Chiny budują własny teleskop kosmiczny. Ma być lepszy od Teleskopu Webba

Chiny pracują nad budową nowego supernowoczesnego teleskopu kosmicznego, który ma konkurować z najlepszymi obecnie działającymi obserwatoriami. Nazywany China Space Station Telescope (CSST), będzie dorównywał możliwościom zaawansowanego teleskopu Jamesa Webba (JWST), a dodatkowo będzie można go serwisować i modernizować bezpośrednio na orbicie.

Jego nazwa to Xuntian, co z języka mandaryńskiego tłumaczy się jako "badanie nieba", co idealnie opisuje jego misję. Naukowcy opublikowali nowe szczegóły odnośnie projektu w naukowej bazie artykułów arXiv pod nazwą: "Przyszła kosmologia: Nowa fizyka i możliwości z Chińskiej Stacji Kosmicznej (CSST)".

CSST dołączy do grona nowoczesnych teleskopów, takich jak Euclid, wystrzelony przez Europejską Agencję Kosmiczną w lipcu 2023 roku; Teleskop Kosmiczny Nancy Grace Roman, który jest w finalnej fazie przygotowań do startu; oraz Obserwatorium Very C. Rubin, czyli ogromnej instalacji naziemnej, która niedługo zacznie działać. Te ogromne obserwatoria mają szeroki wachlarz celów naukowych, w tym prowadzenie badań we wszechświecie, by rozwiązywać różne zagadki kosmologiczne.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Chiński teleskop kosmiczny zostanie wystrzelony nie wcześniej niż w 2026 roku, a jego główne lustro będzie miało średnicę 2 metrów. Choć to nieco mniej niż szerokość lustra Teleskopu Hubble’a, zaawansowane optyki CSST umożliwią mu osiągnięcie pola widzenia co najmniej 300 razy większego niż Hubble.

Dzięki swoim możliwościom CSST będzie wykonywał wiele istotnych testów i pomiarów. Jednym z głównych celów będzie pomiar efektu znanego jako słabe soczewkowanie grawitacyjne. Światło z odległych galaktyk jest nieco zniekształcane przez niewielkie zakrzywienia przestrzeni wytwarzane przez inne galaktyki. Dzięki mapowaniu setek tysięcy galaktyk badacze mają nadzieję stworzyć szczegółowe mapy rozkładu materii we wszechświecie. Te mapy mogą pomóc naukowcom zrozumieć tajemnice ciemnej materii, która choć stanowi większość materii we wszechświecie, nie oddziałuje ze światłem, przez co nie można jej bezpośrednio zobaczyć.

Na większą skalę CSST zajmie się badaniem statystyk pustek i gromad galaktyk. Pustki to ogromne puste przestrzenie między galaktykami, a gromady to skupiska galaktyk. Właściwości tych struktur – jak duże są i jak daleko od siebie leżą – zależą od natury ciemnej energii, tajemniczej substancji, która zdaje się przyspieszać rozszerzanie się wszechświata.

Dodatkowo CSST będzie poszukiwać supernowych i mierzyć oscylacje akustyczne baryonów. Supernowe stanowią stały punkt odniesienia do odległych galaktyk, a oscylacje baryonów to pozostałości z czasów, gdy wszechświat był jeszcze plazmą, miliardy lat temu. Oba zjawiska są kluczowe dla zrozumienia ewolucji kosmosu.

CSST uzupełni inne instrumenty najwyższej klasy, umożliwiając dostęp do różnych obszarów wszechświata i na różne odległości. Istnieje nadzieja, że wszystkie cztery teleskopy klasy światowej będą koordynować swoje działania.

Jednak CSST ma jeszcze jedną istotną zaletę. Nieprzypadkowo w nazwie ma słowo "stacja": po wystrzeleniu będzie dzielić orbitę z chińską stacją kosmiczną Tiangong. Choć nie zawsze będą latały obok siebie, ich orbity będą je regularnie zbliżać. To ułatwia chińskiej agencji kosmicznej serwisowanie teleskopu, wymianę modułów instrumentów, a nawet modernizacje – co będzie niemożliwe dla innych teleskopów kosmicznych. Podczas gdy inne urządzenia będą miały ograniczony czas działania, CSST może dostarczać wartościowe dane kosmologiczne przez wiele kolejnych dekad.