FA-50 pilotowany przez AI. Program K-AI Pilot rusza już w 2026 r. 

Koreański koncern lotniczy KAI ogłosił rozpoczęcie prac nad bezzałogowymi samolotami bojowymi. Program badawczy K-AI Pilot zakłada wykorzystanie w roli platformy testowej FA-50 – lekkich maszyn szkolno-bojowych, zamówionych m.in. przez Polskę.

Na pierwszym planie X-62A VISTA służący do testów lotniczego AINa pierwszym planie X-62A VISTA służący do testów lotniczego AI
Źródło zdjęć: © Domena publiczna
Łukasz Michalik

Koreański komunikat na temat programu K-AI Pilot zwraca uwagę na zmiany zachodzące w lotnictwie wojskowym. Obecnie jego możliwości są zależne od indywidualnych zdolności stosunkowo nielicznych, wyrafinowanych technicznie platform, jakimi są pojedyncze samoloty bojowe.

Koreański projekt ma doprowadzić do zmian w tym zakresie – przyszłość lotnictwa bojowego ma należeć do uzupełniających się systemów załogowych i bezzałogowych, działających w otoczeniu całej sieci znacznie tańszych, prostszych maszyn, tworzących sieć sensorów.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Krótka piłka, czyli iOS vs. Android - Historie Jutra napędza PLAY #4

Odpowiedzialny za prowadzone przez KAI badania nad sztuczną inteligencją Lim Seong-shin stwierdził, że już w 2026 roku rozpoczną się testy bezzałogowego FA-50, badające jego możliwości autonomicznego lotu. Następnym etapem prób będą loty w formacji i "półautonomiczne manewry bojowe".

Warto zauważyć, że proponowany przez Koreę harmonogram przypomina nieco prace, które niedawno upubliczniło należące do koncernu Lockheed Martin centrum lotniczych innowacji Skunk Works.

Eksperymenty Skunk Works

W listopadzie 2024 roku Amerykanie pokazali mieszaną, załogowo-bezzałogową misję przeciwlotniczą z wykorzystaniem trzech samolotów – załogowego L-39 Albatros i dwóch bezzałogowych maszyn L-29 Delfin. W tym przypadku L-39 pełnił rolę samolotu zarządzającego walką – jeden z jego pilotów, korzystając z interfejsu z ekranem dotykowym, przydzielał cele dwóm autonomicznym maszynom.

Jeden z pilotów L-39 kierujący pracą bezzałogowców
Jeden z pilotów L-39 kierujący pracą bezzałogowców © Lockheed Martin

Bezzałogowe Delfiny po wskazaniu celów współpracowały, aby namierzyć i zniszczyć dwa wrogie odrzutowce. Przeprowadzone testy to kolejny etap prac, które poprzednio dowiodły skuteczności AI podczas kontrolowania samolotów wykonujących zadania walki radioelektronicznej.

Choć już wcześniej prowadzono podobne eksperymenty, w przypadku prac Skunk Works nowatorskim elementem jest dołączenie człowieka w roli nadzorcy, kierującego działaniami bojowych bezzałogowców.

Szef Skunk Works John Clark podkreślił, że eksperyment ma fundamentalne znaczenie dla przyszłości wojskowego lotnictwa, w którym "rodzina załogowych i bezzałogowych systemów będzie współpracować, aby wykonywać złożone misje".

Saab JAS-39 Gripen E z AI Helsing

Odmienną koncepcję rozwoju własnego wirtualnego pilota przyjęła Szwecja, która – w ramach Projektu Beyond – rozwija współpracę pomiędzy koncernem lotniczym Saab a niemieckim startupem Helsing, odpowiedzialnym za badania nad lotniczą sztuczną inteligencją.

Saab zakłada stopniowe, ewolucyjne wdrażanie rozwiązań związanych z AI w samolotach Gripen E:

Kiedy mówimy o wdrażaniu oprogramowania Helsing w naszym samolocie, nie mówimy o oddzielnym komputerze. Mówimy o aktualizacji awioniki Gripena i dostarczeniu wszelkich dostępnych danych w prawdziwym Gripenie E, a nie w samolocie testowym.

