Uwierz w ducha? Tak z nimi komunikowano się w erze wiktoriańskiej

W epoce wiktoriańskiej duchy przywoływano za pomocą różnych narzędzi, od stołów po trąbki. Metody były szczególnie popularne wśród spirytualistów - wyznawców ruchu religijnego, którzy głosili, że duch człowieka żyje po śmierci ciała.

MADRID, SPAIN - SEPTEMBER 06: Recreation of the Ouija board used in 1977 by Margaret and Janet Hodgson at the exhition of The Conjuring Museum Of The Occult at Espacio Amen on September 06, 2025 in Madrid, Spain. After countless paranormal phenomena following its use, the Warrens, along with the church, intervened to expel Valak and condemn him to hell. The temporary exhibition, created by Warner Bros, is an immersive experience based on "The Conjuring" films. (Photo by David Benito/Getty Images)Tablica spirytystyczna, zdjęcie poglądowe
Źródło zdjęć: © GETTY | David Benito
Aleksandra Dąbrowska

Spirytualizm zyskał popularność w erze wiktoriańskiej. Jego wyznawcy byli przekonani, że osoby pełniące rolę medium mogą komunikować się z duchem zmarłego człowieka. Jak przekonuje historyczka Ilise Carter, podjęte próby nie przypominały "polowania na duchy" we współczesnym znaczeniu.

– Nie było to "polowanie" w sensie wejścia do przerażającego, starego domu i sprawdzenia co tam się znajduje – wyjaśnia Carter. – Seans spirytualistyczny to główny sposób, w jaki ludzie kontaktowali się z duchami – dodała historyczka.

Stoły i ich rola w seansach

We wczesnych latach spirytualizmu epoki wiktoriańskiej stoły były najpopularniejszym narzędziem komunikacji ze zmarłymi. Medium wraz z uczestnikami seansu siadało wokół małego lub średniego stołu i kładło na nim ręce. Jeśli stół zaczynał się poruszać, to było to rozumiane jako obecność ducha.

– Prosiło się ducha: "Jeśli tu jesteś, daj nam znać", a duch miał sprawiać, że stół zaczął się trząść i podskakiwać – informowała Carter. Przechylanie stołu zyskało na popularności w latach 50. XIX wieku. Nie wszyscy wierzyli w przechylanie stołu. W 1853 roku naukowiec Michael Faraday doszedł do wniosku, że osoby siedzące przy stołach nieświadomie je poruszały

Tablice spirytystyczne

Kolejnym popularnym narzędziem były tablice spirytystyczne. Wyglądały jak gry planszowe z literami alfabetu i słowami "tak", "nie" oraz "do widzenia". Były wyposażone w kawałek drewna w kształcie serca, zwany planszetą, który uczestnicy dotykali palcami, pozwalając duchowi przejść i przeliterować wiadomości.

– Te urządzenia miały być czymś w rodzaju nieziemskiej maszyny do pisania – mówi Carter. – Dzięki nim wiadomości były przekazywane szybciej i dokładniej – dodała historyczka.

Trąbki spirytystyczne

Pod koniec XIX wieku popularne stały się trąbki spirytystyczne. Podczas seansu trąbka była umieszczana na środku stołu i uważano, że wzmacnia dźwięki ze świata duchów, w tym gwizdy, szepty, szczekanie psów, wiatr czy fale.

Alternatywnie, medium mogło przykładać trąbkę do ust, aby służyła ona jako megafon do przekazywania wiadomości od duchów. – Trąbki spirytystyczne pozwalały na otrzymywanie bardziej rozbudowanych wiadomości – mówi Carter.

Szafy manifestacyjne

Podczas seansów spirytystycznych media zazwyczaj znajdowały się w pełnym widoku, jednak niektóre z nich korzystały z mebla zwanego szafą manifestacji lub szafą duchów, aby oddzielić się od reszty grupy.

Medium siedziało w szafie z rękami i stopami związanymi, aby "udowodnić", że wszystko, co się do niej zbliżało, pochodziło ze świata duchów. Następnie zza zasłon szafki wyłaniały się unoszące się twarze lub zjawy w pełnym ciele. Tego rodzaju zjawy zazwyczaj przypominały wyglądem same media.

Cyfrowy Polak
Cyfrowy Polak © Cyfrowy Polak
Wybrane dla Ciebie
Jaka to melodia? Ukraińcy znaleźli sposób na Kindżały
Jaka to melodia? Ukraińcy znaleźli sposób na Kindżały
USA uśmiechają się do NATO. Sprzedadzą im używane w Polsce pociski
USA uśmiechają się do NATO. Sprzedadzą im używane w Polsce pociski
Złożone procesy poznawcze. Nauczyły się odczytywać komunikaty świetlne
Złożone procesy poznawcze. Nauczyły się odczytywać komunikaty świetlne
Może być kluczowym świadkiem morderstw. Rośnie w lasach
Może być kluczowym świadkiem morderstw. Rośnie w lasach
Unikalne obserwacje supernowej. Tak wygląda gwiazda dzień po eksplozji
Unikalne obserwacje supernowej. Tak wygląda gwiazda dzień po eksplozji
Zmasowany atak Ukraińców. Uderzyli w kilkadziesiąt rosyjskich celów
Zmasowany atak Ukraińców. Uderzyli w kilkadziesiąt rosyjskich celów
Polska artyleria rakietowa w 2025 r. Miało być 500 HIMARS-ów, jest 20
Polska artyleria rakietowa w 2025 r. Miało być 500 HIMARS-ów, jest 20
Spektakularny rój meteorów w 2032 roku? To niewykluczone
Spektakularny rój meteorów w 2032 roku? To niewykluczone
Ukraińskie realia pola bitwy. Ten robot dla rannych to wybawienie
Ukraińskie realia pola bitwy. Ten robot dla rannych to wybawienie
Jaskinie wyrzeźbione przez wodę na Marsie. Idealne miejsce dla życia
Jaskinie wyrzeźbione przez wodę na Marsie. Idealne miejsce dla życia
Nowatorski kamuflaż. Tak neutralny kraj chce chronić swój sprzęt
Nowatorski kamuflaż. Tak neutralny kraj chce chronić swój sprzęt
Ukraińska obrona w Myrnohradarze. Rosja używa "niszczycieli miast"
Ukraińska obrona w Myrnohradarze. Rosja używa "niszczycieli miast"