Drony schodzą pod wodę. Mają ku temu kilka powodów

Wojna w Ukrainie, ale również operacje specjalne prowadzone przez siły morskie oraz rosnące zagrożenie dla instalacji morskich i podwodnych, wskazują na rosnącą rolę bezzałogowych pojazdów podwodnych dla sił zbrojnych. Odbywające się w Gdańsku targi Baltexpo waz z salonem Balt-Military-Expo, na którym wystawcy prezentowali szeroką gamę uzbrojenia, sprzętu i wyposażenia dla marynarki wojennej, były okazją do zapoznania się z konstrukcjami kilku producentów.

Modele bezzałogowych pojazdów podwodnych Hugin. Od góry Hugin 1000, Hugin Superior i Hugin Endurance
Modele bezzałogowych pojazdów podwodnych Hugin. Od góry Hugin 1000, Hugin Superior i Hugin Endurance
Źródło zdjęć: © Licencjodawca | MACIEJ_HYPS

24.10.2023 | aktual.: 04.11.2023 08:57

Remus 100M

Remus 100M jest niewielkim przenośnym bezzałogowym pojazdem podwodnym (UUV) przeznaczonym do zadań rozpoznawczych. Nie wymaga specjalistycznego wyposażenia, może być obsługiwany z przenośnego komputera. Dzięki temu nie musi być przenoszony przez okręty wojenne, ale może być dostarczony w rejon misji nawet na łodzi półsztywnej. Dzięki temu może być wykorzystywany w skrytych zadaniach rozpoznawczych, na przykład przez oddziały specjalne. Remus 100M był pierwszym w historii bezzałogowym pojazdem podwodnym wykorzystanym bojowo. Stało się to w 2003 r. przy okazji drugiej wojny w Iraku.

Te same cechy sprawiają, że Remus 100M może być wykorzystany w misjach ratunkowych. Minimalne zaplecze wymagane do jego obsługi sprawia, że może być szybko przerzucony drogą powietrzną na dowolny okręt czy statek prowadzący operację poszukiwawczo-ratunkową. Dokładne systemy nawigacyjne obejmujące nawigację bezwładnościową i system GPS umożliwiają podanie precyzyjnej lokalizacji odnalezionego zatopionego celu. Ponadto UUV może być wykorzystany do tworzenia mapy dna morskiego, wyznaczania bezpiecznych, wolnych od przeszkód podwodnych, przejść dla jednostek pływających, a także w podmorskiej geologii czy archeologii.

Bezzałogowy pojazd podwodny Remus
Bezzałogowy pojazd podwodny Remus© Licencjodawca | MACIEJ_HYPS

Podstawowym przeznaczeniem Remusa 100M jest wykrywanie min morskich na akwenach przybrzeżnych i w portach. Jest wyposażony w dwa sonary boczne Marine Sonics Mk II Arc Scout pracujące na częstotliwościach 900 i 1800 kHz oferujące rozdzielczość do 5 cm. Kierowanie pojazdem pod wodą odbywa się za pomocą Mikromodemu WHOI wykorzystującego rozchodzące się w wodzie fale akustyczne o częstotliwości 20-30 kHz. Maksymalna głębokość zanurzenia wynosi 100 m, zasięg to 67 km, czas pracy baterii wynosi 6 godzin, a prędkość maksymalna wynosi 4 węzły.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Gavia AUV

Natomiast islandzkie przedsiębiorstwo Teledyne Gavia zaprezentowało autonomiczne pojazdy podwodne Gavia 500M i Gavia 1000M, gdzie liczby oznaczają maksymalną głębokość zanurzenia. Pojazdy rodziny Gavia mają modułową budowę i podobnie jak Remus mogą być obsługiwane przez dwóch ludzi z dowolnej platformy pływającej lub z brzegu.

AUV Gavia jest pojazdem modułowym, w którym można zainstalować kilka modułów z wyposażeniem misyjnym
AUV Gavia jest pojazdem modułowym, w którym można zainstalować kilka modułów z wyposażeniem misyjnym© Licencjodawca | MACIEJ_HYPS

W zastosowaniach wojskowych UUV Gavia może być wykorzystany do poszukiwania min morskich, akcji poszukiwawczo-ratunkowych czy szkolenia w zwalczaniu okrętów podwodnych. Jego modułowa konstrukcja umożliwia szybką wymianę wyposażenia misyjnego nawet w trakcie przebywania na morzu. Pojazd może być wyposażony w kilka typów sonarów pracujących na częstotliwościach 900 i 1800 kHz: Klein Side Scan, Edgetech Side Scan, Sub-bottom Profiling Module czy BlueView MB-2250 Micro Bathymetry Module. Inne moduły misyjne do zastosowań cywilnych mogą być wyposażone w komorę transportową z wyposażeniem naukowym, kamery, czujniki czy urządzenia do pobierania próbek z wody czy dna.