Johan Segertoft
Saab

Harmonogram prac zakłada, że jako pierwsze przetestowane zostaną możliwości użycia AI Helsing w walce przeciwko celom powietrznym prowadzonym na dystansie przekraczającym zasięg wzroku.

Bezzałogowy F-16: X-62A VISTA

Testy, które Szwedzi dopiero planują, prowadzą już Amerykanie. Wiosną 2024 roku DARPA ujawniła eksperymentalną walkę, prowadzoną pomiędzy F-16 pilotowanymi przez ludzi a specjalnym egzemplarzem testowym X-62A Variable In-flight Simulator Test Aircraft (VISTA).

W tym przypadku nie chodziło o sam przebieg walki, co o fakt, że wirtualny pilot musiał współdziałać z prawdziwymi. Specjalnie na tę okoliczność w kabinie X-62A zasiadło aż dwóch pilotów gotowych w każdej chwili interweniować, jednak nie było to konieczne. Podczas symulowanych walk AI zachowała wszelkie wymagane standardy bezpieczeństwa i nie naruszyła zasad obowiązujących podczas szkolenia.

W kontekście rozwoju AI warty uwagi jest także uczestniczący w testach samolot X-62A. To zmodyfikowany F-16, który po raz pierwszy wzbił się w powietrze w 1992 roku jako maszyna o nazwie NF-16D.

Od tamtego czasu maszyna jest nieustannie przebudowywana – zastosowano w niej m.in. dyszę silnika pozwalającą na wektorowanie ciągu, co zwiększa manewrowość maszyny, a także dodatkową owiewkę na grzbiecie kadłuba, gdzie – poza modułami łączności – mieści się m.in. układ odpowiedzialny za zmiany stateczności samolotu. Wzmocniono także podwozie, aby było zdolne wytrzymać niezliczone próby lądowania z wyższymi od zalecanych prędkościami pionowymi.

Swoją obecną nazwę – X-62A VISTA – samolot otrzymał w 2021 roku wraz z pakietem udoskonaleń, służących testom w ramach programu autonomicznych bezzałogowców Skyborg.

Wybrane dla Ciebie
Nieznane drony w Europie. Pojawiły się na krańcach NATO
Nieznane drony w Europie. Pojawiły się na krańcach NATO
Incydent na wysokości 10 kilometrów. Coś uderzyło w samolot pasażerski
Incydent na wysokości 10 kilometrów. Coś uderzyło w samolot pasażerski
Kosmiczna zbroja. Będzie chronić satelity i astronautów
Kosmiczna zbroja. Będzie chronić satelity i astronautów
Przyjrzeli się śniegowi w Alpach. Nie mają dobrych wieści dla świata
Przyjrzeli się śniegowi w Alpach. Nie mają dobrych wieści dla świata
Rzadkie zjawisko na niebie. Udało mu się je sfotografować
Rzadkie zjawisko na niebie. Udało mu się je sfotografować
Mają najpotężniejszy pocisk na świecie. Stworzył go sojusznik Polski
Mają najpotężniejszy pocisk na świecie. Stworzył go sojusznik Polski
Bat na Shahedy Rosjan. Ukraińcy opracowali Bulleta
Bat na Shahedy Rosjan. Ukraińcy opracowali Bulleta
Problem w otoczeniu Słońca. O tym zagrożeniu wiemy niewiele
Problem w otoczeniu Słońca. O tym zagrożeniu wiemy niewiele
Są główną tarczą antybalistyczną Ukrainy. Ta chce pozyskać kolejne 25 sztuk
Są główną tarczą antybalistyczną Ukrainy. Ta chce pozyskać kolejne 25 sztuk
Wszystko jasne. Berlin zdecydował w sprawie F-35
Wszystko jasne. Berlin zdecydował w sprawie F-35
Prywatny teleskop kosmiczny? Mauve pomoże poszukiwać drugiej Ziemi
Prywatny teleskop kosmiczny? Mauve pomoże poszukiwać drugiej Ziemi
Muffiny z krwią wołową. Tak wpływają na organizm
Muffiny z krwią wołową. Tak wpływają na organizm