Powstała mapa Zelandii. Tak wygląda najmniej znany kontynent świata

"Zaginiony kontynent", Zelandia, przestaje być tajemnicza. Jej obszar po raz pierwszy został w całości odwzorowany. Niezwykła mapa pozwala zrozumieć nie tylko jak wygląda ten podwodny kontynent. Widać też jak powstawał.

Opracowali pierwszą mapę ZelandiiOdkryli jak wygląda Zelandia
Źródło zdjęć: © GSN Science

Zelandia jest "najmłodszym" kontynentem świata. Jej status uznawany jest zaledwie od sześciu lat i nadal bywa sprowadzany do określenia "mikrokontynent". Zelandia zajmuje powierzchnię porównywalną z połową Europy, ale zobaczyć i zwiedzić ją niezmiernie trudno. Rozciąga się na obszarze 4,9 milionów kilometrów, z czego zaledwie 5% zajmuje Nowa Zelandia i francuskie wyspy Nowej Kaledonii. Pozostała część kontynentu tkwi pod wodą.

Pierwsza mapa Zelandii

Zmapowanie Zelandii nie jest więc proste, ale warte zachodu. Sporządzona w 2019 roku mapa południowego rejonu kontynentu ujawniła, że liczy on sobie od 50 do 100 milionów lat. Mniej więcej w tym czasie Zelandia oddzieliła się od Gondwany, rozciągając, skręcając i krusząc.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Dalsze prace pozwoliły naukowcom GNS Science sporządzić także mapę północnej Zelandii. Badając próbki podmorskich skał z obszarów pomiędzy Nową Zelandią, Nową Kaledonią i Australią dopełnili obrazu całego kontynentu.

Pierwsza mapa Zelandii
Pierwsza mapa Zelandii © GNS Science

Tym samym najmniej znany kontynent świata może pochwalić się najdokładniejszą mapą swoich podmorskich obszarów. Zatopione w oceanie krawędzie kontynentalne nigdy wcześniej nie miały tak dużego znaczenia. W przypadku Zelandii są one istotne choćby ze względu na trafną ocenę zagrożeń naturalnych w tej części świata.

Zelandia powstawała w ogniu

Mapa Zelandii daje też pojęcie o tym jak kontynent oddzielił się od Gondwany. Oznaczony kolorem żółtym masyw skalny jest zbudowany z granitów datowanych na 100 do 250 milionów lat temu. Jest on pozostałością po superkontynencie, ale stał się szkieletem nowego lądu. Jego położenie potwierdza w jaki sposób Zelandia została rozciągnięta i skręcona.

To jednak nie wszystko. Na mapie widać też, że kontynent powstawał w morzu lawy i ognia.

"Roztopiona magma wypłynęła z pęknięć i szczelin, gdy kontynent rozciągał się i przerzedzał jak ciasto na pizzę"

Nick Mortimer
geolog Instytutu Nauk Geologicznych i Jądrowych GNS Science

Pozostałe po tym wydarzeniu skały lawowe występują na obszarze 250 000 kilometrów kwadratowych. Tkwią one obecnie pod wodą, ale ich źródłem był gigantyczny region wulkaniczny. Wybuchł on wzdłuż granicy Gondwany i nowego kontynentu 60 do 100 milionów lat temu.

Wybrane dla Ciebie
Błędnie zdiagnozowała raka. AI myli się w 7 na 10 przypadków
Błędnie zdiagnozowała raka. AI myli się w 7 na 10 przypadków
Widowiskowy pokaz świateł z dalekiej północy. Zorza polarna znów nad Polską
Widowiskowy pokaz świateł z dalekiej północy. Zorza polarna znów nad Polską
Muzyka generowana przez AI zastępuje artystów. Sklepy w Belgii unikają opłat
Muzyka generowana przez AI zastępuje artystów. Sklepy w Belgii unikają opłat
Muchomory modne na Instagramie? Toksykolog: eksperymenty mogą zabić
Muchomory modne na Instagramie? Toksykolog: eksperymenty mogą zabić
Sekret rosyjskiego Su-57 poznany. Oto co pomieści w swoim wnętrzu
Sekret rosyjskiego Su-57 poznany. Oto co pomieści w swoim wnętrzu
Fascynujące odkrycie na Tytanie. To prawdziwe wyzwanie dla chemików
Fascynujące odkrycie na Tytanie. To prawdziwe wyzwanie dla chemików
Pocisk manewrujący Ragnarök pokazany. To długie ramię dla "Walkirii"
Pocisk manewrujący Ragnarök pokazany. To długie ramię dla "Walkirii"
Już kupowali z Zachodu. Nagle zwrot akcji. Wybrali myśliwiec z Chin
Już kupowali z Zachodu. Nagle zwrot akcji. Wybrali myśliwiec z Chin
Są starsze niż piramidy w Gizie. Natura stworzyła je w Alpach
Są starsze niż piramidy w Gizie. Natura stworzyła je w Alpach
Wysłał żonie zdjęcie. Niedługo później spadła na niego bomba
Wysłał żonie zdjęcie. Niedługo później spadła na niego bomba
Najstarsza "chłodnia" świata. Ma ponad 1400 lat
Najstarsza "chłodnia" świata. Ma ponad 1400 lat
Gigant opuszcza Polskę. Miał u nas ważną misję
Gigant opuszcza Polskę. Miał u nas ważną misję