AUV Gavia z systemem sterowania
AUV Gavia z systemem sterowania© Licencjodawca | MACIEJ_HYPS

W konfiguracji standardowej kierowanie pojazdem odbywa się przez modem akustyczny, ale na życzenie może zostać zainstalowana również antena satelitarna. W zależności od konfiguracji Gavia ma 1,8-4,5 m długości i masę od 50 do 130 kg. Długotrwałość pływania wynosi 7-8 godzin przy prędkości 3 węzłów w zależności od wyposażenia. Urządzenia zużywające dużo prądu w oczywisty sposób szybciej wyczerpują akumulatory. Dla wydłużenia długotrwałości pływania, na przykład przy szkoleniu ZOP, pojazd można wyposażyć w trzy akumulatory. Nawigacja odbywa się za pomocą układu nawigacji bezwładnościowej i odbiornika GPS.

Głupak

Na stoisku marynarki Wojennej RP zaprezentowano będący już w służbie system obrony przeciwminowej Głuptak. Jest przeznaczony do identyfikacji i niszczenia min morskich wykrytych przez inne środki techniczne. Podstawowym elementem systemu są pojazdy bezzałogowe przenoszące ładunki wybuchowe do niszczenia min.

System obrony przeciwminowej Głuptak z komputerem sterującym
System obrony przeciwminowej Głuptak z komputerem sterującym© Licencjodawca | MACIEJ_HYPS

Jeśli wspomniane inne środki techniczne, sonary pokładowe lub inne bezzałogowe pojazdy podwodne, wykryją podejrzany obiekt, na miejsce wysyłany jest Głuptak. Na dziobie jest zainstalowana głowica z niewielkim sonarem, kamera i wskaźnikami laserowymi. Po wzrokowym potwierdzeniu, że wykryty obiekt jest miną Głuptak ustawia się obok niej, a laserowe wskaźniki naprowadzają na minę strumień ładunku kumulacyjnego niszczącego minę. W trakcie tej operacji wybuch niszczy również sam pojazd. Jeśli wykryty obiekt po rozpoznaniu zostaje uznany za bezpieczny, pojazd wraca na okręt macierzysty i może być wykorzystany ponownie.

System obrony przeciwminowej Głuptak
System obrony przeciwminowej Głuptak© Licencjodawca | MACIEJ_HYPS

Pojazd jest sterowany przewodowo, a kabel ma długość 2 km. W zależności od siły prądu morskiego zasięg wynosi do 1500 m, a czas pracy do 50 minut. Pojazd może niszczyć miny do głębokości 400 m. Głuptak może realizować operacje przy stanie morza 3 i prądzie wody wynoszącym 2 m/s. Masa głowicy bojowej wynosi 1,2 kg. Głuptaki są na wyposażeniu polskich niszczycieli min typu Kormoran II.

Hugin

Norweski Kongsberg oferuje całą rodzinę bezzałogowych pojazdów podwodnych pod wspólną nazwą Hugin. W zależności od wersji pojazdy tego typu mogą zanurzyć się do głębokości 6000 m. Pojazd może operować w trzech trybach: zdalnie sterowanym, półautonomicznym i autonomicznym, całkowicie bez udziału operatora. W zastosowaniach militarnych Hugin może być wykorzystany do wykrywania min morskich i zadań rozpoznawczych. Możliwe zastosowania cywilne obejmują dozór instalacji podwodnych, mapowanie dna morskiego, monitoring środowiska naturalnego, badania geologiczne czy operacje poszukiwawczo-ratunkowe.

Wśród dostępnego wyposażenia misyjnego można wymienić sonar wysokiej rozdzielczości High Resolution Iterferometric Synthetic Aperture Sonar pracujący na falach 70-100 kHz, echosondę EM2040 Multibeam Echosounder, kamery, sensor mętności wody, wykrywacz metanu, miernik prędkości prądów morskich i inne. Co ważne, wiele z tych urządzeń może być zainstalowanych i pracować jednocześnie dając operatorowi pełny obraz środowiska morskiego. Nawigacja odbywa się za pomocą systemu nawigacji inercyjnej wspomaganej nawigacją satelitarną. Łączność podwodna z operatorem jest realizowana przez modem akustyczny, ale pojazd może też działać w pełni autonomicznie po zaplanowanej wcześniej trasie.

Już w wersji podstawowej Hugin jest pojazdem dużym, liczy od 5,2 do 6,4 m długości i waży do 1500 kg. Rozwija prędkość do 6 węzłów. W zależności od poboru energii pojazd może pozostawać pod wodą do 72 godzin. Hugin Superior, którego masa sięga 2200 kg, ma o 30% większy zapas energii w stosunku do wersji podstawowej. Oznacza to, że może wykorzystywać bardziej energochłonne wyposażenie pływać szybciej, jednocześnie pozostając pod wodą do 3 dni.

Największy Hugin Enduracne ma 10 m długości i zapas energii pozwalający na operowanie przez 15 dni bez przerwy. Taka autonomiczność pozwala na poszerzenie wachlarza zastosowań na przykład o dozorowanie wybranych akwenów, na przykład kluczowych cieśnin, w poszukiwaniu okrętów podwodnych. System Hugin 1000 jest stosowany na niszczycielach min typu Kormoran II Marynarki Wojennej RP.

Źródło artykułu:konflikty.pl