Uwierz w ducha? Tak z nimi komunikowano się w erze wiktoriańskiej

W epoce wiktoriańskiej duchy przywoływano za pomocą różnych narzędzi, od stołów po trąbki. Metody były szczególnie popularne wśród spirytualistów - wyznawców ruchu religijnego, którzy głosili, że duch człowieka żyje po śmierci ciała.

MADRID, SPAIN - SEPTEMBER 06: Recreation of the Ouija board used in 1977 by Margaret and Janet Hodgson at the exhition of The Conjuring Museum Of The Occult at Espacio Amen on September 06, 2025 in Madrid, Spain. After countless paranormal phenomena following its use, the Warrens, along with the church, intervened to expel Valak and condemn him to hell. The temporary exhibition, created by Warner Bros, is an immersive experience based on "The Conjuring" films. (Photo by David Benito/Getty Images)Tablica spirytystyczna, zdjęcie poglądowe
Źródło zdjęć: © GETTY | David Benito
Aleksandra Dąbrowska

Spirytualizm zyskał popularność w erze wiktoriańskiej. Jego wyznawcy byli przekonani, że osoby pełniące rolę medium mogą komunikować się z duchem zmarłego człowieka. Jak przekonuje historyczka Ilise Carter, podjęte próby nie przypominały "polowania na duchy" we współczesnym znaczeniu.

– Nie było to "polowanie" w sensie wejścia do przerażającego, starego domu i sprawdzenia co tam się znajduje – wyjaśnia Carter. – Seans spirytualistyczny to główny sposób, w jaki ludzie kontaktowali się z duchami – dodała historyczka.

Stoły i ich rola w seansach

We wczesnych latach spirytualizmu epoki wiktoriańskiej stoły były najpopularniejszym narzędziem komunikacji ze zmarłymi. Medium wraz z uczestnikami seansu siadało wokół małego lub średniego stołu i kładło na nim ręce. Jeśli stół zaczynał się poruszać, to było to rozumiane jako obecność ducha.

– Prosiło się ducha: "Jeśli tu jesteś, daj nam znać", a duch miał sprawiać, że stół zaczął się trząść i podskakiwać – informowała Carter. Przechylanie stołu zyskało na popularności w latach 50. XIX wieku. Nie wszyscy wierzyli w przechylanie stołu. W 1853 roku naukowiec Michael Faraday doszedł do wniosku, że osoby siedzące przy stołach nieświadomie je poruszały

Tablice spirytystyczne

Kolejnym popularnym narzędziem były tablice spirytystyczne. Wyglądały jak gry planszowe z literami alfabetu i słowami "tak", "nie" oraz "do widzenia". Były wyposażone w kawałek drewna w kształcie serca, zwany planszetą, który uczestnicy dotykali palcami, pozwalając duchowi przejść i przeliterować wiadomości.

– Te urządzenia miały być czymś w rodzaju nieziemskiej maszyny do pisania – mówi Carter. – Dzięki nim wiadomości były przekazywane szybciej i dokładniej – dodała historyczka.

Trąbki spirytystyczne

Pod koniec XIX wieku popularne stały się trąbki spirytystyczne. Podczas seansu trąbka była umieszczana na środku stołu i uważano, że wzmacnia dźwięki ze świata duchów, w tym gwizdy, szepty, szczekanie psów, wiatr czy fale.

Alternatywnie, medium mogło przykładać trąbkę do ust, aby służyła ona jako megafon do przekazywania wiadomości od duchów. – Trąbki spirytystyczne pozwalały na otrzymywanie bardziej rozbudowanych wiadomości – mówi Carter.

Szafy manifestacyjne

Podczas seansów spirytystycznych media zazwyczaj znajdowały się w pełnym widoku, jednak niektóre z nich korzystały z mebla zwanego szafą manifestacji lub szafą duchów, aby oddzielić się od reszty grupy.

Medium siedziało w szafie z rękami i stopami związanymi, aby "udowodnić", że wszystko, co się do niej zbliżało, pochodziło ze świata duchów. Następnie zza zasłon szafki wyłaniały się unoszące się twarze lub zjawy w pełnym ciele. Tego rodzaju zjawy zazwyczaj przypominały wyglądem same media.

Cyfrowy Polak
Cyfrowy Polak © Cyfrowy Polak

Wybrane dla Ciebie

Czym zastąpić F-35? Turecki Kaan nie jest odpowiedzią na problemy Hiszpanii
Czym zastąpić F-35? Turecki Kaan nie jest odpowiedzią na problemy Hiszpanii
Ogromna dostawa robotów dla Ukrainy. Są hitem eksportowym Estonii
Ogromna dostawa robotów dla Ukrainy. Są hitem eksportowym Estonii
Obraz nędzy na froncie. Rosjanie wsadzili na Moskwicza armatę
Obraz nędzy na froncie. Rosjanie wsadzili na Moskwicza armatę
Są budżetowym batem na drony. Belgia potroi ich produkcję
Są budżetowym batem na drony. Belgia potroi ich produkcję
Ciemna materia i ciemna energia nie istnieją? Zaskakująca teoria
Ciemna materia i ciemna energia nie istnieją? Zaskakująca teoria
Sztuczna inteligencja wykryje wady wymowy. Polacy tworzą urządzenie
Sztuczna inteligencja wykryje wady wymowy. Polacy tworzą urządzenie
Tajemnicza awaria w USA. Co wydarzyło się w pobliżu "Strefy 51"?
Tajemnicza awaria w USA. Co wydarzyło się w pobliżu "Strefy 51"?
Pokazali nagranie. Ukrainiec zestrzelił pocisk manewrujący
Pokazali nagranie. Ukrainiec zestrzelił pocisk manewrujący
Ukraińskie F-16. Klucz do obrony przed rosyjską agresją
Ukraińskie F-16. Klucz do obrony przed rosyjską agresją
Rosyjskie sny o potędze. Rzeczywistość je brutalnie weryfikuje
Rosyjskie sny o potędze. Rzeczywistość je brutalnie weryfikuje
Odtworzą mokradła w Puszczy Kampinoskiej. Powstaną nowe kładki
Odtworzą mokradła w Puszczy Kampinoskiej. Powstaną nowe kładki
Zanim polecisz na Marsa. Przeleć nad powierzchnią Czerwonej Planety
Zanim polecisz na Marsa. Przeleć nad powierzchnią Czerwonej Planety