Naddźwiękowe bombowce przy polskiej granicy. Tu‑22M to symbol Zimnej Wojny

Rosyjskie i białoruskie źródła potwierdziły, że 5 lutego 2022 rosyjskie bombowce patrolowały zachodnią granicę Białorusi. O ile w samym fakcie lotów blisko polskiej granicy nie ma nic wyjątkowego, nietypowe są użyte do tego maszyny. To naddźwiękowe, duże bombowce Tu-22M3.

Pojawienie się Tu-22M3 na Białorusi zostało potwierdzone przez oficjalne źródła. Rosyjskie samoloty weszły w przestrzeń powietrzną Białorusi, gdzie – wspólnie z białoruskimi samolotami Su-30 - przeprowadziły patrol wzdłuż zachodnich granic tego kraju. Oznacza to, że w zasięgu przenoszonego przez nie uzbrojenia znalazła się cała Polska.

To kolejny patrol tego typu - poprzednie miały miejsce w listopadzie i grudniu 2021 roku, a strona rosyjska zapowiadała wówczas, że bombowce będą pojawiały się nad Białorusią regularnie.

Tu-22M (w użyciu jest także nazwa Tu-26, w kodzie NATO: Backfire) to samolot projektowany w czasie Zimnej Wojny. Maszyna ma podobne oznaczenie do Tu-22, jednak – choć bazuje na starszej konstrukcji – to nowy samolot o nowych możliwościach. Tu-22M został zaprojektowany jako szybki bombowiec, zdolny do lotów z prędkością naddźwiękową. Cechą konstrukcyjną, która ułatwia to zadanie, są skrzydła o zmiennej geometrii.

Bombowiec w zmodernizowanej wersji Tu-22M3 może lecieć z prędkością dwukrotnie przekraczającą prędkość dźwięku (wersje wcześniejsze są wolniejsze). Ta potężna maszyna w momencie startu może ważyć nawet 125 ton, z czego 24 tony może stanowić uzbrojenie.

Reliktem minionej epoki, wskazującym na czas, w którym projektowano Tu-22M, jest zdalnie obsługiwane stanowisko strzeleckie w ogonie – obecnie całkowicie nieprzydatne, przed laty miało bronić bombowiec przed nadlatującymi od tyłu samolotami myśliwskimi.

Tu-22 jest klasyfikowany jako bombowiec średniego zasięgu – wersja M3 ma zasięg do 7 tys. km. Wcześniej, przed podpisaniem przez ZSRR układu SALT o ograniczeniu zbrojeń strategicznych, Tu-22M miał instalację do tankowania w locie, zwiększającą zasięg samolotu.

Mimo tego nawet teraz, startując z baz w Arktyce, bombowiec jest w stanie zaatakować cele w Stanach Zjednoczonych.

Uzbrojenie Tu-22M3, obok kierowanych i niekierowanych bomb, mogą stanowić pociski manewrujące Ch-15 o zasięgu do 150 km, Ch-22 (zasięg do 500 km), a także nowe pociski Ch-47M2 Kindżał o zasięgu do 2000 km. Pociski manewrujące mogą zostać wyposażone w głowice nuklearne.

Obecnie Rosja modernizuje swoją flotę Tu-22M, liczącą ponad 100 samolotów tego typu. Przebudowa do wersji M3 obejmuje m.in. wymianę silników na NK-32-02 (takie, jak w modernizowanych bombowcach Tu-160M), a także modernizację awioniki.

W unowocześnianych maszynach są także montowane nowoczesne systemy nawigacyjne i rozwiązania, pozwalających na przenoszenie najnowszych pocisków kierowanych. Program modernizacji ma pozwolić na dodatkowe 40 lat eksploatacji tych samolotów.