Alpejskie lodowce topnieją coraz szybciej. Lód odsłania dawne tajemnice
Topnienie alpejskich lodowców to niepokojący sygnał zmian klimatycznych. Wiele z nich w zastraszającym tempie traci swoją pokrywę lodową, jak chociażby lodowiec Corbassière, który do tej pory był ważnym źródłem danych klimatycznych w ramach projektu Ice Memory. Coraz mniejsza ilość lodu odsłania jednak tajemnice do tej pory pozostające poza zasięgiem ludzkiego wzroku. Przykładem są starożytne artefakty niedawno znalezione przez turystów w Alpach Szwajcarskich.
Turyści i wspinacze odwiedzający Alpy Szwajcarskie przyczyniają się do fascynujących odkryć archeologicznych. Topniejące lodowce odsłaniają bowiem coraz więcej starożytnych przedmiotów, o czym donosi serwis Science Alert. Znaleziska te oferują bezcenne wskazówki na temat dawnych cywilizacji, które przemierzały alpejskie przełęcze, wyznaczając nowe kierunki badawcze w archeologii. Od epoki żelaza, przez czasy starożytnych Rzymian, aż po średniowiecze - różnorodność odkryć pokazuje bogactwo kulturowe i ekonomiczne ludzi przemierzających Alpy.
Lodowce odsłaniają górskie tajemnice
Ciepłe lata, z którymi mieliśmy do czynienia w ostatnim czasie, doprowadziły do rekordowego topienia lodowców w Szwajcarii. To, jak podaje Szwajcarska Akademia Nauk, w latach 2022 i 2023 prowadziło do utraty 10 proc. całkowitego objętości lodowców w kraju. Topniejący lód odsłonił jednak wiele unikalnych artefaktów jak np. drewniana figurka z I-II wieku p.n.e. Rzeźba przez blisko dwie dekady zdobiła ścianę salonu pewnego alpinisty, zanim nie trafiła do muzeum, gdzie została zidentyfikowana jako cenny artefakt.
Nowość, jaką niesie ze sobą glacjologia archeologiczna, polega na badaniu artefaktów wyrwanych z kontekstu tradycyjnych stanowisk archeologicznych. Pierre-Yves Nicod, kurator muzeum, wskazuje na trudności badawcze wynikające z tego, że przedmioty znalezione na lodowcu nie są związane z żadnymi dodatkowymi śladami osadnictwa czy dawnych tras. Tak więc każde odkrycie, jak zagadkowe drewniane patyki przypisywane czasom panowania Rzymian, wymaga gruntownych badań radiowęglowych i interpretacji.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Aby sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed naukowcami szybkie topnienie lodowców, archeolodzy uruchomili aplikację IceWatcher. Podpowiada ona, w jaki sposób się zachować po dokonaniu odkrycia, a także pomaga w zawiadomieniu odpowiednich służb o znalezisku. Przy pomocy aplikacji można przesłać zdjęcia przedmiotu, a także dokonać klasyfikacji artefaktu.
Pomysł jej wykorzystania ma pomóc w jak najwcześniejszym identyfikowaniu i zabezpieczaniu artefaktów. Już na samym początku jej uruchomienia do badaczy dotarła informacja o ok. 30 znaleziskach w Alpach. Jak podkreśla Science Alert, efektywne wykorzystanie nowoczesnych technologii i współpraca z amatorami poszukiwań pozwala na zachowanie cennych świadectw historii, zanim bezpowrotnie znikną pod wpływem zmian klimatu.
