Biegun magnetyczny przesuwa się na Syberię. Zmianę widać w smartfonach

Aktualizacja lokalizacji bieguna magnetycznego znalazła się w najnowszych wersjach oprogramowania wykorzystywanego w smartfonach, który będzie obowiązywał do 2030 r. To wbrew pozorom dotyka każdego z nas, bo nawigacja w naszych telefonach - zarówno z Androidem, czy iOS - także korzysta z Globalnego Modelu Pola Magnetycznego (WMM). Biegun północny z okolic Arktyki zaczął przesuwać się w kierunku Syberii, dlatego konieczne stało się zmodyfikowanie światowego modelu.

Za model WMM odpowiada Amerykańskie Narodowe Centrum Danych Geofizycznych i Brytyjska Służba Geologiczna, które opracowują dane dla Departamentu Obrony USA, organizacji cywilnych oraz NATO, korzystają z niego także popularne aplikacje mobilne.

Model pomaga określać zmiany w ziemskim polu magnetycznym oraz prognozować jego przyszłe zmiany. Aktualizacje są koniecznością z uwagi na dynamiczne ruchy pola, szczególnie gdy bieguny magnetyczne wędrują z prędkością kilkudziesięciu kilometrów rocznie. Co pewien czas model musi być korygowany, ponieważ rzeczywisty przebieg pola często rozmija się z jego przewidywaniami, co wpływa na dokładność nawigacji.

World Magnetic Model szczegółowo opisuje również tzw. deklinację magnetyczną, czyli kąt między kierunkiem magnetycznej a geograficznej północy. Różnice w wartościach tej deklinacji mogą wpłynąć na systemy nawigacyjne, w tym te stosowane w smartfonach. Każda nowa wersja modelu zawiera czasowe poprawki, które starają się odzwierciedlać te zmiany z odpowiednią dokładnością.

Geofizycy wskazują, że obecne anomalie w polu magnetycznym mogą być zwiastunem przyszłego przebiegunowania Ziemi. Biegun magnetyczny nadal przemieszcza się z rejonu Kanady w kierunku Syberii. Badacze z niepokojem przyglądają się obecnym zjawiskom, podkreślając, że od ostatniej zamiany biegunów upłynęło około 780 000 lat temu, czyli znacznie więcej czasu niż przewidują to średnie szacunki (wcześniej co 200 000 do 300 000 lat).

Pierwsza wyprawa, która w 1831 roku dotarła na północny biegun magnetyczny, odkryła go w rejonie przylądka Adelaide na półwyspie Boothia, w arktycznych obszarach Kanady. Już go tam nie ma - przesunął się o kilkaset kilometrów na północny zachód. Na początku XXI wieku znalazł się już na wodach Oceanu Arktycznego, a aktualnie dynamicznie kieruje się ku Syberii w Rosji.

Zmiana biegunów magnetycznych Ziemi jest zjawiskiem, które może mieć znaczące konsekwencje dla naszej planety i technologicznej infrastruktury. Słabnięcie pola magnetycznego naraża ludzi i zwierzęta na promieniowanie kosmiczne, ale i nie tylko - np. ptaki mogą stracić zdolność nawigacji. Przygotowanie się do potencjalnej zmiany biegunów jest ważnym wyzwaniem dla społeczności naukowej i technicznej.