Powstała mapa Zelandii. Tak wygląda najmniej znany kontynent świata

"Zaginiony kontynent", Zelandia, przestaje być tajemnicza. Jej obszar po raz pierwszy został w całości odwzorowany. Niezwykła mapa pozwala zrozumieć nie tylko jak wygląda ten podwodny kontynent. Widać też jak powstawał.

Odkryli jak wygląda Zelandia
Odkryli jak wygląda Zelandia
Źródło zdjęć: © GSN Science

10.10.2023 | aktual.: 17.01.2024 18:38

Zalogowani mogą więcej

Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika

Zelandia jest "najmłodszym" kontynentem świata. Jej status uznawany jest zaledwie od sześciu lat i nadal bywa sprowadzany do określenia "mikrokontynent". Zelandia zajmuje powierzchnię porównywalną z połową Europy, ale zobaczyć i zwiedzić ją niezmiernie trudno. Rozciąga się na obszarze 4,9 milionów kilometrów, z czego zaledwie 5% zajmuje Nowa Zelandia i francuskie wyspy Nowej Kaledonii. Pozostała część kontynentu tkwi pod wodą.

Pierwsza mapa Zelandii

Zmapowanie Zelandii nie jest więc proste, ale warte zachodu. Sporządzona w 2019 roku mapa południowego rejonu kontynentu ujawniła, że liczy on sobie od 50 do 100 milionów lat. Mniej więcej w tym czasie Zelandia oddzieliła się od Gondwany, rozciągając, skręcając i krusząc.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Dalsze prace pozwoliły naukowcom GNS Science sporządzić także mapę północnej Zelandii. Badając próbki podmorskich skał z obszarów pomiędzy Nową Zelandią, Nową Kaledonią i Australią dopełnili obrazu całego kontynentu.

Pierwsza mapa Zelandii
Pierwsza mapa Zelandii© GNS Science

Tym samym najmniej znany kontynent świata może pochwalić się najdokładniejszą mapą swoich podmorskich obszarów. Zatopione w oceanie krawędzie kontynentalne nigdy wcześniej nie miały tak dużego znaczenia. W przypadku Zelandii są one istotne choćby ze względu na trafną ocenę zagrożeń naturalnych w tej części świata.

Zelandia powstawała w ogniu

Mapa Zelandii daje też pojęcie o tym jak kontynent oddzielił się od Gondwany. Oznaczony kolorem żółtym masyw skalny jest zbudowany z granitów datowanych na 100 do 250 milionów lat temu. Jest on pozostałością po superkontynencie, ale stał się szkieletem nowego lądu. Jego położenie potwierdza w jaki sposób Zelandia została rozciągnięta i skręcona.

To jednak nie wszystko. Na mapie widać też, że kontynent powstawał w morzu lawy i ognia.

"Roztopiona magma wypłynęła z pęknięć i szczelin, gdy kontynent rozciągał się i przerzedzał jak ciasto na pizzę"

Nick Mortimergeolog Instytutu Nauk Geologicznych i Jądrowych GNS Science

Pozostałe po tym wydarzeniu skały lawowe występują na obszarze 250 000 kilometrów kwadratowych. Tkwią one obecnie pod wodą, ale ich źródłem był gigantyczny region wulkaniczny. Wybuchł on wzdłuż granicy Gondwany i nowego kontynentu 60 do 100 milionów lat temu.

Katarzyna Rutkowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

mapywiadomościzelandia
Komentarze (4)