Słowacja kupuje nowoczesne transportery. Pierwszy dostarczony wóz jest wyjątkowy
Słowackie wojska lądowe odebrały pierwszy kołowy transporter opancerzony Patria 8×8 Armoured Modular Vehicles (AMV) XP. Jest to początek realizacji zamówienia obejmującego łącznie 76 pojazdów tego typu. Pierwszym wozem przekazanym odbiorcy był wóz ewakuacji medycznej.
Decyzja o wyborze transporterów Patria 8×8 AMV XP zapadła w marcu 2022 r. Fiński pojazd pokonał czterech konkurentów. W przetargu starowały również transportery Pandur II, VCR 8×8 Dragón, Piranha V i Stryker LAV III. Co ciekawe trzy ostatnie są wariantami transportera Piranha i wszystkie są produkowane przez General Dynamics European Land Systems.
Kontrakt z fińskim producentem podpisano we wrześniu 2022 r. Umowa ma wartość 447 mln euro i dotyczy dostaw transporterów w trzech wariantach wyposażenia wraz z pakietem części zamiennych, amunicją i usługami szkoleniowymi. Słowacja otrzyma 60 wozów w wersji bojowego wozu piechoty, 10 ambulansów i 6 wozów dowodzenia. Wozy będą dostarczane z Finlandii jedynie z podstawowym wyposażeniem, które będzie uzupełniane na miejscu. Dzięki temu zaangażowanie słowackiego przemysłu w cały program ma sięgnąć 40% wartości umowy.
Skala zaangażowania słowackiego przemysłu była jednym z głównych kryteriów przy ocenie ofert przetargowych. Zakup transporterów opancerzonych służył nie tylko podniesieniu zdolności bojowych słowackich sił zbrojnych, ale również pozyskaniu nowych możliwości przez tamtejszy przemysł. Poza wyposażeniem specjalistycznym, które będzie montowane na Słowacji, przedsiębiorstwa z tego państwa będą również zaangażowane w produkcję wybranych elementów dla samych transporterów opancerzonych i zostaną włączone do globalnego łańcucha logistycznego Patrii.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zakup nowych transporterów opancerzonych jest podyktowany zobowiązaniami wobec NATO. W ramach sojuszniczej polityki obronnej Słowacja zobowiązała się do wystawienia silnego komponentu wojsk lądowych obejmującego między innymi ciężką brygadę. Ogółem słowacki wkład ma się składać z siedmiu batalionów: jednego zmotoryzowanego na wozach 4×4, dwóch zmechanizowanych z kołowymi transporterami opancerzonymi 8×8, trzech z gąsienicowymi bojowymi wozami piechoty i jednego pancernego.
Pierwotny harmonogram zakładał stworzenie w 2024 r. batalionu pancernego opartego na zmodernizowanych czołgach T-72. W kolejnym roku miał się rozpocząć proces wyboru czołgów nowej generacji. Również w 2024 r. miało się rozpocząć wycofywanie bojowych wozów piechoty BMP-2. Natomiast transportery AMV XP zastępują bojowe wozy piechoty BMP-1. Realizację planu zakłócił wybuch wojny w Ukrainie. Słowacja przekazała napadniętemu sąsiadowi część postradzieckiego wyposażenia. W zamian otrzymała m.in. czołgi Leopard 2A4. W miejsce BMP-2 wybrano już wspólnie z Czechami bwp CV90 Mk IV.
AMV XP jest najnowszym wariantem rodziny transporterów Patria 8×8 produkowanej od 2004 r. Maksymalna masa pojazdu sięga 32 ton, z których 15 ton to maksymalna masa zabudowy specjalistycznej. Ochrona balistyczna jest modułowa i skalowalna w zależności od wymagań zamawiającego. Maksymalnie może osiągnąć poziom 5 według NATO-wskiej normy STANAG 4569. Z maksymalnym opancerzeniem płyta przednia jest chroniona przed przebiciem nabojami przeciwpancernymi kaliber 30 mm, a pozostałe burty są zabezpieczone przed amunicją przeciwpancerną kalibru 14,5 mm. Ponadto pojazd wytrzymuje eksplozję miny o mocy równoważnej 10 kg TNT pod dowolnym kołem lub pod dowolnym miejscem podwozia. Dodatkowo transporter jest wyposażony w układ chroniący załogę przed sutkami użycia broni jądrowej, biologicznej i chemicznej.
Wóz ma niezależne zawieszenie każdego koła, a ciśnienie w oponach jest regulowane przez centralny system pneumatyczny. Koła mają wkładki run-flat. Układ kierowniczy jest wyposażony w hydrauliczny układ wspomagania. Osie 1, 2 i 4 są skrętne. Napęd stanowi silnik wysokoprężny Scania DC13 o mocy 480 kW. AMV XP może się rozpędzić na drodze do 100 km/h. Transporter może również pływać z prędkością około 6-10 km/h w zależności od warunków. Do napędu w wodzie służą dwa pędniki umieszczone z tyłu kadłuba.
Załoga składa się z trzech żołnierzy: dowódcy, kierowcy i działonowego. Transporter może też zabrać ośmiu żołnierzy desantu. Podstawowe uzbrojenia stanowi wieża bezzałogowa Turra 30 produkowana przez słowackie przedsiębiorstwo EVPU. Główne uzbrojenie stanowi armata automatyczna Mk 44 Bushmaster II kaliber 30 mm. W wieży jest zainstalowany również współosiowy do armaty karabin maszynowy kaliber 7,62 mm i podwójna wyrzutnia przeciwpancernych pocisków kierowanych.
Autor: Marcin Wołoszyk
