Planeta dla Polski. Stanisław Lem uhonorowany przez Międzynarodową Unię Astronomiczną
Międzynarodowa Unia Astronomiczna ogłosiła zwycięskie nazwy konkursu na nazwy planet pozasłonecznych. Wśród krajów, które zgłosiły swoje pomysły, była Polska. Z siedmiu finałowych par wyłoniono tą, którą nawiązuje do twórczości Stanisława Lema.
Solaris i Pirx - to zwycięzcy krajowego konkursu na nazwę planety pozasłonecznej i jej gwiazdy. Nazwy pochodzą od tytułu powieści oraz postaci z książek polskiego pisarza science-fiction, Stanisława Lema.
Solaris i Pirx w twórczości Lema
Twórczość Lema znana jest na całym świecie, nic więc dziwnego, że Międzynarodowa Unia Astronomiczna zdecydowała się nazwać odkrycie ciała niebieskie nawiązując do twórczości polskiego pisarza. "Solaris" to zdecydowanie jedna z najpopularniejszych powieści Lema, zaliczana do gatunku fantastyki naukowej. Po raz pierwszy została wydana w 1961 roku, a obecnie została przetłumaczona na kilkanaście języków.
Kolejne ciało niebieskie zostało nazwane na cześć głównego bohatera "Opowieści o pilocie Pirxie". Pirx jest bohaterem 10 historii opublikowanych po raz pierwszy przez Lema w 1968 roku (w tamtym wydaniu znalazło się tylko 9 opowiadań, ostatnie z nich pisarz ukończył w 1971 roku, a w zbiorze znalazło się w wydaniu z 1975 roku).
Konkurs na nazwę dla planety
Międzynarodowa Unia Astronomiczna z okazji 100-lecia swojego istnienia zorganizowała globalną akcję NameExoWorlds - w jej ramach, każdy kraj na świecie otrzymał prawo do nazwania planety pozasłonecznej oraz jej gwiazdy. Narodowe konkursy wyłoniły zwycięskie nazwy, które zostały ogłoszone podczas uroczystej gali w Paryżu.
Planeta, którą Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) przydzieliła do nazwania Polsce, nosi oznaczenie BD+14 4559 b. Została odkryta przez zespół polskich astronomów pod kierownictwem prof. Andrzeja Niedzielskiego z Centrum Astronomii UMK. Krajowy konkurs odbył się w dwóch etapach. W czerwcu i lipcu każdy mógł zgłosić swoje propozycje. Następnie spośród ponad 2800 zgłoszonych pomysłów, wyłoniono siedem par, które uczestniczyły w internetowym głosowaniu.
Planeta dla Polski
Poniżej prezentujemy listę pozostałych par, które znalazły się w finale polskiego konkursu.
- Geralt i Ciri - postaci znane z prozy Andrzeja Sapkowskiego "Wiedźmin". W Polsce zyskały popularność między innymi dzięki serii gier komputerowych, a także produkcji filmowych.
- Jantar i Wolin - propozycje silnie związane z polskim morzem. Wolin to wyspa na wybrzeżu Bałtyku, natomiast Jantar jest dawnym określeniem Bursztynu.
- Piast i Lech - Postaci z legend o początkach państwa polskiego
- Polon i Rad - nazwy pierwiastków chemicznych, odkryte przez polską noblistkę Marię Skłodowską-Curie
- Swarog i Weles - Ten pierwszy był słowiańskim bóstwem - bogiem nieba, ognia i kowalstwa. Drugi był jego synem, podziemnym bogiem magii, przysiąg, sztuki, rzemiosła kupców i bogactwa
- Twardowski i Boruta - Pan Twardowski, nazywany polskim Faustem. Fikcyjna postać polskiego szlachcica. Według jednej z legend, podpisał cyrograf z diabłem, stąd druga nazwa - imię polskiego diabła z zamku w Łęczycy.
Według najnowszych danych, planeta, która otrzyma polską nazwę, posiada masę 1,04 masy Jowisza i promień 1,23 promienia Jowisza. Obiega swoją gwiazdę w odległości 0,78 jednostki astronomicznej z okresem 269 dni ziemskich. Układ mieści się w odległości około 160 lat świetlnych od Ziemi w konstelacji Pegaza. Jej gwiazda jest mniejsza, ma kolor pomarańczowy i jest chłodniejsza od słońca.
