Zobacz najbliższą Słońcu planetę. Teraz jest dobry moment

Najmniejsza i najbliższa Słońcu planeta w Układzie Słonecznym nie jest tak łatwym obiektem do obserwacji jak choćby bardzo jasna obecnie na niebie Wenus. Marzec 2025 r. to okazja, by dojrzeć ją gołym okiem.

Merkury - mozaika zdjęć wykonanych przez sondę Messenger.Merkury - mozaika zdjęć wykonanych przez sondę Messenger.
Źródło zdjęć: © Licencjodawca
Karol Żebruń

Planeta Merkury już od wielu dni jest obiektem wygodnym do obserwacji, jednakże niesprzyjająca pogoda w Polsce nie faworyzowała wcześniej miłośników astronomii z naszego kraju. Teraz, gdy niebo się wypogodziło, a na najbliższe dni zapowiadana jest słoneczna pogoda, warto wybrać się wieczorem na spacer i spróbować zobaczyć najmniejszą z planet, którą możemy zobaczyć gołym okiem.

Gdzie szukać Merkurego na niebie? O której godzinie?

4 marca Słońce zachodziło w Warszawie około godziny 17:22 - na wschodzie Polski kilka minut wcześniej, na zachodzie nawet 25 minut później. W kolejnych dniach będzie to coraz wcześniejsza pora. By nie przegapić zachodu, trzeba pilnować nieba, co przy dobrej pogodzie nie jest kłopotem.

Pozycja Merkurego i Wenus nad horyzontem 30 minut po zachodzie S
Pozycja Merkurego i Wenus nad horyzontem 30 minut po zachodzie Słońca na początku marca 2025 r. Symulowany stopień zaświetlenia nieba. © Stellarium

Na widoczność Merkurego trzeba poczekać przynajmniej pół godziny od zachodu. Wskazówką będzie bardzo jasna Wenus widoczna nieco na południe od kierunku zachodniego. Gdy zobaczymy tę planetę na niebie, które powoli zacznie ciemnieć, niedługo potem powinien pojawić się Merkury. Należy go szukać mniej więcej w połowie wysokości pomiędzy Wenus a horyzontem w konstelacji Ryb. Tuż po zachodzie Merkury znajdzie się 15 stopni nad horyzontem, ale planetę zobaczymy prawdopodobnie dopiero wtedy, gdy będzie na wysokości 10 stopni i mniejszej. Możemy sobie ją zmierzyć na niebie, wyciągając przed siebie zaciśniętą pięść - ma ona rozmiar kątowy dokładnie 10 stopni.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Jeśli dysponujecie choćby lornetką, Merkurego łatwo będzie odnaleźć wcześniej, jednak unikajcie obserwacji, gdy Słońce jest jeszcze widoczne. Nawet najmniejszy strumień światła skupiony przez optykę może uszkodzić nasz wzrok. Dysponując instrumentem optycznym, warto zapolować na fazy Merkurego. 8 marca jego niewielka tarczka będzie oświetlona w 47 proc., co oznacza, że będzie przypominał miniaturowy Księżyc w pierwszej fazie. Fazę można zobaczyć także w przypadku widocznej powyżej Merkurego Wenus, która obecnie oświetlona jest w około 13 proc., czyli przypomina Księżyc tuż po nowiu.

MErkury
Pozycja Merkurego i Wenus nad horyzontem 30 minut po zachodzie Słońca na początku marca 2025 r. Widok nieba bez zaświetlenia atmosferą. © Stellarium

W kolejnych dniach Merkury będzie jeszcze bardziej oddalał się od Słońca, a w piątek 8 marca osiągnie największą kątową odległość - będzie to 18,2 stopnia. Będzie jednocześnie coraz słabiej odbijał światło słoneczne, ale wciąż na tyle mocno, by gołe oko go zobaczyło. Ważna jest tutaj dobra widoczność w stronę horyzontu i przede wszystkim czyste niebo w kierunku zachodnim.

