają szans, zostają natychmiast zniszczone przez żarłoczne gąsienice.
Zguba bukszpanu
W Polsce bukszpan stanowi istotny element ogrodu w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, wpisany był również w krajobraz parku miejskiego na krakowskich Plantach. Bukszpan jest też bardzo chętnie nasadzany w ogródkach działkowych i prywatnych ogrodach jako roślina zimozielona.
- Polacy lubią bukszpan - mówi dr Ewa Sady. - Nic dziwnego, to niezwykle piękny, wiecznie zielony krzew, który jest nieodzownym elementem każdego ogrodu. Dotychczas nie wymagał zbyt wiele pracy, a prezentował się elegancko w niemal każdym ogrodzie. Niestety jego popularność jest jednym z czynników rozprzestrzeniania się ćmy azjatyckiej w Polsce.
Walka z Cydalima perspectalis jest niezwykle ciężka. Larwy ćmy w początkowych stadiach rozwoju są trudne do zauważenia, bo kolorem i fakturą przypominają pędy. Ich zauważenie utrudnia również specyficzny sposób żerowania - zaczynają od liści wewnątrz krzewu. Gdy widzimy objawy żerowania na pędach, to znak że w przeciągu kilku dni krzew zostanie ogołocony.
Ręczne usuwanie gąsienic jest czasochłonne i wymagające. Istnieją selektywne środki, oparte na odpowiednich szczepach bakterii Bacillus thuringiensis, które zabijają larwy, ale ich stosowanie wymaga systematyczności i dostosowania odpowiedniego terminu oraz dawki.
Chcesz się pozbyć ćmy bukszpanowej? Pozbądź się jej pożywienia
- Nawet jeśli poświęcimy dużo czasu na wypatrzenie larw i mechaniczne zdjęcie ich z pędów oraz spalenie, bo przypominam że kompostowanie lub zasypanie ziemią nie rozwiąże problemu, albo przeprowadzimy zabiegi, to nie mamy pewności, że nie powrócą - mówi dr Ewa Sady. Dodaje, że ćmy i larwy mogą wówczas przenieść się od sąsiada.
- Niestety, musimy przywyknąć, że bukszpan nie będzie już rośliną łatwą w uprawie, ponieważ zaczyna wymagać więcej troski oraz uwagi. Prace przy tym gatunku przestają ograniczać się do przycinania i formowania, dlatego "leniwi" lub "okazjonalni" ogrodnicy powinni zrezygnować z takich nasadzeń. Na pocieszenie: do dyspozycji jest jeszcze wiele gatunków roślin obwódkowych lub żywopłotowych, które mogą dać podobny efekt jak bukszpan. Wiadomo, że go nie zastąpią w go pełni, ale mogą upiększyć ogród.
