Płaz, który nie ruszył się z miejsca przez 7‑lat. Naukowcy są zaskoczeni
W jednej z europejskich jaskiń mieszka bardzo leniwe zwierzę, za sprawą koloru swojej skóry nazywane "ludzką rybą". Przez ostatnie 7-lat nie ruszyło się z zajmowanego miejsca. Naukowcy wiedzą, czym była spowodowana jego "ospałość".
Odmieniec jaskiniowy (Proteus anguinus) to gatunek ślepego płaza ogoniastego, który jest przystosowany do życia w wiecznej ciemności. Jego styl życia sprawił, że oczy są słabo rozwinięte i pokryte warstwami skóry, co skłoniło Karola Darwina do określenia gatunku mianem "wraku starożytnego życia".
Oczy płaza wykrywają obecność światła, ale to jedyna funkcja, jaką pełnią. Zwierzę nic nie widzi, ale nadrabia wrażliwym węchem, bardzo dobrym słuchem (również pod wodą) i zdolnością wykrywania ruchów w wodnym środowisku.
Leniwe płazy
W latach 2010-2018 naukowcy złapali i oznakowali licznych przedstawicieli gatunku w jaskini we wschodniej Bośni i Hercegowinie. Na podstawie obserwacji zwierząt ustalili, że 26 z nich na stałe mieszka w tym miejscu i mają raczej ograniczony zakres ruchu.
- Większość schwytanych osobników w ciągu kilku lat przemierzyła odległość mniejszą niż 10 metrów – napisał zoolog Gergely Balázs z Uniwersytetu Eötvös Loránd w niedawno opublikowanym artykule o płazach.
Jedno ze stworzeń wykazywało się wyjątkowym lenistwem na tle pozostałych osobników. Zostało znalezione w tym samym miejscu, co w momencie jego pierwszej rejestracji – 2569 dni później, czyli po ponad 7 latach od pierwszych badań.
Leniwe stworzenia mogą żyć nawet 100-lat. Ich waga nie przekracza 20 gramów, a wielkość 30 centymetrów. Zdaniem Balázs nic nie robią oprócz poruszania się wokół siebie. Naukowiec uważa, że może to być ich strategią na długowieczność.
Odmieńce jaskiniowe mogą pozostawać w bezruchu przez długi czas ze względu na bardzo wolny metabolizm. Zjadają głównie ślimaki i niewielkie skorupiaki, ale mogą przetrwać bez jedzenia nawet kilka lat. Brak drapieżników w jaskiniach sprawia, że płazy są całkowicie bezpieczne. Nie muszą się niczego obawiać. Dodatkowo rozmnażają się raz na 12-lat. Ale kiedy już do tego dojdzie, składają około 35 jaj, z których wyklują się nowe osobniki.
Nietypowe zwyczaje gatunku
Zwierzęta wbrew pozorom mogą się ruszać i to całkiem sprawnie. Uciekały i chowały się przed naukowcami, którzy chcieli je zbadać. Ale o ich wyjątkowej leniwości świadczy jeszcze jeden fakt. Stworzenia zamieszkujące jaskinię cechowały się małą różnorodnością genetyczną. Do rozmnażania dochodzi więc w niewielkiej grupie zwierząt.
- Możemy jedynie spekulować, że zwierzęta żywiące się bardzo małą ilością pokarmu, rozmnażające się sporadycznie i żyjące przez stulecie są bardzo ostrożne energetycznie i ograniczają swoje ruchy do minimum - napisali naukowcy.
Biolog Matthew Niemiller z University of Alabama, który nie był zaangażowany w badanie, zgadza się z tymi twierdzeniami. W rozmowie z Science News powiedział: „Jeśli jesteś salamandrą próbującą przetrwać w tym ubogim w żywność środowisku i znajdujesz przyjemne miejsce do zbudowania domu - dlaczego miałbyś je opuszczać?”