Merkury, planeta, która obiega Słońce w 88 dni i szybko zmienia jasność

Merkury ma średnicę 4879 km, jest mniejszy niż księżyce Ganimedes i Tytan. To ciało skaliste przypominające wyglądem Księżyc, które obraca się wokół osi w ciągu ponad 56 ziemskich dni. W ciągu ziemskiego roku wykonuje ponad cztery obiegi Słońca, więc jego jasność dla obserwatora ulega wielokrotnym zmianom. Podobnie jak położenie względem Słońca, gdy planeta jest raz widoczna po jego zachodzie oraz przed jego wschodem. Obecna pozycja względem Wenus szybko ulegnie zmianie w kolejnych dniach. Wieczorna pora z oczywistych powodów jest bardziej komfortowa dla obserwacji, ale to pod koniec maja rankiem Merkury będzie jeszcze jaśniejszy niż ostatnio w lutym.

Zdjęcia Merkurego wykonane przez sondę ESA BepiColombo.
Zdjęcia Merkurego wykonane przez sondę ESA BepiColombo. © Licencjodawca | ESA

Na początku lutego Merkury miał jasność -1,54 magnitudo, nieznacznie większą niż Syriusz, najjaśniejsza gwiazda na niebie. Oczywiście ze względu na bliskość Słońca, nie postrzegamy Merkurego jako tak jasnego obiektu jak Syriusz. Obecnie jego jasność wynosi -0,7 magnitudo i szybko spada. Dlatego trzeba wykorzystać dobrą pogodę, jaka zapowiada się na najbliższe dni. W sobotę, gdy będzie najdalej kątowo od Słońca, jasność wyniesie około -0,35 magnitudo. To wciąż oznacza, że będziemy mieli możliwość dojrzenia jasnego obiektu, znacznie łatwiej dostrzegalnego niż kometa o takiej jasności w podobnej pozycji na niebie. Pod koniec marca Merkury będzie miał jasność już jedynie 5,9 magnitudo, co oznacza, że nawet na ciemnym niebie byłby obiektem na granicy widoczności.

Wybrane dla Ciebie

Chiny testują tajemniczą rakietę. Ma nietypową trajektorię
Chiny testują tajemniczą rakietę. Ma nietypową trajektorię
Służy Polsce od 6 lat. Jest do naprawy
Służy Polsce od 6 lat. Jest do naprawy
Co oznacza litera "H" w imieniu Jezusa? Nie każdy o tym wie
Co oznacza litera "H" w imieniu Jezusa? Nie każdy o tym wie
Polska wstrzymuje zakup rakiet. Zabrakło na nie pieniędzy?
Polska wstrzymuje zakup rakiet. Zabrakło na nie pieniędzy?
60-letnia zagadka może mieć rozwiązanie. Wszystko przez czarne dziury
60-letnia zagadka może mieć rozwiązanie. Wszystko przez czarne dziury
Zbłąkana planeta. Zorze podgrzewają jej atmosferę
Zbłąkana planeta. Zorze podgrzewają jej atmosferę
Wiedziałeś, że dinozaury wciąż istnieją? Nawet robimy z nich rosół
Wiedziałeś, że dinozaury wciąż istnieją? Nawet robimy z nich rosół
Rozważają przekazanie Tomahawków Ukrainie. Jest reakcja Kremla
Rozważają przekazanie Tomahawków Ukrainie. Jest reakcja Kremla
Rosyjski okręt na Morzu Śródziemnym. Doznał bardzo poważnej awarii
Rosyjski okręt na Morzu Śródziemnym. Doznał bardzo poważnej awarii
Wysycha w rekordowym tempie. Będzie mieć opłakane skutki dla świata
Wysycha w rekordowym tempie. Będzie mieć opłakane skutki dla świata
Bezsenność i demencja. Brak snu przyspiesza zmiany w mózgu
Bezsenność i demencja. Brak snu przyspiesza zmiany w mózgu
Newa SC na straży polskiego nieba. Wojsko pokazało zdjęcia
Newa SC na straży polskiego nieba. Wojsko pokazało zdjęcia